Dalga Mekaniğinde Işıkta Girişimle Devam Ediyoruz.
Diğer bir adıyla Yang Deneyi, diğer bir adıyla Çift Yarık Dağ.
Girişim, deneyim, optik ve su dalgaları, ümitlerimiz de derslerimizde.
Işık kaynağının dalga modeli ile de yayıldığında bahsetmiştik.
O halde görmüş olduğunuz gibi mesafesi yarık, mesafesi yarık, mesafesi de kadar olan.
Bir fan sahamız var, fan temiz önünde ise ışık şiddeti iyi olan bir ışık kaynağı.
Dalga boyuna da Lanza kadar değilim, ışığın dalga boyu.
Buraya aynı zamanda yarıklar düzlemi de diyoruz, ışık kaynağımız yarıklar düzleminde belirli bir mesafede l görmüş olduğunuz gibi font, ekran arası ekran arası mesafemiz.
Burada ışıktan çıkan ışık ışınları yarıklar düzlemine geldiğinde bu noktadan geçtiğinde sanki karnıma uğrayan bir su dalgası gibi davranacak.
Aynı fazda çalışan sanki 2 tane ışık kaynağımız varmış gibi olacak.
Görmüş olduğunuz gibi ışık kaynağından çıkan ışınların yarıklar düz zeminden geçtikten sonra yarıklar dan geçtikten sonra dalga gibi davranması sayesinde görmüş olduğunuz tepe noktaları yapıcı girişim yaparsa yani tepe tepe ya da çukur çukur yüzeyi yapıcı girişim oluşturursa.
Tam da perdenin orta noktasında şu mesafe hizasında merkezi aydınlık saçak oluşur.
Merkezi aydınlık saçak aynı su dalgalarını hatırlayacak olursanız iki tepe ya da iki çukur bir araya geldiğinde yapıcı girişim oluyordu yine ve üst üste bindiği için genlik artıyordu ve oraya biz katar diyorduk.
Burada da ışık da bu noktaya merkezi saçak diyoruz.
Daha sonra aynı şekilde birinci karanlık.
Mesela burası birinci karanlık noktası ve bunlara saçak olarak ifade ediyoruz.
Sonra tekrardan birinci aydınlık, ikinci karanlık şeklinde merkezi aydın saçan hem alt tarafında hem üst tarafında periyodik olarak.
Saç haklarımız oluşur.
Devam edecek olursak, herhangi bir noktanın, herhangi bir perde üzerindeki herhangi bir noktanın acaba aydınlık saçak üzerinde mi olduğunu ya da karanlık saçak üzerinde olduğunu mu nasıl tespit edeceğiz?
Gördüğümüz, görmüş olduğunuz gibi kaynaklardan bir tanesi de şurada x bir noktası, x şu x iki kaynağı şeklinde gibi düşünecek olursak P'nin espiri olan uzaklığı.
Eksi.
İski̇'nin.
P'ye olan uzaklığı mutlak değer içinde alıyorum.
Bu duruma ne diyorduk?
Su dalgalarında da yol farkı diyorduk ve bunu Delta Es ile ifade edeceğim.
Burada delta isimiz eğer kullanmış olduğumuz ışığın dalga boyunun tam katları olursa bu noktalarımız aydınlık saçak noktalarımız olacağı aydınlık saçak noktalarımız olacak.
Eğer yol farkımız kullandığımız ışığın dalga boyunun bu çoklu katları olursa bu noktalara da karanlık saçak olarak ifade edeceğiz.
Devam edecek olursak merkezi aydınlık saçak ila birinci aydın saçak arası na bir saçak genişliği delta IX ile ifade ediyorum ya da karanlık ikinci saçaklı birinci karanlık saçak arasındaki mesafeye yine delta IX ile ifade diyorum.
Ya da şu da ikinci aydınlık saçlarımız oluşmuş olsaydı.
Birinci aydınlık saçak ile ikinci aydınlık saçak arasındaki mesafeye Delta IX olarak ifade ediyorum ve buradaki delta ilk isimiz saçak genişliği olarak ifade edeceğiz.
Saçak genişliği olarak ifade edeceğiz.
O halde saçak genişliği miz hangi değişkenlere bağlıdır diyecek olursak saçak genişliği miz fans ekran arası mesafemiz de doğru orantılı.
Kullandığımız ışığın dalga boyu ile doğru orantılı.
Görmüş olduğunuz gibi yarıklar düzleminde ki yarık mesafemiz ile ters orantılı.
Aynı zaman da font ekran arasındaki ortamın kırıcılık endeksini en olarak ifade edecek olursak.
Font Ekran arası ortamı kırıcılık.
Indisi mesela şu an hava var, belki buraya su dolduracağız en ile ters orantılı olmuş olacak.
Burada unutmamamız gereken denklemleri miyiz?
Yol farkının tam katı ya da buçuk katı olup olmadığı ve saçak genişliği mesafemiz bizim için burada önemli.
Favor lerimiz arasına devam edecek olursak yarıklar düzlemine yerleştirdiğimiz bir ışık kaynağımız.
Şekil 2'ye bakacak olursak görmüş olduğunuz gibi ışık kaynağımızı eğer bir yönünde hareketi yarıklar, düz ışık kaynağı bir yönde hareket ettirecek olursak merkezi aydınlık saçlarımız tersi yönünde kayar.
O halde şöyle ifade dönüp Işık kaynağımızı bir yönünde.
Hareket ettirirsek merkezi aydın saçak bir üssü yönünde hareket eder ifadesini kullanıyoruz.
Aynı şekilde ışık kaynağımız iki yönünde hareket ettirirsek bu sefer merkezi Aydınus'a çağımız yine tersi yönünde yukarı yönlü hareket eder ifadesini kullanacağız.
Her ikisi içinde hareket eder ifadesini kullanacağız.
Işık kaynağımızı üç yönünde hareket ettirirsek, yani yarıklar düz zemine yaklaşırsak.
Sadece ne olacak?
Merkezi aydın saçan yeri değişmez.
Parlaklık ne olur, parlaklık artar ifadesini kullanacağız.
Işık kaynağımız, ışık kaynağımız.
2 yönünde hareket ettirirsek.
Daha doğrusu 4 yönünde hareket ettirirsek merkezi Aydınus'a çağımızın yeni yeri değişmeyecek.
Parlaklık ne olacak?
Bu sefer uzaklaştığı için parlaklık.
Parlaklık azalır ifadesini kullanacağız.
Şekilli 3'ü inceleyecek olursak yarıklar düz zemini gördüğünüz gibi yarıklar düzgün ışık kaynağının önünde tta derece sağ tarafa doğru döne gelmişiz.
O halde ışığın geliş doğrultusuna göre yanıkların birbirine yaklaşmasını sağlamış olduk.
O halde yarık mesafemiz az önce şurda yarık mesafemiz de kadar iken şimdiki yarık mesafemiz ne kadar olduğu değil çarpık.
Üçüncü sete kadar yani görmüş olduğunuz gibi saçak yarık geniş.
İçtiğimiz azalmış oldu.
Saçak genişliği formülü.
Bizi hatırlayacak olursak matematiksel modelimizi le lambda de en şeklinde söylemiştik.
O halde yarık lar mesafesi yarın genişliği.
Azalmış olursa saçak genişliği miz ne olmuş oldu?
Saçak genişliği artar ifadesi ne yapacağız?
Kullanabiliriz.
Peki saçak genişliği artarsa perde üzerinde gözlemlediğimiz saçak sayısı ne olur?
Perde üzerinde.
Saçak.
Sayısı azalır.
Saçak genişliği ile saçak sayısı ne olmuş oldu?
Ters orantılı olmuş oldu.
Devam edecek olursak dördüncü şeklimizi baktığımızda fans ekran arasını kırıcılık indisi en olan madde ile doldurmuş öz.
Yani şöyle yapacak olursak sonradan yerleştirdiğimiz ortam az önceki hava ortamından daha yoğun ise saçak genişliğini konuşacak olursak le lambda de en di.
O halde ortamın kırıcılık kendisini artırırsa tekrar saçak genişliği miz ne olur?
Saçak genişliği azalır.
Saçak genişliği azalır.
Saçak genişliği azalırsa saçak sayısını olur.
Tabii ki artar ifadesini kullanabiliriz.
Son şehidimize bakacak olursak yanıkların yarıklar düzleminde yarışlardan bir tanesini önüne IX cismi koymuşuz, ilk cismini saydam bir cisim olsun.
O halde ışık buradan gelip buradan gelip ilk cismi üzerinden geçtiğinde bunu, cam ortamından geçtiğinde ise cam olduğunu düşünelim.
İlk cam olsun.
Işığın bu ortamdaki hızı daha düşük olacağı için merkezi aydınlık saçan mız tam ortada değildi.
Gecikmenin olduğu tarafa doğru kayacak.
O halde merkezi Aydınus'a çağımızın olurmuş.
Yarınların önüne koyduğumuz yerine tarafta merkeze, Aydın da o tarafa doğru olur, o tarafa doğru kayar diyeceğiz.
Bu yüzden gecikmenin.
Olduğu tarafa merkezi aydınlık saçak kayar diyeceğiz yani.
Daha doğrusu ilk cismini hangi tarafa, saydam isme, hangi tarafa koyarsak o tarafa doğru gecikme olur ifadesini kullanacağız.
Diğer bir adıyla Yang Deneyi, diğer bir adıyla Çift Yarık Dağ.
Girişim, deneyim, optik ve su dalgaları, ümitlerimiz de derslerimizde.
Işık kaynağının dalga modeli ile de yayıldığında bahsetmiştik.
O halde görmüş olduğunuz gibi mesafesi yarık, mesafesi yarık, mesafesi de kadar olan.
Bir fan sahamız var, fan temiz önünde ise ışık şiddeti iyi olan bir ışık kaynağı.
Dalga boyuna da Lanza kadar değilim, ışığın dalga boyu.
Buraya aynı zamanda yarıklar düzlemi de diyoruz, ışık kaynağımız yarıklar düzleminde belirli bir mesafede l görmüş olduğunuz gibi font, ekran arası ekran arası mesafemiz.
Burada ışıktan çıkan ışık ışınları yarıklar düzlemine geldiğinde bu noktadan geçtiğinde sanki karnıma uğrayan bir su dalgası gibi davranacak.
Aynı fazda çalışan sanki 2 tane ışık kaynağımız varmış gibi olacak.
Görmüş olduğunuz gibi ışık kaynağından çıkan ışınların yarıklar düz zeminden geçtikten sonra yarıklar dan geçtikten sonra dalga gibi davranması sayesinde görmüş olduğunuz tepe noktaları yapıcı girişim yaparsa yani tepe tepe ya da çukur çukur yüzeyi yapıcı girişim oluşturursa.
Tam da perdenin orta noktasında şu mesafe hizasında merkezi aydınlık saçak oluşur.
Merkezi aydınlık saçak aynı su dalgalarını hatırlayacak olursanız iki tepe ya da iki çukur bir araya geldiğinde yapıcı girişim oluyordu yine ve üst üste bindiği için genlik artıyordu ve oraya biz katar diyorduk.
Burada da ışık da bu noktaya merkezi saçak diyoruz.
Daha sonra aynı şekilde birinci karanlık.
Mesela burası birinci karanlık noktası ve bunlara saçak olarak ifade ediyoruz.
Sonra tekrardan birinci aydınlık, ikinci karanlık şeklinde merkezi aydın saçan hem alt tarafında hem üst tarafında periyodik olarak.
Saç haklarımız oluşur.
Devam edecek olursak, herhangi bir noktanın, herhangi bir perde üzerindeki herhangi bir noktanın acaba aydınlık saçak üzerinde mi olduğunu ya da karanlık saçak üzerinde olduğunu mu nasıl tespit edeceğiz?
Gördüğümüz, görmüş olduğunuz gibi kaynaklardan bir tanesi de şurada x bir noktası, x şu x iki kaynağı şeklinde gibi düşünecek olursak P'nin espiri olan uzaklığı.
Eksi.
İski̇'nin.
P'ye olan uzaklığı mutlak değer içinde alıyorum.
Bu duruma ne diyorduk?
Su dalgalarında da yol farkı diyorduk ve bunu Delta Es ile ifade edeceğim.
Burada delta isimiz eğer kullanmış olduğumuz ışığın dalga boyunun tam katları olursa bu noktalarımız aydınlık saçak noktalarımız olacağı aydınlık saçak noktalarımız olacak.
Eğer yol farkımız kullandığımız ışığın dalga boyunun bu çoklu katları olursa bu noktalara da karanlık saçak olarak ifade edeceğiz.
Devam edecek olursak merkezi aydınlık saçak ila birinci aydın saçak arası na bir saçak genişliği delta IX ile ifade ediyorum ya da karanlık ikinci saçaklı birinci karanlık saçak arasındaki mesafeye yine delta IX ile ifade diyorum.
Ya da şu da ikinci aydınlık saçlarımız oluşmuş olsaydı.
Birinci aydınlık saçak ile ikinci aydınlık saçak arasındaki mesafeye Delta IX olarak ifade ediyorum ve buradaki delta ilk isimiz saçak genişliği olarak ifade edeceğiz.
Saçak genişliği olarak ifade edeceğiz.
O halde saçak genişliği miz hangi değişkenlere bağlıdır diyecek olursak saçak genişliği miz fans ekran arası mesafemiz de doğru orantılı.
Kullandığımız ışığın dalga boyu ile doğru orantılı.
Görmüş olduğunuz gibi yarıklar düzleminde ki yarık mesafemiz ile ters orantılı.
Aynı zaman da font ekran arasındaki ortamın kırıcılık endeksini en olarak ifade edecek olursak.
Font Ekran arası ortamı kırıcılık.
Indisi mesela şu an hava var, belki buraya su dolduracağız en ile ters orantılı olmuş olacak.
Burada unutmamamız gereken denklemleri miyiz?
Yol farkının tam katı ya da buçuk katı olup olmadığı ve saçak genişliği mesafemiz bizim için burada önemli.
Favor lerimiz arasına devam edecek olursak yarıklar düzlemine yerleştirdiğimiz bir ışık kaynağımız.
Şekil 2'ye bakacak olursak görmüş olduğunuz gibi ışık kaynağımızı eğer bir yönünde hareketi yarıklar, düz ışık kaynağı bir yönde hareket ettirecek olursak merkezi aydınlık saçlarımız tersi yönünde kayar.
O halde şöyle ifade dönüp Işık kaynağımızı bir yönünde.
Hareket ettirirsek merkezi aydın saçak bir üssü yönünde hareket eder ifadesini kullanıyoruz.
Aynı şekilde ışık kaynağımız iki yönünde hareket ettirirsek bu sefer merkezi Aydınus'a çağımız yine tersi yönünde yukarı yönlü hareket eder ifadesini kullanacağız.
Her ikisi içinde hareket eder ifadesini kullanacağız.
Işık kaynağımızı üç yönünde hareket ettirirsek, yani yarıklar düz zemine yaklaşırsak.
Sadece ne olacak?
Merkezi aydın saçan yeri değişmez.
Parlaklık ne olur, parlaklık artar ifadesini kullanacağız.
Işık kaynağımız, ışık kaynağımız.
2 yönünde hareket ettirirsek.
Daha doğrusu 4 yönünde hareket ettirirsek merkezi Aydınus'a çağımızın yeni yeri değişmeyecek.
Parlaklık ne olacak?
Bu sefer uzaklaştığı için parlaklık.
Parlaklık azalır ifadesini kullanacağız.
Şekilli 3'ü inceleyecek olursak yarıklar düz zemini gördüğünüz gibi yarıklar düzgün ışık kaynağının önünde tta derece sağ tarafa doğru döne gelmişiz.
O halde ışığın geliş doğrultusuna göre yanıkların birbirine yaklaşmasını sağlamış olduk.
O halde yarık mesafemiz az önce şurda yarık mesafemiz de kadar iken şimdiki yarık mesafemiz ne kadar olduğu değil çarpık.
Üçüncü sete kadar yani görmüş olduğunuz gibi saçak yarık geniş.
İçtiğimiz azalmış oldu.
Saçak genişliği formülü.
Bizi hatırlayacak olursak matematiksel modelimizi le lambda de en şeklinde söylemiştik.
O halde yarık lar mesafesi yarın genişliği.
Azalmış olursa saçak genişliği miz ne olmuş oldu?
Saçak genişliği artar ifadesi ne yapacağız?
Kullanabiliriz.
Peki saçak genişliği artarsa perde üzerinde gözlemlediğimiz saçak sayısı ne olur?
Perde üzerinde.
Saçak.
Sayısı azalır.
Saçak genişliği ile saçak sayısı ne olmuş oldu?
Ters orantılı olmuş oldu.
Devam edecek olursak dördüncü şeklimizi baktığımızda fans ekran arasını kırıcılık indisi en olan madde ile doldurmuş öz.
Yani şöyle yapacak olursak sonradan yerleştirdiğimiz ortam az önceki hava ortamından daha yoğun ise saçak genişliğini konuşacak olursak le lambda de en di.
O halde ortamın kırıcılık kendisini artırırsa tekrar saçak genişliği miz ne olur?
Saçak genişliği azalır.
Saçak genişliği azalır.
Saçak genişliği azalırsa saçak sayısını olur.
Tabii ki artar ifadesini kullanabiliriz.
Son şehidimize bakacak olursak yanıkların yarıklar düzleminde yarışlardan bir tanesini önüne IX cismi koymuşuz, ilk cismini saydam bir cisim olsun.
O halde ışık buradan gelip buradan gelip ilk cismi üzerinden geçtiğinde bunu, cam ortamından geçtiğinde ise cam olduğunu düşünelim.
İlk cam olsun.
Işığın bu ortamdaki hızı daha düşük olacağı için merkezi aydınlık saçan mız tam ortada değildi.
Gecikmenin olduğu tarafa doğru kayacak.
O halde merkezi Aydınus'a çağımızın olurmuş.
Yarınların önüne koyduğumuz yerine tarafta merkeze, Aydın da o tarafa doğru olur, o tarafa doğru kayar diyeceğiz.
Bu yüzden gecikmenin.
Olduğu tarafa merkezi aydınlık saçak kayar diyeceğiz yani.
Daha doğrusu ilk cismini hangi tarafa, saydam isme, hangi tarafa koyarsak o tarafa doğru gecikme olur ifadesini kullanacağız.
