Osmanlı Hukuk Sistemi

Derler arkadaşlar.
Osmanlı hukuk sistemine baktığımız zaman hem örfi hukuk hem de şehri hukuku beraber görmekteyiz.
Çünkü bu Osmanlı hukuk sisteminin bir birleşimidir artık.
Peki örfi hukuk?
Bizim Türk gelenekleri, görenekleri, adetlerimiz, geleneklerimiz vesaire şehriye baktığımız zaman ise kuranı kerim dir.
Bakın şeriat şeriat kuranı kerim hükümlerinden bahsediyor hocam.
Örfi hukuka baktığımız zaman padişahın emirleri veya padişahın buyrukları da örfi hukuku oluşturur.
Bunlar bizi bağlar, bizim geleneklerimizi bağlar.
Peki şehri hukukta biz niye görüyoruz?
Hazreti Muhammed Peygamberin sünneti, davranışları, yaşam biçimi.
Bir de İcma ve Kıyas var.
Bu da İslam alimlerinin görüşlerini bildiriyor.
Yine şeriat da bunlarda yer almıştır.
Örfi hukukun koruyucusu, kalemi Y sınıfıdır.
Kalemi, sınıfı, örfi hukuku kurallarını koru şehri, hukukun koruyucusu kimdir, ilmiye sınıfıdır.
Bunlardan daha önce bahsetmiştik.
Yine en üst yargı organı Divan ı Hümayun dur.
Peki bu örfi hukuk ve şehri hukuka kim bakar?
Yerelde kadılar bakar, bugünkü anlamda hakimdir ve bunun üstü kimde kadı, asker, kazasker dir.
Kazasker bütün örfi hukukun ve şehri, hukukun baş görevlisidir.
Ya da kadı asker iki tane bulunur.
Bir Rumeli kazaskeri, bir Anadolu kazasker olarak iki tane bulunur.
Kazasker de ki en büyük makam taht kapısıdır.
Peki hocam kazaskeri kim atar, sadrazam atar?
Peki kadıların atamasını kim yapar?
Onu da kazasker yapar.
Burada kadı ve kazaskeri eğer bir işgal edecek olursa veya bir devlet adamını haksızlığa uğrayan bir halk grubu olursa onlar da isteklerini Divan ı Hümayun'da yani yüce divanda dile getirebilir.
Yani ola ki bunlardan bir tanesi haksızlık yapmış olabilir.
Olamaz mı?
Olur ve halk da ne yapar hocam?
Bu Divan ı Hümayun bunu taşıyabilir.
Burası klasik dönemdeki Osmanlı hukuk sistemi ki 19'uncu ve 20'inci yüzyıllarda bu biraz da değişikliğe uğrayacak arkadaşlar.
Özellikle Tanzimat Fermanı ndan sonra diyoruz.