Sosyal Değişme Soruları

15. Mach'a göre duyumlar tarafından alınan olaylar; sesler, kokular ve tatlar gibi şeyler olarak sıralanabilir. Örneğin fiziğin konusu, cisimler arasındaki ilişkiler değil duyumlar arasındaki ilişkilerdir. Deney, bu duyumları çoğaltarak gerçeği anlamamıza yardımcı olur. Böylece bilimi duyularla sinirlayan Mach, bundan dolayı özellikle atom teorisine, atomlar gözlenemez olduğu için karşı çıkar. Bu parçada açıklanan görüşler, aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiyle benzerdir? A) Rasyonalizm B) Entüisyonizm C Empirizm D) Kritisizm E) Fenomenoloji

TYT / SOSYAL BİLİMLER 14 12. Dilthey, bir kavramı ya da eylemi anlamak için, içinde yaşa- nilan kültüre ve tarihsel bağlama bakmak gerektiğini vurgu- lamıştır. Kültürel yapı ise tarihsel bağlam içinde değişkenlik gösterdiğinden kavramları veya insana ilişkin eylemleri anlayabilmek ancak dönemin sosyal ve kültürel dokusuna sizmak ile mümkündür. Buna göre insan eylemlerinin anlaşılması aşağıdakiler- den hangisine bağlıdır? A) Toplumlar üstü bir yaklaşım göstermeye B) Eyleme temel olan niyeti okumaya C) Toplum yararına olan eylemleri temel almaya D) Eylemi yapıldığı zaman diliminin yargılarıyla değerlen- dirmeye E) Eylemleri kültürden bağımsız değerlendirmeye

TÖDER / DENEME - 2 15. O, devleti insan organizmasına benzeterek insan orga- nizmasındaki işlevlere karşılık gelen sosyal sınıflardan bahseder. Örneğin sadece maddeye düşkün olan, be- densel tatminin peşinden koşan işçi ve zanaatkâr sınıfı, beslenme güdüsüne karşılık gelir. Cesaretli insanlardan oluşan asker sınıfı ise, insandaki iradeye karşılık gelir. Bilge kişilerden oluşan yönetici kesim ise, insandaki akıl öğesine karşılık gelir. Bu durumda, kendi doğasıyla uyumlu bir toplumsal düzen olan devlet, insan için doğal bir eğilimin sonucudur. Bu parçada dile getirilen devlet görüşü, aşağıdaki filozoflardan hangisine aittir? A) ibn-iHaldun B) T. Hobbes CLAristoteles- D) J.J. Rousseau E) Plator

35. Şimdiye kadar gördüğümüz tüm kuğuların beyaz olmasından çıkardığımız "Tüm kugular beyazdir. sonucu, gelecekte göreceğimiz tüm kugularm beyaz olacağını ifade eder. Ancak, bizgatecsöl henüz yaşamadık ve gelecekte siyah bir kuğu görmeyeceğimizi bilmiyoruz. Karl Popperlih bugerekçeyle, pozitivist bilim anlayışında karsi cıktığı temel ölçüt, aşağıdakilerden hangisidir? A) Dogrulanabilirlik B) Yanlışlanabilirlik C) Uygulanabilirlik D) Açıklanabilirlik E) Sylanabilirlik

14. "Varlık var olduğu içindir ki algı vardır.” (Aristoteles) "Var olmak, algılanmış olmaktır." (Berkeley) Aristoteles ve Berkeley'in bu özdeyişleri aşağıdaki felsefe problemlerinden en çok hangisiyle ilgilidir? A) Varlığın belirli bir başlangıcı var mıdır? B) Ozneden ayrı bir varlık alanı var mıdır? c) Varlıkta değişme söz konusu mudur? DI Varlık, belirli bir düzene bağlı mıdır? E) Varlığın önceden belirlenmiş bir amacı var mıdır?

Parçaya göre, Diogenes'in ahlak anlayışı hak- kinda aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Etik yaşamın varlığını yadsımıştır. B) Eylemlerde iyi niyeti yeterli görmüştür. C) Eylemlerde kişisel hazları öncelemiştir. D) Erdemli yaşamı ortak iradeye bağlamıştır. E) isteklerini bastırmayı yaşamına temel yap- mıştır. 15. Geldi çattı en son ölmek. Ne bir yemiş ne bir çiçek, Yaniyor güneşte petek; Bütün bal arıda kaldı. Bu dizeleri yazan şairin aşağıdakilerden han- gisini öncelediği söylebilir? A) Kuşkucu bakışı B) Estetik tavrı C) Dogmatik tutumu D) Bilimsel sorgulamayı E) Pozitivist yaklaşımı Diğer sayfaya geçiniz

2012 - YGS / SOS 37. Birçok toplumda geçerli olan "Çalmayacaksın!" yaptırımı ile karşı karşıya olan bir birey, aşağıdaki lerden hangisini yaptığında Kant'ın ödev ahlakına uygun eylemde bulunmuş olur? A) Onu koşulsuz bir buyruk olarak aldığında B) Toplumun yararına olacak biçimde davrandığında C) Doğruluğundan emin olduktan sonra benimsediğinde D) içinden gelen sese kulak verdiğinde E) Mutlu olabilecek biçimde davrandığında

12. “Masa" kavramının herhangi bir nesnel gerçekliği yok- tur. Bu kavram, insanların masa şeklindeki pek çok nes- neye koydukları bir isimdir. Bu parçada örneklendirilen Hristiyan felsefesine ne ad verilir? A) Rasyonalizm B) Kavram realizmi C) Nominalizm D) Konseptüalizm E) Empirizm

8. Bütün kilte iletişim araçları ülkede yaşayanların far- kındalığını artırmak, yeniliklere ilişkin bilgilendirip yönlendirmek, herhangi bir görüşü toplumun her kesimine kabul ettirmekde kullanılır. Parçada kitle iletişim araçları ile gerçekleştiril- mek istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Toplumsal değişme B) Toplumsal gelişme C) Toplumsal ilerleme Toplumsal etkileme E) Modernleşme

"Ben yanılmış olabilirim ve sen haklı olabilirsin. Ortak bir çaba sonucunda belki doğruluğa biraz daha yaklaşabiliriz." Popper'ın bu özdeyişi, bilginin en çok hangi yönü ile ilgilidir? A) Kaynağıyla B) Sınırlarıyla C) İşleviyle D) Öğeleriyle E) Değeriyle

21. Kant'a göre bilgimiz için deney gereklidir ancak ye- terli değildir. Duyularımızın sağladığı deneysel veri- leri zihnin kalıpları içine girmesiyle bilgi elde edilir. Zihnimiz deneyi ifade edilenlerin noterliğini yapan konumundadır. Kant bu yaklaşımıyla aşağıdaki felsefi öğreti çift- lerinden hangisini uzlaştırmaya çalışmaktadır? A) Dualizm ile empirizrn B) Empirizrn ile entüisyonizm C) Rasyonalizm ile empirizrn D) Pozitivizm ile mantıkçı empirizrn E) Kritisizm ile sensualizm

5. Hume'da gerçek anlamıyla bilgi, sırasıyla duyu-izlenim- leriyle, duyu yoluyla algılanan nitelikler arasındaki ilişkil- erle ilgili “sezgiler" ve belirli "ide ilişkileri"yle sınırlanır. Ona göre zihin, bütün malzemesini izlenim veya al- gılardan kazanır, izlenimi olmayan ide yoktur. Hume'un bu parçada açıklanan görüşleri aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiyle paralellik gösterir? AHermeneutik B) Varoluşçuluk C) Rasyonalizm Empirizm E) Yeni ontoloji

17. İbadetler, sadece biçimsel hareketlerden ibaret olmayıp derin manevi anlamlar da taşımakta ve her biri değişik biçim ve boyutlarda Yüce Allah ile bir bağ kurmaya vesile olmaktadır. Günün belirli beş vaktinde kılınması gerekli olan namaz, bunun en dikkat çeken örneklerinden birini oluşturmaktadır. Öyle ki bir kimsenin, namaz kılarken Yüce Allah'ın huzurunda olduğu bilinciyle hareket etmesi ve tam bir teslimiyetle O'na yönelmesi gerekmektedir. Namazla ilgili bu hususu en iyi ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Takva B) Sidk C) Feraset D) Huşu E) Tevekkur 17

13. Toplum hayatında birey ve onun özgürlüğü esas- tır. İnsan özgür bir varlıktır. Bu özgürlüğün koru- nabilmesi için devlet küçültülmeli ve insana ahlak alanında hiçbir baskı yapılmamalıdır. Birey özel yaşamında tümüyle serbest olmalı ve bu alan. devletin müdahalesinden tümüyle arındırılmalıdır. Bu alanda bireyler istedikleri gibi düşünmekte ve davranmakta serbesttirler. Bu parçada açıklanan görüşler aşağıdaki fel- sefi akımlardan hangisine temel oluşturur? A) Liberteryanizm B) Fatalizm C) Determinizm D) Otodeterminizm E) İndeterminizm

2. Hobbes'a göre hak, yapmak ve yapmamak özgür- luğunden oluşur. Böylece bir kişi bu özgürlüğü içerisinde doğa yasasının gereklerine veya aklın diktelerine karşı bilerek günah işleyebilecektir. Bu da kişinin ahlaki bakımdan özerk olduğunu göster- mektedir. Hobbes'un bu görüşleri aşağıdaki ahlak felse- fesi görüşlerinden hangisine uygundur? A) Determinizm g B) Liberteryanizm C) Fatalizm D) Indeterminizm E) Hedonizm

36. Neden iyilik yapmalıyım? Mutlu veya huzurlu olmak için mi yoksa insanları mutlu etmek için mi? Birisi bana iyilik yaparsa mutlu olurum, ben de onları mutlu etmeliyim diye mi düşünüyorum? “İyilik yap, iyilik bul." demişler. Asil neden bu mu? Ailem ve tüm tanıdıklarım başka- larına iyilik yapmam gerektiğini söylüyor yoksa iyilik yapmak toplumsal hayatın vazgeçilmezi mi? Bu parçada ahlak felsefesinin hangi temel sorusu üzerinde durulmaktadır? A) Niçin erdemli olmak gerekir? B) Ahlaki eylemin amacı nedir? C) Evrensel ahlaktan söz edilebilir mi? D) Ahlaki eylemde bulunurken özgür müyüz? E) Ahlakla sorumluluk ilişkili midir?