Akarsu Aşınım Şekilleri

Arkadaşlar bu videomuzda dış kuvvetlerden Akarsular dan bahsedeceğiz.
Akarsular belirli bir yatak içerisinde sürekli veya mevsim boyunca akan suları ifade etmektedir.
Akarsuların açılım şekillerine bakalım şimdi.
Bunlardan birincisi vadiler, Vadiler akarsuyun aşırı durarak aktığı çukurları ifade eder ve vadileri çeşitleri vardır.
Birincisi çentik vadi ile başlayalım.
Çentik vadiler Arkadaşlar akarsuyun özellikle eğimin fazla olduğu alanlarda derine taşınım yapmasıyla oluşur ve V şeklinde bir profil karşımıza çıkmaktadır.
Eğimin fazla olduğu bölgelerde biz bunu görebiliriz.
Çentik vadi bu şekilde.
Bir diğeri ise boğaz vadi.
Özellikle akarsular tarafından dağların enine yarılması sonucunda oluşan U harfine benzeyen vadi nelerdir?
Ülkemizde en fazla Akdeniz ve Karadeniz bölgesinde biz bu vadileri görebiliriz.
Şimdi şekil olarakta çıkabileceği için sorular karşımıza.
Şekle baktığımızda U profilini görebiliriz.
Bunlarda boğaz vardı.
Bir diğer vadi türümüz ise kanyon.
Vadi özellikle kalkerli arazi üzerinde oluştuğu için yamaçları basamak şeklindedir.
Ülkemizde Köprülü Göksu Kanyonu örnek olarak verebiliriz.
Dünyada ise ABD'deki Büyük Kanyon buna örnektir.
Aşağıdaki şekle baktığımızda zaten basamak şeklinde olduğunu rahat bir şekilde buradan da görebiliriz.
Bir diğer vadi türümüz ise tabanlı vadi.
Bunlar ise yatak eğiminin özellikle az olduğu alanlarda yana aşının etkisi ile oluşurlar arkadaşlar.
Özellikle daha artık eğimin azaldığı noktada biz bunu görebiliriz.
Bir diğeri ise asimetrik maddemiz.
Asimetrik vadi ise vadinin karşılıklı yamaçlarında eğim farklılıkları vardır. Aşağıdaki şekilde de gördüğümüz gibi iki kısımda eğim farklıdır.
Bu ise asimetrik maddedir.
Bir diğer örneğimiz ise dev kazan örneği.
Bu ise akarsuyun özellikle şelale şeklinde aktığı yerde suyun düşmüş olduğu alanda çarparak oluşturduğu aşağıdaki kesimdeki çukurluk.
Bunları ise dev kazanı olarak ifade ederiz.
Bir diğeri kargı bayır diğer ismiyle ise butlan olarak da ifade edilir.
Eğimin fazla, bitki örtüsünün ise seyrek olduğu alanlarda sel sularının oluşturmuş olduğu şekiller nedir?
Özellikle eğimin fazla olduğu bir alan düşünelim.
Üzerinde bitki noktasında yoksun ve sel sularının böyle aşağı inerken oluşturmuş olduğu oyun sulardır.
Bir diğer taşınım şeklimiz.
Platolar akarsular tarafından derince yarılmış, geniş düzlükler ise platoları ifade eder.
Bir diğeri PNP bilenler yer şekillerinin özellikle deniz seviyesine kadar aşındırır larak düzleşmesi ile oluşan yoğun tip düzlem yerdir ve pnp genler haline gelmiş akarsuların bulunmuş olduğu alanda artık akış hızı da azalmış olur.
Bir diğer akarsu açılım şeklimiz ise peribacaları.
Özellikle volkanik arazilerde sel sularının yamaçları aşındırması ile oluşur.
Peri bacaları ise peri bacalarının bulunmuş olduğu arazi, volkanik arazi dedik ve tüpün bulunmuş olduğu sahada karşımıza gelir.
Özellikle Nevşehir Kapadokya yöresinde biz görebiliriz bu şekilleri.
En güzel örneklerini.
Üstteki kısım şapka, bazı after, aşağıdaki kesim ise volkanik arazi Türk'tür diyebiliriz.