Dormansi ve Çimlenme

Tohum oluşumunun sonlarına doğru tohum içindeki  su oranı yüzde 15'in altına düşer.
Su miktarının   azalması ile embriyonun gelişimi durur ve embriyo  çimlenme zamanına kadar dormansi yani uyku halinde   kalır.
Dormansi de metabolik hız çok yavaşlar  ve embriyo büyümez.
Bazı türlerde parçalanmamış   tohum kabuğu da dormansiye neden olur.
Bitki  tohumlarında dormansi olumsuz çevre koşullarına   karşı geliştirilmiş bir adaptasyondur.
Apsesik  asit hormonu dormansiyi oluşturur.
Dormansinin   süresi bitkinin türlerine bağlı olarak farklılık  gösterir.
Bir tohumun dormanside kalma süresi ve   çimlenme yeteneğini koruması bitki türüne  ve çevresel faktörlere göre değişebilir.
Bu   süre birkaç gün kadar kısa olabileceği gibi  birkaç yıl da olabilir.
Bitkinin çimlenmesi   için dormansinin kırılması, bitkinin yetiştiği  çevre koşullarıyla bağlantılıdır.
Çimlenmede   giberellin hormonu etkilidir.
Çevresel faktörler  uygun hale geldiğinde tohum dormansi evresinden   çıkar ve çimlenir.
Olgunlaşmış bir tohumdaki  embriyonun uygun koşullarda yeni bitkiyi   oluşturmak üzere tohum kabuğunu çatlatarak  dışarı çıkıp gelişmesine çimlenme denir.   Çimlenmenin gerçekleşmesi için ortamda yeterli  miktarda su, oksijen bulunması ve sıcaklığın   uygun olması gerekir.
Uygun koşullarda ozmozla  su alan tohumun hacmi artar ve tohum kabuğu   çatlar.
Tohumun su alması embriyoda metabolik  değişiklikler başlatır.
Su alan tohum genişler   ve tohum kabuğu çatlar.
Suyun alınmasından sonra  enzimler çenek ve besi dokudaki besin maddelerini   sindirmeye başlar.
Besin maddeleriyle embriyonun  büyüyen kısımlarındaki hücrelerin bölünüp   çoğalması için gerekli enerji sağlanır.
Mitoz ile  çoğalan embriyo hücreleri farklılaşarak embriyonik   kök ve embriyonik gövdenin gelişmesini sağlar.  Tohumun kabuğundan önce embriyonik kök çıkar   ve yerçekimi yönünde toprak içinde büyüyerek  bitkinin kökünü oluşturur.
Sonra gövde çıkar.   Gövde ve yapraklar toprak üstünde gelişir.
Tohumun  çimlenmesinde genetik ve çevresel faktörler etkili   olur.
Çevresel faktörlerin en önemlileri sıcaklık,  su ve oksijendir.
Bazı bitki tohumları çimlenmek   için ışığa ihtiyaç duyar.
Tohumun çimlenmesi için  ortamda yeterli miktarda su olması gerekir.
Tohumu   alınan su, metabolik faaliyetleri hızlandırır,  enzim faaliyetlerini başlatır.
Yeterli suyun   olduğu ortamlarda tohum çimlenerek gelişir.
Tohum  çimlenmesi için gerekli olan su, çimlenme sonrası   bitkinin büyümesi için de gereklidir.
Birçok bitki  tohumu belirli bir sıcaklık aralığında çimlenir.   Sıcaklık enzimlerin çalışma hızında ve tohumun  su almasında etkilidir.
Çimlenme için diğer   koşullar uygun olsa bile minimum bir sıcaklığın  altında veya maximum bir sıcaklığın üstünde   çimlenme gerçekleşmez.
Soğuk ortamlarda çimlenme  yavaştır.
Çimlenme için gerekli olan sıcaklık   bitki türlerine göre farklılık gösterir.
Bitkinin  türüne bağlı olarak sıcaklığın belli bir değere   kadar yükselmesi çimlenme hızını arttırmaktadır.  Çimlenme sırasında metabolik faaliyetlerin   gerçekleşmesi için enerji de gereklidir.  Embriyonun gelişimi için ihtiyaç duyulan   enerji çeneklerdeki besinlerin oksijenli solunumla  parçalanması ile sağlanır.
Yeterli oksijenin   olmadığı ortamlarda çimlenme süresi uzar veya  çimlenme gerçekleşmeyebilir.
Tohumun çimlenmesi   sırasında ortamdaki su miktarı çok olursa da  tohum yeterli oksijen alamaz ve çimlenme durur.