Dil

Dil tat alma duyusu organıdır.
Dilde ve  ağızda bulunan kemoreseptörler tat duyusunun   algılanmasını sağlar.
Bu reseptörler özelleşmiş  epitel hücreleridir.
Dil üzerinde papilla denilen   kabarcık ve çıkıntı şeklinde tat tomurcukları  yer alır.
Şu an karşımızda bir papilla görüyoruz.   İşte burada kemoreseptörler bulunuyor.
Dildeki  tat reseptörlerinin her biri tatlı, tuzlu, acı,   ekşi, umami tatlarına karşı duyarlıdır.
Evet fark  ettiniz değil mi?
Umami dedim.
Umami son yıllarda   beşinci tat olarak ortaya çıkmıştır.
Japonca'da  lezzetli anlamına gelmektedir.
Asya mutfağında çokça  kullanılan glutamat ve benzeri aminoasitlerin  tadı ile ilgilidir.
Dilin her bölgesinden tat   alınabilir.
Mesela acı bir tadı dilin uç kısmından  da arka kısmından da yanlarından da alabilirsiniz.
Aslında haritalama yapmak doğru değildir.  Eğer haritalama yapacak olursak böyle bir   şekil çizebiliriz.
Ön tarafta yoğun olarak  tatlıyı, arka tarafta yoğun olarak acıyı,   ön yanlarda yoğun olarak tuzluyu, arka yanlarda  ise yoğun olarak ekşiyi algılayan reseptörlerin   bulunduğunu söyleriz.
Ancak dediğim gibi bu  doğru bir kullanım olmaz dilin her bölgesinden   her tat algılanabilir.
Şimdi gelelim tadın  algılanmasına.
Koku duyusunda olduğu gibi   tat duyusunun algılanabilmesi için moleküllerin  bir sıvı içinde çözünmesi gerekir.
Yani burada   ağzın içini kaplayan mukus, tükürük tarafından bir  çözünme gereklidir.
Çözünen madde tat reseptörleri   uyarır, impuls meydana gelir.
Oluşan impulslar  duyu sinirleriyle önce talamusa, ardından da beyin   kabuğundaki tat alma merkezine ulaştırılır.
Bir  maddenin tadının algılanmasında kokusu, sıcaklığı,   görünümü ve çiğneme süresi etkili olur.
Tat ve  koku duyusunun beyne giderken izlediği yol farklı   olmasına karşın bu iki duyu birbirini destekler.  Bu durum kokusu alınan yiyeceklerin tatlarının   daha iyi algılanmasını sağlar.
Grip olduğumuz  zaman iştahımız kaçar, yediğimiz yemeklerin tadını   alamayız.
Çünkü burnumuz tıkalıdır.
İşte bu durum  ağız tadını da etkiler.
Son olarak tat körlüğünden   bahsedelim.
Bu kalıtsal bir hastalıktır  ve kişiler hiçbir şekilde tat alamazlar.
Duyu Organları
Duyu Organlarının Yapısı ve İşleyişi 6 / 6
Dil
Dil