Kunduz dan merhabalar.
Cumhuriyet dönemi şiirde artık son bölüm deyiz.
Cumhuriyet sonrası halk şiiri diğer şiir anlayışlarında olduğu gibi biz önce burada genel özellikleri üzerinde duracağız.
Daha sonra da sanatçılarımıza değineceğiz.
Şimdi bakın genel özelliklerimiz birincisine baktığımızda bir kere halk kültürüne büyük önem verilmiş ve folklor araştırmaları bilimsel bir kimlik kazanmıştır.
Yani artık bu folklor araştırmaları bu döneme gelindiğinde biraz bilimsel bir nitelikte yapılmaya başlanmış.
Tabii ki de halk kültürü.
Çünkü Cumhuriyet sonrası halk şiiri diyoruz.
Halk kültürünün etkisi olacak.
Bakın geleneksel konuların yanında yeni ve güncel konulara da yer verilmiştir.
Sadece halk şiiri geleneğinden gelen o eski, gelenekselleşmiş konular değil, yeni ve güncel, o günün şartlarına uygun, o güne uygun konular da işlenmiştir diyebiliriz.
Aşıklık geleneğindeki usta çırak ilişkisinin devam ettirildiğini görüyoruz ki sanatçılar bu sisteme göre yetişir.
Yazılı geleneğin etkisiyle şiirler yazıya geçirilmiş ve kitap ulaştırılmıştır.
Yani sadece söylenmek ile getirilmemiş, aynı zamanda bu şiirler yazıya da geçirilip kitap haline getirilmiştir.
Hece ölçüsü kullanılmıştır tabi.
Hece ölçüsü varsa halk şiiri olduğu için aynı zamanda sade bir dilin kullanıldığını da söyleyelim.
Abdurrahim Karakoç gibi saz çalmadan sadece Âşık Edebiyatı tarzı şiiri yazan ozanlar da vardır.
Yani aslında burada biz bağlama çalma geleneğinin devam ettiğini görüyoruz.
Ama Abdurrahim Karakoç gibi sanatçıların bazen saz çalmadan da bu anlayışa uygun eserler verdiğini söyleyebiliriz.
Köy kahvelerinde şiir söyleme bazı bölgelerde görülmüştür şiirleri.
Hani kitap ulaştırılmış diyoruz ya, eski halk, yani ilk halk şiiri geleneğimizde bu karaca olanların olduğu dönemde gönüllere yazılırdı.
Ama artık camilere yazma alışkanlığı bu dönem için terk edilmiştir diyebiliriz.
Şimdi sanatçılarımıza, temsilcilerimize isterseniz değinelim.
Âşık Veysel Şatıroğlu gerçekten Türk halk şiirinin çok büyük bir sanatçısıdır, ustasıdır.
Kendisi Sivas Şarkışla malıdır.
Küçükken geçirdiği bir hastalık yüzünden ki bu çiçek hastalığı iki gözünü kaybetmiştir.
Bakın şiirlerinde insan, yurt ve doğa sevgisini dile getirilmiş, dile getirmiş, daha doğrusu onlara karanlık dünyasından kendine özgü, bakın kendine has bir duyuş ve düşürmüşler serpiştirilmiş dir.
Tabii Atatürk sevgisini de yine Aşık Veysel Şatıroğlu için söylemeden geçemeyeceğiz.
Kendisini Türk edebiyatına tanıtan Ahmet Kutsi Tecer dir.
Bakın onun da etkisiyle artık Aşık Veysel kendi sözlerini yazıp söylemeye başlamıştır.
Kendisi tabii Alevi Bektaşi bir çevrede doğup büyümüştür.
Şiirlerinde bunun da yer yer etkisini görebiliriz.
Sadece hece ölçüsünü kullanmıştır.
Şiirlerinin çoğu bakın koşma, semai, destan şeklindedir.
Yine Cumhuriyet sevgisi.
Bakın burası yine çok önemli, not alınabilir derecede önemli.
Gurbet, toprak sevgisi, din, tasavvuf, kardeşlik duygusu en çok işlediği temalar arasındadır.
Ve iki tane üç tane şiir kitabı var.
Biri Dostlar Beni Hatırlasın, biri deyişler, biride yazımdan sesler.
Yani Uzun İnce Bir Yoldayım, Beni Hor Görme Gibi, Hakikatten Benim Sadık Yarim, Kara Topraktır, Güzelliğin On Par Etmez, Bu Bendeki Aşk Olmasa gibi eserleri de gerçekten bestelenmiş ki kendisi tarafından dilden dile, günümüzde bile halen etkisini devam ettiren önemli türküler arasına girmiştir.
Murat Çobanoğlu, Murat Çobanoğlu.
Kendisi Karslılar.
Bakın.
Aşıklık geleneğinin bir parçası olan türkülü hikayeler anlatma konusunda özellikle de başarılıdır.
Diyebiliriz ki televizyonlarda ölmeden vefat etmeden önce kendisini sık sık görüyorduk.
Kendisi bu geleneği gerçekten güzel bir şekilde devam ettirmiştir.
Sadece kendi türküleri değil, bakın kendi türkülerinin yanında yetkin bilinen türküleri de genç kuşaklara aktarmıştır.
Kars'ta aç!
Çobanoğlu, Halk Ozanları Kahvesi yörenin aşıklar merkezine dönüşmüştür.
Bakın Kiziroğlu Mustafa bir hışımla geldi geçti.
Pepe.
Kiziroğlu Mustafa Bey diye devam eden bir türküsü vardı ki, yine Murat Çobanoğlu'nun ait.
Dertli Bülbül, Cumhuriyet Destanı, Öğretmen ve Yaradan onun önemli eserleri arasındadır.