Evet arkadaşlar kanuni sultan süleyman ile devam edelim.
Şimdi Kanuni Sultan Süleyman arkadaşlar osman tahtında en uzun süre kalan padişahımız bir yaklaşık olarak 46 sene tahtta kalmış arkadaşlar yine babasından çok büyük bir miras aldı.
Yani disiplinli bir ordu, ağzına kadar dolu bir hazine.
Böyle bir ortamda padişah oluyor.
Bunu da bilelim.
Babası da büyük oranda doğu seferlerini bitirmişti.
Kanuni de ağırlığını batı seferleri olarak düzenleyecek.
Tabi doğuya da gidecek.
Yani aslında Kanuni Sultan Süleyman tamam Avrupa tarafından Muhteşem Süleyman olarak biliniyor ama zorluk yaşıyor.
Neden?
Çünkü devlet doğal sınırlarına ulaşmış zorlanıyor artık.
Yani bakın Basra Körfezi, doğuda, batıda Avusturya'ya, komşu Viyana'ya kadar.
Yine Afrika'nın kuzey bölgesi tamamen hemen hemen alınmış.
Ve Kanuni Sultan Süleyman böyle büyük bir ülkeyi yönetmekte biraz da zorlanacak.
Ama döneminde en güzel işleri yapan ve babasından aldığı mirası toprak bakımından da genişleten evlat olacak.
Yine tahta ilk çıktığında biz onun isyanlarını görüyoruz.
Hemen onlara değinelim.
Can verdi Gazali İsyanı.
Bu adam Yavuz Sultan Selim döneminde Şam valiliğine atanmıştı.
Ama Yavuz Sultan Selim ölünce ona diş biliyordu.
Kanuni Sultan Süleyman tahta geçtiğinde de Dikili Ben bunu yerim, ne yaparım, Memlük Devleti'ni yeniden kurarım diye düşünüyordu.
Can verdi Gazali.
Bastırıldı mı?
Bastırıldı.
Bir diğer isyan ımız Ahmet Paşa isyanı.
Ahmet Paşa da Yavuzun önemli bir adamlarından bir tanesiydi.
Yine Kanuni Sultan Süleyman da dostuydu, sadrazam olmayı bekliyordu.
Ama entrikalar dan dolayı Mısır'a sürgüne gönderildi.
O da Mısır'da isyan çıkardı, o da bastırıldı.
Şu ana kadar 2 tane Mısırdaki isyanı gördük.
Bir diğer isyanı mız baba zilinin isyanı.
Bu adam Yozgat'ta bir isyan çıkartıyor.
Normalde isyan bir vergi sebebiyle çıkarken daha sonra Şii karakter almıştır.
Yani ekonomik olarak çıkmış dine doğru dönmüştür.
Arkadaşlar bir diğer isyanı mız kalenderoğlu isyanı.
Bu da baba jon'un isyanı gibi şii propagandası isyanıdır.
Nereden çıkmıştır hocam?
Genelde Maraş, Konya ve Adana bölgesinde çıkan bir isyandır.
Bu isyanda bastırılmıştır arkadaşlar.
Burada şunu görüyoruz.
Ekonomik isyanlar da var, dini sorunlar da var.
Daha hala mezhepsel sorun yaşayanlar var.
Ya da ekonomik durumu mezhebe bağlayanlar var.
Bu şekilde yorumlayabiliriz.
Camilerde Gazali ve Ahmet Paşa isyanları da şahsi isyanlar.
Arkadaşlar bunu da bilelim.
Peki batıdaki faillere baktığımız zaman ne görüyoruz arkadaşlar?
Macaristan seferi var, Avusturya seferi var, Almanya seferi var ve tekrar Macaristan seferi var.
Biz bunlara sırasına göre gideceğiz.
Öncelikle Macarlar ve Avusturya Avrupa'yla ne sorun yaşıyoruz.
Bakın Osman Devleti'nde Kanuni Sultan Süleyman'ın sınırlarını görelim.
Harita üzerinden bir değinelim buna.
Pembe ile yaptığım yerler Osmanlı toprakları.
Yani bu toprakları korumak zor.
Elbette zor.
Biz batıya sefere gittiğimiz sıralarda hocam doğuda da Safeviler sorun çıkartıyor.
Biz doğuya doğru gittiğimiz zaman batıda has gruplar yani Avusturya Kutsal Roma-Germen sorun çıkartıyor.
Yani denizlerde sorunlar var, doğuda sorunlar var, batıda sorunlar var.
Yani her yere aynı anda ordu göndermek çok zor bir mesele ve ciddi bir para harcaması demek.
Peki kanun?
Sultan Süleyman bu zorluğu yaşıyor mu?
Evet yaşıyor.
Şimdi konumuza geri gidelim arkadaşlar.
Macarlar yıllık göndermesi gereken vergiyi göndermiyorlar.
Artı onlara göndermiş olduğumuz elçiyi öldürüyorlar ve Haçlı seferleri düzenlenmesi için sürekli kışkırtıcı propaganda yapıyorlar.
Osmanlıya karşı Macarlar üzerine sefere çıktık.
Belgrad seferini Belgrad'ı aldık.
Belgrad'ın alınması ne demek?
Avrupa'nın kapısı elimizde.
Bu arada Belgrad, Fatih Sultan Mehmed'in alamadığı bir yerdi.
Kanuni Sultan Süleyman burayı aldı.
Bu ne yapacak hocam?
Macarları tekrar harekete geçirecek.
O da neye sebep olacak?
Mohaç meydan muharebesini fransızlar almanlarla bir savaş yapmıştı ve Fransa kaybetmiş bu savaşı avrupada fransa kralı Almanlara esir düşünce.
Furkan Su Han'ın annesi Osmanlı'dan yardım istiyor.
Yani Mohaç Meydan Muharebesinin yapılma sebeplerinden bir tanesi de Fransa'ya yardım götürmek.
Diğeri de şunlardan dolayı.
Bu savaş Avrupa tarzı ve dünya tarihinde en kısa süren savaş olarak geçiyor.
Yaklaşık olarak 2 saat kadar sürmüştür.
Ve Osman Veledi bu savaşı kazanmıştır.
Peki neye?
M?
Mhm Hocam bu savaşın en önemli özelliğinde Macaristan topraklarının büyük bir bölümü Osmanlıya gibi.
Bu çok önemli bir olay.
Peki biz Macaristan alınca ne olacak?
Avusturya ile komşu olacağız.
Amacımız neydi?
Birde Fransa kralını kurtarmaktı.
Onu da kurtardık.
Fransa Kralı da kurtarıldı.
Bu Fransa'yla dostluğumuzun başladığı dönemi gösteriyor.
Ta ki üçüncü Selim dönemine kadar.
Biz Fransa'yla dost kalacağız, hatta onlara kapitülasyon vereceğiz.
Onu da bilelim, Macar Krallığı'na da.
Arkadaşlar John Japonya diye bir kişiyi getirdik.
Yani normalde Türkçesi yan hoş adında bir kişi getirdik pek.
Neden Macar tahtına bir Türk değilde oranın yerli halkından birisini getirdik.
Çünkü Osman devleti Macaristan'ı burada tampon olarak görmek istiyor, tampon olarak kullanmak istiyor.
Artı oranın yerel halkı orayı daha iyi yönetir ve bu da bizim otorite mizi artırır düşüncesiyle bir iyimserlik oluşturmak istemiş.
Kanuni, Bu da önemli bir politika olarak görülüyor.
Peki Mohaç Meydan Muharebesi ile artık ne başlıyor?
Bizim Osmanlı devletinin Habsburg mücadeleleri başlayacak.
Yani Kutsal Roma Cermen İmparatoru Şah iken bir tarafta Avusturya Kralı Ferdinand, bir tarafta İspanyollar, bir tarafta bunlar Habsburglar oluşturuyor.
Yani bugünkü Alman Cermen lerin ataları.
Gelelim Avusturya Seferi'ne Birinci Viyana kuşatmasına.
Arkadaşlar biz Macaristan'a kimi atadık?
Yanlış adımda birini.
Peki Avusturya Kralı bunu tanıyor mu?
Ferdinand tanımıyor.
Ne yapıyor?
Sürekli Macaristan içişlerine karışıyor.
Kanunî Sultan Süleyman da bundan ötürü ne yapacak?
Avusturya sefer başlatacak.
Kanunun bir diğer amacı da burada Avrupa'da üstünlüğünü kabul ettirmekte ve bu üstünlüğü ele geçirmek istiyor.
Hem kış şartlarının yaklaşması, hem kışın olumsuz şartları hem de yeterli hazırlığın yapılmaması dolayısıyla bu sefer başarısız olmuştur.
Avusturya Seferi'nin başarısı olmaktan sonra yine Habsburglar yani Avusturya ve Alman kralları sürekli Macarların iç işlerine karışmaya devam etmişlerdi.
Bundan ötürü ne yapacak?
Kanuni Almanya seferine çıkacak.
Almanya seferi diğer kitaplarda bazen de Berlin Seferi diye geçiyor.
Ya da Güney Almanya Seferi diye geçiyor.
Fark etmez, Almanya'ya kadar gidiyor Kanuni önüne hiç kimse, hiçbir yük çıkmıyor arkadaşlar.
1532 yılında ve Ferdinand barış istemek zorunda kalıyor.
Ferdinand'ın yapmış olduğu bu anlaşmanın adı İstanbul Anlaşması veya İbrahim Paşa Anlaşması olarak bilinir arkadaşlar.
Peki burada Avusturya Kralı ne diyecek bize?
Ben bir daha Macarların iç işlerine karışmayacağını ve onların Macaristan'ın Osmanlı'ya ait olduğunu tanıtacağım.
Her yıl Osmanlı'ya düzenli vergi vereceğim.
Bir de en renkli madde şu Avusturya Arşidükü, yani Avusturya Kralı.
Protokol bakımından Osmanlı sadrazamlığa denk olacak.
Bu anlaşmadan sonra koskoca Avusturya Kralı Osmanlı sadrazamlığa denk ise şunu söyleyebiliriz Artık Osmanlı Orta Avrupa siyasi üstünlüğünü ele geçirmiş demektir.
Bu olaylardan sonra, yani hoş, belirli bir süre sonra ölecek.
Yani işin oğlu Sigmund diye bir kişi tahta çıkartılıyor.
Ama Ferdinand bunu da tanımıyor ve tek adam Macarların iç işlerine karışıyor.
Bakın ne yazdım buraya tekrar Macar seferi.
Demek ki bir kez daha Macaristan üzerine gidiyoruz.
Yani siz şunu anlamanız lazım.
Macarlar Osmanlı ile Avusturya arasında bir tampon bölge.
Arkadaşlar Osmanlı burada akıllılık yapmış.
Yani direkt Avusturya bizim asıl topraklarımıza saldıran diyor.
Tekrar bir Macar seferi düzenlenecek.
1541 yılında Kanuni burada arkadaşlar Ferdinand'ın ordusu yerle bir olmuştur ve burada niye aldık bu dini aldık.
Bu seferden sonra Macaristan üç parçaya bölündü.
Bunlar da bir tanesini Avusturya bölgesine, iki tanesini de Osmanlı bölgesine bırakacak şekilde olduğunu biliyoruz.
Hocam bu bizim için kötü değil mi?
Evet, çünkü doğru da sefer var.
Yani biz sadece batıda sefer yapmıyoruz, harita üzerinden göstermiştim.
Osman ileride hem doğuda hem batıda savaş yapıyor yani.
Bu yüzden de en azından Macaristan'ın üç parçaya böldüğü bir kısmına özerklik verdi.
Bir kısmını kendi toprağımız gibi yaptık.
Hani Avusturya şunu diyoruz al bir parçayı sen orada oyna iki parça bende bir parça sende bunun gibi düşünebilirsiniz arkadaşlar kanuni şimdi öldürüyoruz ama yine doğu seferi mi var?
En azından batıda yaptıklarımızı görün diye söylüyorum.
Kanuni Sultan Süleyman'ın batıda yaptığı son sefer Zigetvar seferi.
Sebepler gene aynı.
Avusturya'nın sürekli Osmanlı içişlerine karışması, yani Macarların içişlerine karışması, düzenli göndermesi gereken vergiyi göndermemesi.
Bir de bu dönemde Osmanlı Padişahı Kanuni'nin yaşlandığı haberi öldü haberi yayılınca bu Avusturya cesaret vermiştir.
Hatta Avusturya da bunu yaymıştır.
Bütün Avrupa'ya normalde böyle bir şey olmadığını göstermek için Kanuni sefere çıkıyor.
Ama bu dönemde yaşlı olduğu için seferde beyin kanaması geçirdiği söyleniyor veya öldü.
Ne oldu hocam?
Zigetvar seferi Kanuni'nin son sefer olarak tarihe geçecek.
Değerli arkadaşlar, Kanunî dönemindeki Doğu'daki gelişmelerde de kim var?
Tabii ki Safevi Devleti var orada.
Ciddi bir düşmanımız ki bunlar Şii, Safeviler hala ayakta duruyorlar.
Burada Şah İsmail'in artık yerine geçen kim var hocam?
Onun oğlu Şah Tahmasb var.
O zaman Kanuni Sultan Süleyman doğuda kimle uğraşıyor?
Şah Tahmasb yani Safeviler uğraşıyor.
Peki Safevi devleti üzerine ne yapacak?
Hocam 3 sefer düzenleyecek, 3 seferde de ciddi önemli yerler ele geçirilecek ve en sonunda bunu neyle taçlandıracak?
Amasya anlaşmasıyla taçlandıracak.
Bir de şunu unutmayalım.
Safeviler Avusturya ile işbirliği yapıyor.
Yani Avusturya batıdan saldırıyor, bunlar doğudan saldırıyor, eş zamanlı saldırıyorlar.
Bazı saldırıları bu şekilde Osmanlının yapmış olduğu bu sefere İran ve Irak olduğu için, ikili olduğu için buna Irak seferi de denir veya Bağdat Seferi diyebilirsiniz.
Çünkü bu seferlerde ciddi olan bir yer ele geçirildi.
Neresi Bağdat?
Tabi bu Bağdat daha sonra ilimizden çıkacak.
Bu sefer Dördüncü Murad dönemi de tekrar alınacak.
Bunu bilelim ilk seferinde kimse karşısına çıkan bir arkadaşlar bağdat ele geçiriliyor ikinci sefer de Şah Tahmasb Doğu Anadolu bölgesine saldırdığı için tekrar harekete geçiyoruz.
Bu seferde Van ve Bitlis'i İran'dan geri alıyoruz.
Üçüncü seferde intikam olarak tekrardan onlar bize saldırmıştı.
Biz de harekete geçtik ve bu sefer de nereye aldık hocam?
Karabağ ve Nahçıvan'a aldık.
Bugünkü Azerbaycan topraklarının bir kısmını aldık.
Bu seferden sonra artık Şah Tahmasb barış istemek zorunda kaldı.
Bu barışta 1555 Amasya Anlaşması oluyor.
Bu anlaşmanın önemli özelliği şu İran'da yani safha belirli imzalanan ilk resmi anlaşma.
Arkadaşlar anlaşmada peki neler var burada?
Tebriz yani Güney Azerbaycan, Irak, Erivan ve Doğu Anadolu bölgesi Osmanlıya kalacak.
E bundan peki ne olacak?
Düzenli olarak İran'ın o bölgede bir daha bize karışmaması taahhüt altına alınmıştı aslında.
Ama tabi İran tekrardan bunları bozacak.
Burada 1555 Amasya Anlaşması Şii isyanlarını ve Anadolu'ya yapılacak saldırıları kısmen de olsa durdurmuştur diyoruz.
Şimdi gelelim denizlerdeki gelişmelere.
Toplu bir şekilde bakalım.
Önce Rodos'un fethi, sonra Cezayir'in Osmanlı'ya katılması.
Burada Barbaros Hayrettin Paşa göreceğiz.
Daha sonra üzerimize büyük bir Haçlı ordusu gelecek.
Denizlerde ilk defa oluyor bu.
Preveze Deniz Savaşı.
Hocam Trablusgarp ın fethi daha sonra Malta kuşatması.
Bakın Malta alınamayacak arkadaşlar.
Bu önemli ve Hint deniz seferi diyoruz.