Fiilde Çatı Özellikleri

Evet arkadaşlar bu videomuzda da fiilde çatı konusunu işleyeceğiz.
Şimdi bakın fiilde çatı ne demek arkadaşlar şimdi bu noktada konunun adına dikkat edin.
Ben fiilde çatı diyorsam demekki arkadaşlar bu çatı dediğimiz şey fiilde aranır asla isimler de ben çatıyı arayalım şimdi arkadaşlar.
Eylemlerin özne ve nesneyle ilişkisi yönünden yani hem özne yüklem ilişkisine göre hem de nesne yüklem ilişkisinde görevi kastediyorum.
Özne ve nesne ile ilişkisi yönünden almış oldukları durumları gösteren özelliklerine bende diyorum.
Çatı diyorum arkadaşlar.
Şimdi fiilde çatı özne, yüklem ve nesne yüklem olmak üzere ikiye ayrılır.
Bakın burası bir soru kalıbı mıdır?
Bunların altında neler var?
Kesinlikle ezbere bilmek zorundasın.
Çünkü soru şöyle geliyor Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne yüklem ilişkisine göre farklı bir fiil vardır ya da nesne yüklem ilişkisine göre farklı bir fiil vardır ya da çatısına göre farklı bir fiil vardır diyor arkadaşlar.
O yüzden şimdi bu adamlar sana özneyi sorarsa sen gidip de soruya geçişli geçiş siz diye bakarsan o soruyu asla çözemezsiniz.
O yüzden bu kısma çok dikkat ediyoruz.
Şimdi bizim çatı önerimiz var arkadaşlar.
Özne yüklem ilişkisine göre olan çatı ekleri l?
N Ş.B.
Ekleri, nesne yüklem ilişkisine göre olan çatı ekleri ise r tv, tır ekleri.
Bu çatı ekleri arkadaşlar yapım eki sayılır.
Yani sitem bu çatı ekini almış fiillere yapısı bakımından türemiş fiil dersin çünkü bunların her biri birer yapım ekibidir.
Şimdi öncelikle arkadaşlar bakın burası bir soru kalıp mıdır?
Çıkmış sorudur.
Çivi il de çatı arkadaşlar, fiiller de aranır.
Asla isim cümlelerinde aranmaz.
Şimdi bakın.
Anadolu bağrı yanık türkülerin diyarıdır.
Bağrı yanık türkülerin diyarıdır hep.
Arkadaşlar biz yüklem dedik.
Çünkü tanımlamalar bölünmez.
E diyar kelimesi isim olduğuna göre ben bu cümle de nesne yüklem de, özne yüklem de hiçbir şekilde çatı araya mı?
Bu cümlenin çatısı yok arkadaşlar.
Yaptığım bu güzel yemekler senin kıymetin miş derken senin kıymetin yine tamlama dır.
Arkadaşlar ben buna yüklem derim.
E kısmet kelimesi isim olduğuna göre ben bu cümlede de kesinlikle çatı özelliği aramam arkadaşlar.
Öncelik de bakın bu kısma çok çok çok dikkat etmek zorundasın.
Yine söylüyorum isim cümlelerinde yüklemiş isim olan cümlelerde asla çatı aranmaz.
O şıkkı direkt olarak alabilirsin ve filim sizlere dikkat ediyoruz arkadaşlar.
Film sektörümüz bizim fiillere gelir ama fiilin si ekleri yapım eki sayıldığından ve artık fiil özelliğini kaybettiğinden türemiş isim türemiş sıfat ya da türemiş zarf olarak kabul edilir arkadaşlar.
O yüzden de eğer bir cümlenin yüklemenin de fiili hissi varsa o cümle fiil cümlesi olmuyor.
Örneğimizde bakacak olursak yaptığı tek şey sürekli hızlanma.
Hakta diyor ya şimdi burada hızlanma çaktı yüklem dir.
Şimdi tamam sızlamaz fiil ama şuradaki mak mek eki arkadaşlar benim filim sözlerimden isim fiil eki dir.
Mayıs olmak diye kutladığımız bu kelime filim si eki aldığına göre artık fiil özelliğini kaybetmiştir.
Yani bu artık isimdir.
Arkadaşlar isim olduğu için de ben bu cümlede de kesinlikle çatı özelliği arayalım.
Bir diğer önemli nokta arkadaşlar eş sesli ve ortak köklü kelimelere dikkat etmek zorundayız.
Eş Sesli'nin diğer adı Ses Ateştir arkadaşlar.
Ortak kökün diğer adı da Kök de eştir.
Şimdi Eş Ses de yazılışı ve okunuşu aynıdır.
Anlamı farklıdır.
Ortak kökten arkadaşlar yazılışı ve okunuşu aynıdır.
Anlam bakımından tamamen birbirinden ayrılmaz ama tür olarak biri isim, biri fiil olur.
O yüzden cümledeki anlamına çok çok dikkat etmemiz lazım.
Bakın yerdi, yerdi, yazıyor, güvendiği, güvendiği yazıyor ama bunların bir tanesi isim, bir tanesi fiil dir.
Biz bunları ancak okuyarak bulabiliriz.
Yani sadece yüklem okursanız asla yapamazsınız.
Gezmekten çok keyif aldığım bir yerdi derken burada fiil anlamında değildir.
O yüzden de bu cümle isim cümlesidir arkadaşlar.
O yüzden ben ilk cümlede çatı özelliği arayalım.
Etken ve edilgen bir bakmama gerek yok.
Çünkü benim yük demem fiil değil.
Herkesin içinde sürekli beni yerdi derken burada eleştirmek anlamı vardır arkadaşlar.
Yani bu seste bir sözcüktür.
Burada fiil anlamında kullanıldığı için ben ikinci cümlem de çatı özelliği arayabilir.
Mesela bu etken çatılı bir fikirdir.
Onun en değer verdiği duygu güvendir dediğimde buradaki güven isim görevinde kullanılmıştır.
Burada çatı özelliği arayana arkadaşlar ama hayatı.
Boyunca hep bana güvendi.
Burada güvenmek fiil anlamındadır.
Ben buradaki cümlem de kesinlikle çatı özelliği ararım.
Arkadaşlar bugün sınıfta çok güldü dediğimde buradaki gülmek anlamında olduğu için ben çatı özelliği ararım.
Onun işte kırmızı en sevdiği, güldüğü kırmızı renkte olana en sevdiği güldür dediğimizde yani çiçek anlamındaki gülden bahs ettiğimizde oradaki gül arkadaşlar isim görevi nedir?
Ya da mesela kaz en sevdiği hayvan, kaz da diyorum isim görevi nedir?
Hayvan anlamında kullandım.
Ya da bahçeyi dedesiyle beraber kazdı.
Dediğim dediğimde oradaki kazmak fiil olduğu için çatı özelliği aranır.
Bunlara dikkat ediyoruz arkadaşlar.
Bakın bu soru kalıbı 1 bir ÖSYM tarafından soruldu.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği aranmaz dendi.
Şimdi bizim yüklem lerimize bakmamız gerekiyor.
Aşkın da Işık gösterileri birazdan başlayacak derken başlayacak yüklem.
Sözünü ettiğin o haberi şimdi gördüm derken gördüm.
Yüklem.
Yaşlılar, tahtalarla yapılmış yaylalar, pardon arkadaşlar tahtalarla yapılmış evlerle doludur.
Derken doludur yüklem.
İnsanlar tarlalarda karınca gibi çalışıyor derken çalışıyor yüklem ve dostlarla da yollar ayrıldı bir bir derken ayrıldı.
Kelime yüklem dir arkadaşlar.
Bakıyorum başlamak diyedir.
Çatı özelliği vardır, görmek değildir.
Çalışmak fiil dir, ayrılmak ve ildir.
Ama bunu dolmak şeklinde bakmazsanız arkadaşlar yani sadece köküne bakamaz.
Bakın dolanmak dolu mek anlamsız oldu.
Yani buradaki dolu kelimesi isimdir.
Arkadaşlar isim olduğu için de ben Ceyhan'da çatı özelliği arayalım.
Çünkü adı üstünde bu konu fiilde çatı arkadaşlar.
Kesinlikle fiile gelmesi gerekiyor.