Herkese merhabalar arkadaşlar.
Bugünkü videomuzda atom modellerinden bahsedeceğiz.
Birinci atom modelimiz, Dalton atom modeli.
Atom hakkında ilk bilimsel çalışmayı Dalton yapmıştır.
Dalton'a göre atomlar içi dolu küreciklerden oluşmuştur. Atom parçalanamaz.
Bütün maddeler atomlardan oluşmuştur.
Farklı element atomlarının kütleleri farklıdır.
Farklı elementlerin belirli oranda birleşmesiyle bileşikler oluşur.
Biz bu olaya da arkadaşlar (ilerleyen kısımlarda göreceğimiz bir yapı olacak bu) sabit oranlar kanunu (yasası) deriz.
O zaman Dalton atom modeli bir nevi şöyle baktığımızda bilardo topuna benzetilmiştir arkadaşlar.
Dalton atom modeli bilardo topuna benzetilmiştir.
İçi dolu yoğun küreler olarak adlandırılmıştır.
Daha sonrasında ikinci bir atom modeli ortaya çıkar arkadaşlar.
Bu da Thomson atom modeli.
Thomson, atomun daha küçük parçacıklardan oluştuğunu öne sürmüştür.
Hatta atomun yapısını bir üzümlü keke benzetmiştir arkadaşlar.
Bu üzümlü kek modelinde, kek pozitif yükleri barındırırken, içerisindeki üzümler ise negatif yükleri temsil edecektir.
Neye benzetildi dedik ?
Üzümlü keke.
Thomson'a göre atomun yapısında pozitif ve negatif yükler bulunur.
Bu yüklerin sayısı eşittir.
Bu artı yükler ile eksi yükler atomda homojen olarak dağılmıştır.
Atomlar çapları 10 üzeri -8 santimetre olan kürelerdir.
Elektronların kütlesi atomun kütlesinin yanında ihmal edilecek kadar küçük olduğu için atom kütlesini pozitif yükler oluşturur diyebiliriz.
Üçüncü bir atom modeline geldiğimizde, Rutherford atom modeli.
Alfa tanecikleri ile yaptığı deney sonucu Rutherford'a göre nedir ?
Şimdi alfa tanecikleri ile yaptığı deney dediğimiz olay nedir arkadaşlar ?
Eğer diyor ki bize Dalton'un dediği gibi atomlar içleri dolu yoğun küreler ise benim göndereceğim alfa ışınları bu altın plakadan (levhadan) geçerken içerideki yoğun olan parçacıklara çarpıp saçılmaları meydana getirecektir.
Fakat Rutherford'un yaptığı deney sırasında gönderdiği alfa ışınları neredeyse birçoğu arkadaşlar hiçbir yere sapmadan aynı şekilde çıkmıştır.
Sadece birkaç tanesinde bir sapma meydana gelmiştir.
O zaman atomda büyük boşluklar bulunur tanımını ilk önce Rutherford yapmıştır.
Atomda artı yükler, çekirdek denilen küçük bir hacimde toplanmıştır.
Modeli de gezegen modeli olarak da bilinir arkadaşlar.
Şu şekilde bir yapı vardır.
Bir çekirdekçikten bahsedilir. İçerisinde pozitif yükler bulunur ve bu pozitif yüklerin çevresinde de negatif yüklerin bulunduğu söylenir.
Gezegen modeli.
Bir dipnot geçirmemiz gerekirse, Rutherford atom kütlesinin diğer yarısını oluşturan yüksüz taneciklerin olması gerektiğini söylemiştir arkadaşlar.
Fakat bunu ispatlayamamıştır.
Chadwick,1932 yılında nötronların varlığını kanıtlamıştır.
Bohr atom modeline geldiğimizde ise Bohr bizi modern atoma da götürebilecek ilk basamaklardan biridir aslında.
Bohr'a göre elektronlar çekirdekten belli uzaklıkta ve belirli enerjiye sahip yörüngelerde bulunur arkadaşlar.
Bu yörüngelere enerji düzeyi ya da katman veya kabuk denir. Enerji düzeyi bir tam sayı ile belirtilir. Çekirdeğe en yakın enerji düzeyi 1 olmak üzere n eşittir 1, 2, 3 gibi sayılarla veya arkadaşlar K, L, M, N gibi harflerle ifade edilir. Çekirdeğe en yakın kabuk minimum, en uzaktaki kabuk ise maksimum enerjiye sahiptir. Elektronlar çekirdeğe en yakın enerji düzeyinde bulunuyorsa buna atomun temel hali denir. Temel halde atomlar arkadaşlar kararlıdır ve ışın yaymaz.
Bohr atom modelini de şöyle bir göstermemiz gerekirse yörüngeli model olarak da bilinir arkadaşlar.
Bir çekirdeği bulunur.
Bu çekirdeğin etrafında yörünge dediğimiz ya da katman dediğimiz yapılar bulunur.
Bu katmanlarda da elektronlar bulunacaktır.
Yörüngeli model olarak da söylenebilir.
Ayrıca arkadaşlar şundan da bahsetmemiz gerekir ki bir sonraki videolarımızda daha ayrıntılı bilgi verecektik.
Ne demiştik biz ?
Atomun normal şartlarda çekirdeğe en yakın enerji düzeyinde bulunmasına biz temel hali diyorduk.
Eğer atomun elektronlarının en az iki enerji arasındaki geçişi sağlayacak kadar enerji verilirse elektron enerjiyi absorblayarak daha yüksek enerji düzeylerinden birine geçer arkadaşlar.
Buna da atomun uyarılmış hali denir. Fakat biz bunları daha ayrıntılı bir şekilde diğer videolarımızda açıklayacağız.
Bir başka ve son modelimize geldiğimizde modern atom modeli.
Modern atom teorisine göre elektronlar belirli enerji yani belirli yörüngelerde hareket etmezler ve atom içerisinde her an her yerde bulunabilirler.
Bu nedenle belirli bir zamanda elektronun nerede olacağını söylememiz imkansızdır.
Modern atom teorisinde elektronların bulunma olasılıklarının en yüksek olduğu elektron bulutu denen bölgelerde bulunur.
Bu bölgelere arkadaşlar orbital denir.
Bir sonraki videomuzda görüşmek üzere.
Bugünkü videomuzda atom modellerinden bahsedeceğiz.
Birinci atom modelimiz, Dalton atom modeli.
Atom hakkında ilk bilimsel çalışmayı Dalton yapmıştır.
Dalton'a göre atomlar içi dolu küreciklerden oluşmuştur. Atom parçalanamaz.
Bütün maddeler atomlardan oluşmuştur.
Farklı element atomlarının kütleleri farklıdır.
Farklı elementlerin belirli oranda birleşmesiyle bileşikler oluşur.
Biz bu olaya da arkadaşlar (ilerleyen kısımlarda göreceğimiz bir yapı olacak bu) sabit oranlar kanunu (yasası) deriz.
O zaman Dalton atom modeli bir nevi şöyle baktığımızda bilardo topuna benzetilmiştir arkadaşlar.
Dalton atom modeli bilardo topuna benzetilmiştir.
İçi dolu yoğun küreler olarak adlandırılmıştır.
Daha sonrasında ikinci bir atom modeli ortaya çıkar arkadaşlar.
Bu da Thomson atom modeli.
Thomson, atomun daha küçük parçacıklardan oluştuğunu öne sürmüştür.
Hatta atomun yapısını bir üzümlü keke benzetmiştir arkadaşlar.
Bu üzümlü kek modelinde, kek pozitif yükleri barındırırken, içerisindeki üzümler ise negatif yükleri temsil edecektir.
Neye benzetildi dedik ?
Üzümlü keke.
Thomson'a göre atomun yapısında pozitif ve negatif yükler bulunur.
Bu yüklerin sayısı eşittir.
Bu artı yükler ile eksi yükler atomda homojen olarak dağılmıştır.
Atomlar çapları 10 üzeri -8 santimetre olan kürelerdir.
Elektronların kütlesi atomun kütlesinin yanında ihmal edilecek kadar küçük olduğu için atom kütlesini pozitif yükler oluşturur diyebiliriz.
Üçüncü bir atom modeline geldiğimizde, Rutherford atom modeli.
Alfa tanecikleri ile yaptığı deney sonucu Rutherford'a göre nedir ?
Şimdi alfa tanecikleri ile yaptığı deney dediğimiz olay nedir arkadaşlar ?
Eğer diyor ki bize Dalton'un dediği gibi atomlar içleri dolu yoğun küreler ise benim göndereceğim alfa ışınları bu altın plakadan (levhadan) geçerken içerideki yoğun olan parçacıklara çarpıp saçılmaları meydana getirecektir.
Fakat Rutherford'un yaptığı deney sırasında gönderdiği alfa ışınları neredeyse birçoğu arkadaşlar hiçbir yere sapmadan aynı şekilde çıkmıştır.
Sadece birkaç tanesinde bir sapma meydana gelmiştir.
O zaman atomda büyük boşluklar bulunur tanımını ilk önce Rutherford yapmıştır.
Atomda artı yükler, çekirdek denilen küçük bir hacimde toplanmıştır.
Modeli de gezegen modeli olarak da bilinir arkadaşlar.
Şu şekilde bir yapı vardır.
Bir çekirdekçikten bahsedilir. İçerisinde pozitif yükler bulunur ve bu pozitif yüklerin çevresinde de negatif yüklerin bulunduğu söylenir.
Gezegen modeli.
Bir dipnot geçirmemiz gerekirse, Rutherford atom kütlesinin diğer yarısını oluşturan yüksüz taneciklerin olması gerektiğini söylemiştir arkadaşlar.
Fakat bunu ispatlayamamıştır.
Chadwick,1932 yılında nötronların varlığını kanıtlamıştır.
Bohr atom modeline geldiğimizde ise Bohr bizi modern atoma da götürebilecek ilk basamaklardan biridir aslında.
Bohr'a göre elektronlar çekirdekten belli uzaklıkta ve belirli enerjiye sahip yörüngelerde bulunur arkadaşlar.
Bu yörüngelere enerji düzeyi ya da katman veya kabuk denir. Enerji düzeyi bir tam sayı ile belirtilir. Çekirdeğe en yakın enerji düzeyi 1 olmak üzere n eşittir 1, 2, 3 gibi sayılarla veya arkadaşlar K, L, M, N gibi harflerle ifade edilir. Çekirdeğe en yakın kabuk minimum, en uzaktaki kabuk ise maksimum enerjiye sahiptir. Elektronlar çekirdeğe en yakın enerji düzeyinde bulunuyorsa buna atomun temel hali denir. Temel halde atomlar arkadaşlar kararlıdır ve ışın yaymaz.
Bohr atom modelini de şöyle bir göstermemiz gerekirse yörüngeli model olarak da bilinir arkadaşlar.
Bir çekirdeği bulunur.
Bu çekirdeğin etrafında yörünge dediğimiz ya da katman dediğimiz yapılar bulunur.
Bu katmanlarda da elektronlar bulunacaktır.
Yörüngeli model olarak da söylenebilir.
Ayrıca arkadaşlar şundan da bahsetmemiz gerekir ki bir sonraki videolarımızda daha ayrıntılı bilgi verecektik.
Ne demiştik biz ?
Atomun normal şartlarda çekirdeğe en yakın enerji düzeyinde bulunmasına biz temel hali diyorduk.
Eğer atomun elektronlarının en az iki enerji arasındaki geçişi sağlayacak kadar enerji verilirse elektron enerjiyi absorblayarak daha yüksek enerji düzeylerinden birine geçer arkadaşlar.
Buna da atomun uyarılmış hali denir. Fakat biz bunları daha ayrıntılı bir şekilde diğer videolarımızda açıklayacağız.
Bir başka ve son modelimize geldiğimizde modern atom modeli.
Modern atom teorisine göre elektronlar belirli enerji yani belirli yörüngelerde hareket etmezler ve atom içerisinde her an her yerde bulunabilirler.
Bu nedenle belirli bir zamanda elektronun nerede olacağını söylememiz imkansızdır.
Modern atom teorisinde elektronların bulunma olasılıklarının en yüksek olduğu elektron bulutu denen bölgelerde bulunur.
Bu bölgelere arkadaşlar orbital denir.
Bir sonraki videomuzda görüşmek üzere.
