Nemlilik ve Yağış

Ne minik beyaz nemle ilgili mutlak maksimum ve bağıl nem kavramlarını karşılaştırarak açıklayalım.
Mutlak nem havanın içerisinde varolan nem miktarıdır ve sıcaklık ile doğru orantılıdır.
O yüzden örnek verecek olursak Ekvator'da mutlak nem miktarı fazladır.
Örneğin ülkemizde Karadeniz bölgesinde mutlak nem miktarı Güneydoğu Anadolu bölgesinden daha fazladır gibi örnek verebiliriz.
Maksimum nem ise havanın nem taşıma kapasitesi dir.
Ancak biz maksimum nem gördüğümüz zaman bunu sıcaklık olarak okumalıyız.
Sıcaklık şimdi genel itibari ile soruları çözerken aslında şu şekilde bakıyorsunuz hepsine nin gözüyle bakıyorsunuz.
O yüzden de ayırt edemiyorsunuz.
Maksimum nem eşittir sıcaklık olarak düşünürüz.
Şimdi bir örnek vereceğim.
Çöller de maksimum ve miktarı fazladır.
Şimdi bu en çok karşımıza çıkan örneklerden biri.
Bu bilgi doğru mu?
Doğru.
Ancak siz bunu gördüğünüzde hep yanlış olarak kabul ediyorsunuz mantığının şu şekilde çünkü hocam çölde nem yok ki ancak çölde maksimum nem fazladır.
Evet, çölde yağış miktarı fazla değildir.
Evet çölde mutlak ve miktarı azdır.
Ancak çölün sıcaklığı fazla olduğu için çöllerde nem taşıma kapasitesi fazladır.
O nedenle çöl bölgelerinde maksimum ne fazladır?
Bir yerin sıcaklığı ne kadar yüksekse nem taşıma kapasitesi de o oranda o kadar yüksektir.
Şimdi bakalım bağıl nem ise mutlak nemin maksimum nemi oranına bakıp 100 ile çalıştığımız zaman bunu bulabiliriz.
Sıcaklık ile bu durum ters orantılıdır.
Çünkü sıcaklık artarsa yağış durumundan uzaklaşır, hızı bağıl nemi de yağış ihtimali olarak düşünün.
Yağış ihtimali yani bir alandaki yağış ihtimali de bağıl nem diyoruz.
Mesela Karadeniz bölgesinde bağıl nem daha fazladır.
Yani bunu şu şekilde de bakabilirsiniz.
Buradaki kalmamızın, bulup da olmama durumu.
Kulağımız dolar ve taşarsa yağış olur.
Ancak buradaki gibi yaram olursa da bu seferde içerisindeki mutlak nem az azdır.
O yüzden de bağıl nem yani yağışı daha dün görmemiştir şeklinde düşünebiliriz.
Şimdi yağış türlerine bakalım genelde burada da sorular hangisi?
Sıfır santigrat derecenin üstünde oluşan yağış türü hangisi?
Altında döşek ve su 010 üstündekiler su damlası şeklinde kar olmayan grup.
Yağmur böyle çiğ gibi çiğ ve sabah uyandığımızda yaprakların üzerinde camlarda görmüş olduğunuz su tanecikleri de 0 santigrat derecenin altında ise kar dolu 40 ve kırağı olarak karşımıza çıkarmazsa kırağı, soba umuyoruz.
Kar almamıştır ama yağmış gibidir.
Böyle bütün çimlerin üzerine küçük küçük buz taneleri ile karşılaştığımızda bu kırağı kraldır.
Daha böyle kalın muz taneleri üst üste birikir sebe.
Bu da hırçın ifade eder.
Şimdi oluşum türlerine göre yağışlara baktığımızda bunlardan birincisi konvansiyonel yağışlar, bir diğeri yamaç yağışı, diğer ismiyle uru bu rafik yağış, bir diğeri ise cephe diğer ismiyle frontal yer yer isimin devireceğiz konfeksiyonda diğer ismiyle yükselip yamaç yağışı AROG rafik, cephe yağışı ise frontal yaştır.
Omek söylenen yağışı ülkemizde Ekvator'un bulunmuş olduğu alanda yürürüz, ısınan hava yükselip yükseldikten sonra bir süre sonra yağış bırakır.
Buna konvansiyonel yağış diyoruz.
Ülkemizde özellikle kırk ikindi yağışı dediğimiz yağış türleri ve bu grup içerisinde girmektedir.
İç Anadolu Bölgesinde ve Doğu Anadolu Bölgesindeki yaz yağışları buna örnektir.
Yamaç yağışı ise denizden almış olduğu nemli hava kütlesinin bir süre sonra yükselip daha sonra soğuk yağış bırakmasıyla oluşan Türklüğün yamaç caşın özellikle bunu da Musul nahiyesi çevresinde görebiliriz.
Cephe yağış ise orta kuşakta bulunan yağış.
Düldül sıcak hava ile soğuk havanın karşılaşıp yağış bırakmasıyla oluşan yağışa da cephe yağış olarak ifade ederiz.
Diğer ismiyle frontal yağış olarak da adlandırılır.
Şimdi dünya üzerinde yağışın fazla olduğu alanlar ve az olduğu alanlar var.
Bunlara şöyle bir bakalım.
Nerelerde yağış daha fazlaymış, nerelerde yağış daha azmış?
Bunları bildiğimiz zaman nüfusta da gereken yorumları doğru bir şekilde yapabiliriz.
Yani her konuyla Bağdat oturulabilir.
O yüzden burada vereceğimiz harita bilgileri çok önemli.
Şimdi bir beraber bakalım.
Bunu da kırmızı ile çizmiş olduğum kısımlar, yağışın daha fazla olduğu alanlar, mahalli ve çizdiğim kısımlarda çöllere karşılık gelen alanlar şimdi kırmızı ile çizdiğimiz alanları özellikle şu bölgenin bulunmuş olduğu alanı Amazon havzası olarak nitelendiriyor.
Ekvator zaten çizgisinin geçmek.
Olduğu alan.
Gördüğünüz gibi Ekvador çizgi si buradan geçiyor.
Ekvator çizgisinin bulunmuş olduğu alan yağış ve sıcaklık yüksek olduğu için buralarda yağış fazladır.
Çünkü Ekvador'a ve zaten bol yağış vardır.
Amazon havzası Kongo havzasının bulunmuş olduğu alan.
Endonezya, Malezya'nın bulunmuş olduğu alanda karşımıza gelir.
Yine şu kısımda mesela Muson Asyalı'nın bulunmuş olduğu sahada da yine yağış oranı yüksektir ve ılıman okyanuslar iklim özelliklerinin görüldüğü, özellikle Batı Avrupa ve Kanada'nın batısında da yağış miktarının fazla olduğu yerler arasında yer alır.
Yağışın daha düşük olduğu gelmediyse çöller.
Şimdi dikkat ettiyseniz Thunder aslında bir çizgi üzerinde toplanmış gibi şuradaki Maviler'in bulunmuş olduğu alandan 30 derece inden beri geçer.
Güneş buradaki mavi çizginin bulunmuş olduğu alandan 30 derece enlemleri geçer.
Yani şöyle çizgiler çektiğimiz zaman manileri bulunmuş olduğu kısımlar birbirine 30 derece gömelim bulunmuş olduğu kesimden geçmektedir.
Burada neden bu şekilde toplanmışlar?
Çünkü 30 derecede dinamik yüksek basınç alanı vardır ve dinamik yüksek basınç hava alanında hava al çaldığı için özellikle çöl bölgelerin verimi oluşturur.
Bu dönem cücelerin bulunmuş olduğu alanda şu ikisi bu 30 dereceyi bulunmuş olduğu alandan daha yukarıda karşınıza geliyor.
Burası ise kara sanlav bağlı olarak oluşan çöllerde.
Yani tekrarlıyorum.
Mavi ile çizmiş olduğum alanlar yağış bakımından daha az çöl bölgeleri kırmızıyla ile çizilen alanlar ise daha yağışın dünya üzerinde fazla olduğu alanlar içerisinde yer alır.