Hücresel Solunumla İlgili Deney Örnekleri

Karşımızda bir tüp ve tüpün içerisinde bira  mayalarıyla glikoz çözeltisi bulunuyor.   Bira mayası tek hücreli bir mantardır.  Oksijenli solunum yapar ancak oksijenin   azaldığı ya da hiç bulunmadığı ortamlarda  etil alkol fermantasyonu da yapabilir.
Etil   alkol fermantasyonunda glikoliz sonucu oluşan  pirüvik asit enzim denetiminde gerçekleşen özel   tepkimelerle etil alkole dönüştürülüyordu.
İlk  başta tüpün içerisindeki etil alkol miktarının   artmasını bekleriz ancak etil alkol belirli  bir değerin üzerinde zehir etkisi gösterir.   Yani bira mayaları belirli bir noktadan sonra  ölmeye başlar ve etil alkol üretemezler.
Bu   nedenle belirli bir noktadan sonra etil alkol  miktarı sabit kalır.
Etil alkol fermantasyonu   sonucu oluşan ürünlerin alkol değerinin çok  yüksek olmaması da bundandır.
Şimdi başka bir   örneği inceleyelim.
Burada bir deney düzeneği  var, içerisinde kalsiyum hidroksit ve çimlenen   bezelye tohumları bulunuyor.
Burada da sıvı var.  Acaba bu düzenekte ne gibi değişimler gözlenir?
   Bu arada hatırlarsanız kalsiyum hidroksit  karbondioksit tutucuydu.
Burada ilk başta   bezelyenin fotosentez yaptığını düşünebilirsiniz  ancak çimlenen tohumlar solunum yapar, fotosentez   yapmazlar.
Tohumlar ortamdaki oksijeni hücresel  solunumda kullanır.
Açığa çıkan karbondioksit   ise kalsiyum hidroksit tarafından tutulur.
Bezelye  tohumları hücresel solunum sonucunda karbondioksit   ürettiler ancak bu kalsiyum hidroksit tarafından  tutuldu.
Bu durumda ortamdaki gaz basıncı azalır,   sıvı A koluna doğru hareket eder.
Şimdi de bu  örneği inceleyelim yine bir düzenek görüyoruz.   Buradaki tüpün içerisinde bakteri ve besinler  var.
Ayrıca bir termometre de yerleştirilmiş.   Kireç suyuyla da bir bağlantı sağlanmış.
Acaba bu  düzenekte hangi olayların gerçekleşmesi bakterinin   oksijenli solunum yaptığını kanıtlar?
Mesela kireç  suyunun bulanması acaba oksijenli solunumun kanıtı   mıdır?
Bu bakterinin hangi solunumu yaptığını  şu anda bilmiyoruz.
Oksijenli solunum yapıyor   olabilir, etil alkol fermantasyonu yapıyor  olabilir ya da laktik asit fermantasyonu da   yapıyor olabilir.
Kireç suyu karbondioksit ile  tepkimeye girerse bulanıklık oluşur.
Oksijenli   solunumda karbondioksit açığa çıkar evet ama  etil alkol fermantasyonunda da karbondioksit   açığa çıkar.
Bu yüzden bu durum oksijenli  solunum yaptığının kanıtı değildir.
Glikozun   azalması da oksijenli solunum yaptığını  kanıtlamaz.
Çünkü etil alkol veya laktik   asit fermantasyonunda da glikoz miktarı azalır.  Bütün hücresel solunum reaksiyonlarında bir miktar   ısı enerjisi ortama verilir.
Bu nedenle  termometredeki ısısının yükselmesi yine   oksijenli solunum yaptığını kanıtlamaz.
Su  oluşumu sadece oksijenli solunumda gözlenir,   etil alkol ve laktik asit fermantasyonlarında  su açığa çıkmaz.
Bu nedenle kapta su buharının   oluşması oksijenli solunum yaptığını kanıtlar.  Son olarak bu örneği inceleyelim.
Her iki   düzenek de aydınlık ortamda olduğu halde birinci  düzenekteki mum ikinci düzenekteki mumdan daha   erken sönüyor.
Bunun sebebi ne olabilir?
Yanmanın  gerçekleşebilmesi için ortamda oksijenin bulunması   gerekir.
Birinci düzenekteki kuş solunumu  sırasında ortamdaki oksijeni kullandığı için   ortamdaki oksijeni tüketmiş ve yanmakta olan  mum erken sönmüştür.
İkinci düzenekte ise yeşil   bitki fotosentez yaparak ürettiği oksijeni ortama  vermiştir.
Bu yüzden mumun yanma süresi uzamıştır.
Canlılarda Enerji Dönüşümleri
Hücresel Solunum 6 / 6
Hücresel Solunumla İlgili Deney Örnekleri
Hücresel Solunumla İlgili Deney Örnekleri