Türkiye'deki Başlıca Yüzey Şekilleri

Bu videomuzda Türkiye'nin yeryüzü şekillerinden bahsedeceğiz.
Dağlarla başlayalım.
Birincisi kıvrım dağlarımız.
Jeosenklinallerde biriken tortulların yan basınç etkisiyle kıvrılması ile oluşmaktadır.
Ülkemizdeki başlıca kıvrım dağları harita üzerinde ifade edecek olursak Yıldız Dağlarının bulunmuş olduğu kesim, Koru Dağları, Samanlı, Bolu, Köroğlu, Sündiken, Sultan, Akdağ, Beydağları, Geyik Dağları, Bolkar, Aladağ, Binboğa, Tahtalı, Küre, Ilgaz, Canik, Doğu Karadeniz Dağları, Yalnızçam, Hakkari ve Buzul Dağları olarak ifade edebiliriz.
Bunları çalışırken özellikle boş dilsiz haritalar ile sizler de doldurarak çalışırsanız daha rahat bir şekilde öğrenirsiniz.
Şimdi bir diğer dağımız ise Kırık Dağ.
Kırık Dağlar ise arkadaşlar, özellikle sert yapıdaki malzemenin yan basınçlar ile beraber kırılmasıyla oluşuyordu.
Horst ve grabenlerimiz vardı.
Yukarıda kalan kısımlarda kırık dağlardı.
Kaz Dağları, Madra, Yunus Boz, Aydın, Menteşe ve özellikle Hatay'ın bulunmuş olduğu alanda yer alan Amanos Nur Dağlarımız kırık dağlarımız.
Bunların harita üzerinde dağılış alanlarına baktığımız zaman kırık dağları şöyle beyazla gösterdim.
Kaz, Madra, Yunt, Boz, Aydın dağı Hatay'ın bulunduğu alandaki Nur Amanos dağlarımız kırık dağlardır.
Bir diğer dağlarımız ise volkanik dağlardır.
Hepinizin bildiği gibi ülkemizde aktif volkanlarımız yok.
Aktif olmayan ancak volkanik dağlarımız mevcuttur.
Şimdi İç Anadolu bölgesindeki volkanik dağlarımız Erciyes, Melendiz, Hasan, Karacadağ, Karadağ, Doğu Anadolu Bölgesinde Ağrı, Nemrut, Tendürek, Süphan ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde de yine Karacadağ görebiliriz.
Bunların da yayılış alanlarına haritada baktığımız zaman Erciyes, Hasan, Karacadağ, Karadağ, Melendiz, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yine Karacadağ, Doğu Anadolu Bölgesinde Ağrı, Tendürek, Süphan Dağı, Nemrut'u görebiliriz.
Bir de burada en genç volkan konileri dediğimiz Manisa'da yer alan Kula volkanları var.
Şimdi arkadaşlar bunun dışında dağları ifade ettik.
Ovalarımız var.
Ovalara baktığımız zaman oluşumlarına göre ovaları üç kısma ayıracağız.
Bunlardan birincisi kıyı ovalarımız.
Özellikle akarsuların oluşturmuş olduğu, taşımış olduğu oluşturulan delta ovaların ifade eder.
Yeşilırmak tarafından oluşan çarşamba, Kızılırmak tarafında oluşan Bafra yine bunun dışında Çukurova, Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Büyük Menderes örnektir bu duruma.
Bir de iç bölge ovalarımız var.
Bunların da büyük bir kısmı yer kabuğu hareketine bağlı olarak oluşan tektonik ovalardır.
İç Anadolu Bölgesinde özellikle Eskişehir Konya ovaları, Doğu Anadolu Bölgesi'nin bulunmuş olduğu alanda Muş, Erzurum, Elazığ ovaları, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin bulunduğu alanda Harran, Ceylanpınar Ovası, Akdeniz Bölgesi bulunmuş olduğu alanda Amik Ovası ve Marmara Bölgesinde bulunmuş olduğu kesimde ise Ergene, İnegöl ve Yenişehir ovanlarını bu ovalara örnek olarak verebiliriz.
Harita üzerinde bazı ovaların dağılış alanına baktığımız zaman ise özellikle Bafra ve Çarşamba'da bulunmuş olduğu yeri çok iyi şekilde bilelim.
Çok işaretlerler burayı.
Bunun dışında Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes, Çukurova'nın bulunmuş olduğu alanlar burada hakim.
Bir diğer ovamız ise karstik ovalar.
Bunlar ise kalkerin erimesiyle oluşurlar ve Akdeniz bölgesinde yaygındır.
Elmalı, Kestel, Korkuteli, Söğüt, Acıpayam gibi.
Bunlarda karstik ovalar nerededir derse Akdeniz bölgesinde aramamız gerekir.
Son olarak ülkemizdeki platolara bakacak olursak akarsular tarafından parçalanmış, yüksekte kalan düzlükleri plato olarak ifade edebiliriz.
Ülkemizdeki platolar da Akdeniz bölgesinde karstik platolar vardır.
Teke ve Taşeli Platosu, Marmara'da Çatalca-Kocaeli Platosu bu aşınım platosu olarak geçer.
Doğu Anadolu Bölgesi'nde lav platosu vardır.
Erzurum, Kars ve Ardahan'ın bulunmuş olduğu alanda ve İç Anadolu Bölgesi'nde Obruk, Cihanbeyli, Haymana, Bozok, Uzunyayla.
Bunun dışında Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Gaziantep, Şanlıurfa ise yatay duruşlu platolar olarak karşımıza çıkar.
Şimdi bunların görünmüş olduğu alanları da şöyle harita üzerinde ifade edecek olursak Çatalca, Kocaeli Platosu, Yazılıkaya, Haymana, Bozok, Cihanbeyli, Obruk, Teke, Taşeli, Gaziantep, Şanlıurfa, Erzurum, Kars ve Ardahan'ın bulunmuş olduğu alanlarda bu şekilde arkadaşlar.
Doğal Sistemler
Türkiye'nin Yeryüzü Şekilleri 1 / 1
Türkiye'deki Başlıca Yüzey Şekilleri
Türkiye'deki Başlıca Yüzey Şekilleri