Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye (1923-1940)

Evet arkadaşlar bu videomuzda Cumhuriyet dönemi hikayeye geçiyoruz.
Cumhuriyet dönemi hikayesinde 1923 ve 1940 yılları arasındaki gelişmelere, hikaye konusundaki gelişmeleri beraber bakacağız.
Şimdi arkadaşlar hikaye ne demekti?
Yaşanmış ya da yaşanması muhtemel olayların ve durumların belli bir kural çerçevesinde anlatılmasına diyorduk biz.
Yani kişi olay, yer ve zamandan oluşan dört yapı unsuruna dayanır bu hikayeler ve bu hikayeler arkadaşlar olay hikayesi ve durum hikayesi olmak üzere ikiye ayrılıyordu.
Şimdi bizim Türk edebiyatında ilk hikaye örnekleri biz arkadaşlar Tanzimat döneminde verilmişti ama Serveti Fünun döneminde teknik olarak en güçlü dönemini yaşıyordu.
Şimdi biz 1923 ve 40'lı yıllara gelecek olursak Cumhuriyetimizin ilan edildiği 1923.
Arkadaşlar bakın bu tarih bizim için önemlidir.
1923 yılıyla beraber Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı başlıyor.
Bu dönemde bir çok türde olduğu gibi hikayede de teknik olarak önemli bir ilerleme sağlanıyor.
Yani sadece hikayede bir gelişme sağlanmıyor.
Bu dönem edebiyatında, yıllara göre hikaye geleneğinde belirgin değişimler gözleniyor.
Çünkü seneler geçtikçe biz ne yapıyoruz?
Teknik olarak ilerliyoruz.
Ve bu yıllarda arkadaşlar, roman yazarları, roman yazan sanatçılarımız aynı zamanda hikaye türünde de eserler vermiş oluyor.
Şimdi genel olarak değerlendirdiğimizde Cumhuriyet döneminde hikaye türünü bin 920, 3 bin 940 ve 1940 ve 1960 yılları olmak üzere iki zaman başlığında biz inceleyeceğiz.
Şimdi arkadaşlar madde halinde.
Bu dönem hikaye lerimize bakacak olursak şimdi arkadaşlar bu dönemde eser veren sanatçılar gözleme dayalı gerçekçiliğe yöneliyorlar.
Gözleme dayalı gerçekçilik varsa demek ki arkadaşlar bu dönemde biz realizm akımından etkileniyoruz.
Yani sanat akımı olarak realizm ön planda ve 1923 ve 40 yıllarında milli edebiyat sanatçıları da eserler vermeye devam ediyor arkadaşlar.
Tabii ki de yirmi üç ve kırk yıllarında hikaye bağımsız bir tür olarak görülüyor arkadaşlar.
Şimdi biz bu döneme sadece olay hikayesi vardır diyemeyiz.
Sadece durum hikayesi vardır da diyemeyiz arkadaşlar.
Olay hikayesinin yanında durum hikayesi de yazılmaya başlıyor.
Aslında olay hikayeleri ağırlıktadır ama bunun yanında durum hikayesi örnekleri de verilmiştir.
Mesela Yakup Kadri Karaosmanoğlu, hareket Edip Adıvar ve hikayeye daha fazla önem veren Reşat Nuri Güntekin arkadaşlar bu türde eserler vermiştir.
Şimdi arkadaşlar bu yazarların yanı sıra mesela Kenan Hulisi Koray ın ilerleyen dakikalarda zaten alt tarafa yazdık bunları.
Kenan Koray, Sadri Ertem, Sait Faik Abasıyanık ve Sabahattin Ali gibi önemli isimlerde bu dönemde hikaye türünde başarılı örnekler veriyor arkadaşlar.
Hikaye türünde arkadaşlar.
Verilen eserlerde toplumsal sorunlar bizim için önemli.
Çünkü bu konular işleniyor.
Toplumsal sorunların dile getirildiği bir anlayışla arkadaşlar sanat toplum içindir anlayışı bu döneme hakim.
Yani sanat sanat içindir gibi bir ifade görürseniz yanlış kabul edeceksiniz.
Ben zaten toplumsal işleve uygun eserler verdiğim için ve toplumsal konuları işlediğim için arkadaşlar tabii ki de benim yazdıklarımı halkın ya da okuyan herkesin anlaması gerektiği için ben bu dönemde anlaşılır, sade ve yalın bir dil kullanıyorum.
Yani arkadaşlar psikoloji ve toplumsal temalı eserler veriliyor.
Bakın toplumsal bozuklukların giderilmesi için öneriler getiriliyor.
Yeni döneme ayak uydurmaya çalışan çıkarcılar ve işbirlikçiler işleniyor.
Birinci Dünya Savaşı, Milli Mücadele.
Bu Kurtuluş Savaşı'na katılan halk ve aydın ki bunu mesela Yakup Kadri Karaosmanoğlu olan çok işlemiştir.
Atatürk ilke ve inkılapları, halkın yaşam tarzı, ahlak bozuklukları, yanlış batılılaşma, halk ile aydın arasındaki ilişkiler.
Şu kısmı zaten söylemiştik arkadaşlar.
Sanat toplum içindir.
Bakış açısı hakimdi.
Toplumsal fayda vardı.
Asla sanatı sanat için yazmıyorum.
Toplumsal ve psikoloji, temalar bu temalı eserler veriliyordu.
Arkadaşlar yine bunları söylemiştik.
Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin, Cumhuriyet döneminin ilk yıllarının roman yazarları dır.
Bunlar aynı zamanda hikaye türünde de eserler kaleme almıştır ve bunların arasından en çok hikaye ağırlık veren kimdir diye soracak olursanız tabii ki de Reşat Nuri Güntekin.
Deriz arkadaşlar.
Mesele arkadaşlar.
Reşat Nuri Güntekin, aralarında en çok hikayeye ağırlık veren sanatçımız da Leyla ile Mecnun adlı eseri.
Fahri Celaleddin Gök, Tolga'nın telaşsız telaş sesi.
Nahid Sırrı Origin Eski Resimler adlı eseri.
Sadri Ertem'in ki bunların arasından en çok bu çıkar arkadaşlar.
Bacayı İndir Bacayı Kaldır adlı eseri bakın.
Memduh Şevket Esendal önemlidir.
Otlak açı ki daha çok otlak açı çıkar.
Pazarlık Sabahattin Ali'nin ses ve kamyonu.
İkisi de çıkar arkadaşlar.
Soru olarak Sait Faik Abasıyanık'ın Son Kuşlar ve Lüzumsuz Adam adlı eseri benim için önemlidir.
Bakın üç tane tik ya da dört tane tik attığım eserler sorularda, ayete de testlerde, denemelerde ve okul sınavlarında önemle üzerinde durulan eserlerdir.
O yüzden bu kısma çok çok dikkat ediyoruz.
Sıkça Sorular Sorular

 

Cumhuriyet Dönemi’nde Hikaye

 

Cumhuriyet Dönemi'nde Türk edebiyatı, modernleşme ve Batılılaşma hareketleri ile birlikte önemli bir değişim ve dönüşüm yaşamıştır. Bu dönemde hikaye türü de büyük bir gelişme göstermiş ve edebi açıdan zengin eserler ortaya çıkmıştır.

Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde, genellikle gerçekçilik akımının etkileri görülmektedir. Hikayelerde toplumsal konular işlenirken, hikaye kahramanları genellikle sıradan insanlar olarak tasvir edilir. Hikayelerde, kırsal yaşam ve şehir hayatı, aşk ve evlilik gibi konular ele alınırken, özellikle kadınların toplumdaki yerine ve rolüne de değinilir.

Özellikle Sait Faik Abasıyanık, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Ömer Seyfettin, Sabahattin Ali, Orhan Kemal gibi yazarlar, Cumhuriyet Dönemi hikayeciliğinin önde gelen isimleri olarak kabul edilir. Sait Faik Abasıyanık'ın "Lüzumsuz Adam", Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Sodom ve Gomore", Ömer Seyfettin'in "Kaşağı", Sabahattin Ali'nin "Değirmen", Orhan Kemal'in "Murtaza" gibi hikayeleri, bu dönemde yazılan ve edebiyat tarihinde önemli bir yer edinen eserler arasındadır.

Cumhuriyet Dönemi'nde hikaye, Türk edebiyatında önemli bir yer edinmiş ve edebi açıdan zengin eserlere sahne olmuştur. Bu dönemde yazılan hikayeler, Türk edebiyatı ve kültürü için önemli bir miras oluşturmuştur.


Cumhuriyet Dönemi Hikayesi Genel Özellikleri

 

Cumhuriyet Dönemi hikayesi, Türk edebiyatı için önemli bir dönemeç olmuştur ve bu dönemde hikaye türü, önemli bir gelişim göstermiştir. Cumhuriyet Dönemi hikayesinin genel özellikleri şunlardır:

 

  1. Gerçekçilik: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde genellikle gerçekçilik akımının etkileri görülmektedir. Hikayelerde, toplumsal konular gerçekçi bir dille işlenir ve kahramanlar sıradan insanlar olarak tasvir edilir.
  2. Toplumsal Konular: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde, toplumsal konular sıkça ele alınır. Bu konular arasında kırsal yaşam ve şehir hayatı, yoksulluk, eğitim, kadın hakları, aşk ve evlilik gibi konular bulunur.
  3. Yalın Dil: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde, yalın bir dil kullanılır. Yazarlar, kısa ve öz cümlelerle hikayelerini anlatır ve gereksiz ayrıntılardan kaçınırlar.
  4. Sosyal Eleştiri: Cumhuriyet Dönemi hikayeleri, toplumsal eleştiri yapma amacını taşır. Yazarlar, toplumdaki eksiklikleri, adaletsizlikleri, yolsuzlukları ve haksızlıkları eleştirirler.
  5. Kadın Kahramanlar: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde, kadın kahramanların rolü ve toplumdaki yerine özel bir önem verilir. Kadınların eğitim ve çalışma hakları, evlilik dışı ilişkiler, aile içi şiddet gibi konular, hikayelerde sıkça ele alınır.
  6. Doğa Sevgisi: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde, doğa sevgisi ve doğal yaşam alanlarının korunması konusu da önemlidir. Hikayelerde, doğanın güzelliği ve insanların doğayla uyumlu yaşama ihtiyacı vurgulanır.

Bu genel özellikler, Cumhuriyet Dönemi hikayelerinin kendine özgü bir tarzı ve anlatımı olduğunu göstermektedir. Bu dönemde yazılan hikayeler, Türk edebiyatı için önemli bir kaynak ve kültürel miras olmuştur.


Cumhuriyet Dönemi Hikaye Yazarları

 

Cumhuriyet Dönemi'nde hikaye türüne ilgi artmış ve birçok önemli yazar bu alanda eserler vermiştir. İşte Cumhuriyet Dönemi hikaye yazarlarından bazıları:

 

  1. Sait Faik Abasıyanık: Cumhuriyet Dönemi hikayeciliğinin en önemli isimlerinden biri olan Sait Faik Abasıyanık, hikayelerinde İstanbul'un yoksul semtlerinde yaşayan insanların hayatını anlatır. Hikayeleri, yalın bir dil ve gerçekçi bir anlatım tarzıyla öne çıkar.
  2. Ömer Seyfettin: Cumhuriyet Dönemi öncesi ve sonrasında da etkisini sürdüren Ömer Seyfettin, hikayelerinde milli konuları işlemiş ve toplumsal eleştiriler yapmıştır. Özellikle "Bahar Sokağı Şairleri" adlı hikayesi, Cumhuriyet Dönemi hikayeciliğinin önemli eserlerinden biri olarak kabul edilir.
  3. Sabahattin Ali: Sabahattin Ali, hikayelerinde genellikle toplumsal ve insani konuları ele almıştır. Hikayelerinde kadın karakterleri başarıyla işleyen Ali, "Madonna ina" ve "Değirmen" gibi hikayeleriyle tanınmaktadır.
  4. Kemal Tahir: Kemal Tahir, Cumhuriyet Dönemi hikayeciliğinin önemli isimlerindendir. Hikayelerinde, toplumsal konuları gerçekçi bir dille işlemiş ve sosyal eleştirilerde bulunmuştur.
  5. Orhan Kemal: Orhan Kemal, hikayelerinde genellikle yoksul insanların yaşamını anlatmıştır. Hikayelerinde, yalın bir dil kullanarak gerçekçi ve duygusal anlatımlar yapmıştır.
  6. Adalet Ağaoğlu: Adalet Ağaoğlu, Cumhuriyet Dönemi hikayeciliğinde önemli bir yere sahiptir. Hikayelerinde, genellikle toplumsal ve kadın konularını işlemiş ve eleştirel bir bakış açısıyla yazmıştır.

Bu yazarlar, Cumhuriyet Dönemi hikayeciliğine önemli katkılar sağlamışlardır. Eserleri, Türk edebiyatı için önemli bir kültürel miras niteliği taşımaktadır.


Cumhuriyet Dönemi’nde Hikayeler Hangi Eğilimleri Yansıtır?

 

Cumhuriyet Dönemi'nde hikayeler, farklı eğilimler ve tarzlarla kaleme alınmış olsa da genel olarak şu eğilimleri yansıtır:

 

  1. Gerçekçilik: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde gerçekçilik ön plandadır. Yazarlar, toplumsal sorunları, insanların günlük hayatını ve hayatın içindeki gerçekleri yansıtmak için gerçekçi bir dil ve anlatım tarzı kullanmışlardır.
  2. Toplumsal eleştiri: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde toplumsal eleştiri önemli bir yer tutar. Yazarlar, toplumun sorunlarını ve haksızlıklarını dile getirerek toplumun iyileşmesi için çözüm önerileri sunmuşlardır.
  3. Yoksul kesimlerin hayatı: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde yoksul kesimlerin hayatı sıkça işlenir. Yazarlar, yoksul kesimlerin günlük hayatlarını, zorluklarını, hayallerini ve umutlarını anlatarak toplumun dikkatini bu kesimlere çekmeye çalışmışlardır.
  4. Psikolojik derinlik: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde, karakterlerin psikolojik durumlarına dikkat edilir. Yazarlar, karakterlerin iç dünyalarını ve duygularını anlatarak okuyucuların empati kurmasını sağlamışlardır.
  5. Kadın sorunları: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde kadın sorunları sıkça işlenir. Yazarlar, kadınların toplumsal hayattaki yerini, zorluklarını ve mücadelelerini anlatarak kadın haklarına dikkat çekmişlerdir.

Bu eğilimler, Cumhuriyet Dönemi hikayelerinin genel özellikleridir. Ancak yazarlar arasında farklı tarzlar ve yaklaşımlar da bulunmaktadır.


Cumhuriyet Dönemi’nde İşlenen Hikaye Konuları Nelerdir?

 

Cumhuriyet Dönemi'nde işlenen hikaye konuları oldukça çeşitlidir. Ancak bazı önemli konular şunlardır:

  1. Toplumsal Sorunlar: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde toplumsal sorunlar sıkça işlenir. Yazarlar, toplumun içinde bulunduğu sorunları ele alarak, okuyuculara bu sorunları düşünme ve çözme fırsatı verirler. İşsizlik, yoksulluk, eğitimsizlik, cinsiyet eşitsizliği gibi konular bu kapsamda yer alır.
  2. Aile İlişkileri: Aile ilişkileri, Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde önemli bir konudur. Yazarlar, aile içindeki çekişmeleri, evlilik sorunlarını, ebeveyn-çocuk ilişkilerini, aile üyelerinin birbirlerine olan sevgi ve saygısını ele alarak, okuyuculara aile kavramını sorgulatırlar.
  3. Savaş ve Kurtuluş Mücadelesi: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde savaş ve kurtuluş mücadelesi konuları da yer alır. Yazarlar, savaşın insan hayatına ve topluma verdiği zararı, kurtuluş mücadelesindeki fedakarlıkları, insanların mücadele sırasında yaşadıklarını anlatarak, okuyuculara tarihi olayları hatırlatırlar.
  4. Yalnızlık: Yalnızlık, Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde sıkça işlenen bir konudur. Yazarlar, yalnızlığı yaşayan insanların iç dünyasını anlatarak, okuyuculara yalnızlığın insan üzerindeki etkisini gösterirler.
  5. Sevgi ve İlişkiler: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde sevgi ve ilişkiler de önemli bir konudur. Yazarlar, insanların birbirleriyle olan ilişkilerini, sevgilerini, kıskançlıklarını, aşklarını anlatarak, okuyuculara insan ilişkilerini sorgulatırlar.
  6. Doğa ve Çevre: Cumhuriyet Dönemi hikayelerinde doğa ve çevre de işlenen konular arasındadır. Yazarlar, doğanın güzelliğini, çevre kirliliğinin zararlarını, insanların doğayla nasıl uyum içinde olması gerektiğini anlatarak, okuyuculara çevre bilinci kazandırmaya çalışırlar.

Bu konular, Cumhuriyet Dönemi hikayelerinin genel olarak işlediği temalar arasındadır. Ancak yazarlar farklı tarzlarla bu konuları ele alarak, okuyuculara farklı bakış açıları sunarlar.

Cumhuriyet Dönemi'nde Hikâye
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Hikâye (1923-1940) 1 / 1
Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye (1923-1940)
Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye (1923-1940)