Merhaba arkadaşlar.
Bu dersimizde ideal ve gerçek gaz hacim karşılaştırması yapıyoruz. İlk şeklimize bakıyoruz.
Metan gazı var.
Pistonlu bir kap.
Hareketli pistonlu kapta.
Diğer şekilde hidrojen gazı var.
Hareketli pistonlu kapta. Her ikisi de ısıtılmış arkadaşlar.
Buraya yazmamışız.
Her ikisi de aynı koşullarda bulunan iki gaz.
Her ikisi de aynı şekilde ısıtıldığında şöyle bir şey görülmüş.
Hacimlerinde bir artış gözlenmiş ama metan da az artmış, sanki hidrojende daha fazla artmış.
Neden ?
Hidrojen etkileşimlerine bakarsam küçük molekül, metan büyük molekül.
Yani ikisi de apolar, aynı etkileşimler görülür.
Van Der Walls etkileşimleri görülür.
Ama her CH4 daha büyük bir molekül olduğu için oradaki etkileşim daha fazla.
Hidrojende tanecikler birbirini çok çekmedikleri için rahat bir şekilde genleşebilmiş.
Hacimdeki genleşme. Sıcaklık arttığı zaman hacimdeki genleşme hidrojende daha fazla görülmüş.
Etkileşim çünkü hidrojende daha azmış.
Yani bu durumda aslında şöyle diyebilirim.
Hidrojen CH4'e göre daha idealdir şeklinde düşünebilirim.
Tanecikler arası etkileşim ne kadar azsa o daha idealdi.
Fazla olan daha gerçekti hatırlayın.
Şimdi bir örneğimiz var. sıcaklığı ise 273 santigrat derecedir.
Buna göre gerçek X gazının hacmi aşağıdakilerden hangisi olabilir ?
Şimdi arkadaşlar bunu nasıl yaparız ?
Bunu şöyle yapıyoruz.
Bu gazı ilk önce bir ideal gaz gibi düşünüyoruz.
İdeal gaz olduğunu düşünürsem diyorum ki PV=nRT yazarım. Mol sayısı ne kadarmış ?
0,5 mol.
Basıncı ne kadar ?
İki atmosfer.
Zaten hacmini istiyor.
2.V=0,5.
22, 4/273.
Sıcaklığı ne kadar ?
273 santigrat derece. 546 Kelvin.
Şuralar gitti 2 oldu.
Burası gitti.
Ve hacim buradan 0,5.
22,4 kaldı.
Bu değeri çarparsam varsayarak çözdüm.
İdeal gaz olsa durum bu.
Peki, bu gerçek bir gaz olursa ne olur ?
Gerçek gazın hacmi mi büyük ideal gazın hacmi mi büyük ?
Şimdi hatırlarsanız geçen derste basınçlarına bakmıştık. Neydi ?
Gerçek gazın basıncı daha düşük çıkıyordu. İsterseniz böyle ters orantılı gibi düşünüp de şöyle diyebilirsiniz: Gerçek gazın basıncı ideal gazın basıncından daha da küçük çıkardı.
Çünkü tanecikler çeperlere çok çarpmazdı.
Belirli bölgede toplandıklarını düşünmüştük.
Hacim tam tersi olduğu için şu şekilde ezber olacak ama bir böyle bir sağlamasını alayım.
O zaman gerçek gazın hacmi ideal gazın hacminden daha büyüktür. İlk önce burayı bir garantiye aldım.
Ters orantısı olduğu için çıkartabilirsiniz.
Geliyorum nedenine. Şimdi gerçek gazların öz hacimlerini ihmal edemiyoruz.
İdeal gazlarda demiştik ya tanecikler çok küçük oldukları için gazların hacimlerini ihmal ediyorduk.
Şöyle göstereyim daha iyi olur. Bu şekli şimdi hatırlayacaksınız.
İçeriye X gazı koymuştuk.
Demiştik ki buralarda gazlar var.
Bu gaz tanecikleri ideal olduğu zaman Vx' i ihmal ediyorduk.
Ama X eğer gerçekse Vx' i ihmal edemezsiniz.
Evet dediğimiz şey bu.
Çünkü her bir gaz taneciğinin de hacmi olduğunu düşünüyoruz burada.
O yüzden ihmal edemiyoruz ve gerçek gazın hacmi ideal gazın hacminden daha da büyük oluyor.
Tamam şimdi geliyorum soruma.
Hala sorumdayım.
Cevap 11.2 değil.
O zaman zaten sorunun sonunda olabilir demiş dikkat !
O zaman şöyle diyeceksiniz.
İdeal gaz olsaydı gaz olduğu için o zaman hacim 11.2'den daha büyük bir değer olması gerekiyor diyorum.
Bir bakıyorum bir tane var zaten.
O yüzden cevabı A şıkkı olur.
Önemli bir soru.
Sonuç olarak şunu söyleyebilirim; gerçek gazın hacmi ideal gazın hacminden daha da büyüktür.
Yani bu tür sorularda siz PV=nRT' den bir tane hacim buluyorsunuz o ideal gazın hacmi için, gerçek gaz olduğu zaman ondan daha da büyüktür hacmi diyorsunuz.
Gerçek gazların sıvılaşmasına geçelim.
Şimdi moleküller arası çekim kuvveti arttıkça gerçek gazların sıvılaştığını görmüşler.
Moleküller arası çekim kuvveti artıkça gerçek gaz sıvılaşır.
Evet şimdi bakalım.
Karbondioksiti ve helyum gazını almışlar pistonlu kapta sonra basınç uygulamışlar.
Bunlar birbirine yaklaştıkça zaten nasıl olmuş ?
Birbirine yaklaştıkça etkileşimleri artmış.
O etkileşim arttıkça karbondioksitin sıvılaştığını, helyumun ise aynı şekilde kaldığını görmüşler. Neye bağlıyoruz ?
Moleküller arası etkileşime bakın.
Helyumun mol kütlesi küçük, bir tanecik; karbondioksitin ise 44 daha büyük.
Moleküller arası etkileşim karbondioksitte daha fazla. Moleküller arası etkileşim artıkça gerçek gazlar sıvılaşır.
Burada kim daha gerçek ?
Karbondioksit daha gerçek.
Helyum ise daha idealmiş gibi olmuş. Yani ideale daha yakın bir gaz diyebiliriz. Evet arkadaşlar bu dersimizde bu kadar.
Yorum sorularına biraz ağırlık verdik.
Umarım anlatabilmişimdir.
Diğer dersimizde görüşmek üzere.
Hoşça kalın.
Bu dersimizde ideal ve gerçek gaz hacim karşılaştırması yapıyoruz. İlk şeklimize bakıyoruz.
Metan gazı var.
Pistonlu bir kap.
Hareketli pistonlu kapta.
Diğer şekilde hidrojen gazı var.
Hareketli pistonlu kapta. Her ikisi de ısıtılmış arkadaşlar.
Buraya yazmamışız.
Her ikisi de aynı koşullarda bulunan iki gaz.
Her ikisi de aynı şekilde ısıtıldığında şöyle bir şey görülmüş.
Hacimlerinde bir artış gözlenmiş ama metan da az artmış, sanki hidrojende daha fazla artmış.
Neden ?
Hidrojen etkileşimlerine bakarsam küçük molekül, metan büyük molekül.
Yani ikisi de apolar, aynı etkileşimler görülür.
Van Der Walls etkileşimleri görülür.
Ama her CH4 daha büyük bir molekül olduğu için oradaki etkileşim daha fazla.
Hidrojende tanecikler birbirini çok çekmedikleri için rahat bir şekilde genleşebilmiş.
Hacimdeki genleşme. Sıcaklık arttığı zaman hacimdeki genleşme hidrojende daha fazla görülmüş.
Etkileşim çünkü hidrojende daha azmış.
Yani bu durumda aslında şöyle diyebilirim.
Hidrojen CH4'e göre daha idealdir şeklinde düşünebilirim.
Tanecikler arası etkileşim ne kadar azsa o daha idealdi.
Fazla olan daha gerçekti hatırlayın.
Şimdi bir örneğimiz var. sıcaklığı ise 273 santigrat derecedir.
Buna göre gerçek X gazının hacmi aşağıdakilerden hangisi olabilir ?
Şimdi arkadaşlar bunu nasıl yaparız ?
Bunu şöyle yapıyoruz.
Bu gazı ilk önce bir ideal gaz gibi düşünüyoruz.
İdeal gaz olduğunu düşünürsem diyorum ki PV=nRT yazarım. Mol sayısı ne kadarmış ?
0,5 mol.
Basıncı ne kadar ?
İki atmosfer.
Zaten hacmini istiyor.
2.V=0,5.
22, 4/273.
Sıcaklığı ne kadar ?
273 santigrat derece. 546 Kelvin.
Şuralar gitti 2 oldu.
Burası gitti.
Ve hacim buradan 0,5.
22,4 kaldı.
Bu değeri çarparsam varsayarak çözdüm.
İdeal gaz olsa durum bu.
Peki, bu gerçek bir gaz olursa ne olur ?
Gerçek gazın hacmi mi büyük ideal gazın hacmi mi büyük ?
Şimdi hatırlarsanız geçen derste basınçlarına bakmıştık. Neydi ?
Gerçek gazın basıncı daha düşük çıkıyordu. İsterseniz böyle ters orantılı gibi düşünüp de şöyle diyebilirsiniz: Gerçek gazın basıncı ideal gazın basıncından daha da küçük çıkardı.
Çünkü tanecikler çeperlere çok çarpmazdı.
Belirli bölgede toplandıklarını düşünmüştük.
Hacim tam tersi olduğu için şu şekilde ezber olacak ama bir böyle bir sağlamasını alayım.
O zaman gerçek gazın hacmi ideal gazın hacminden daha büyüktür. İlk önce burayı bir garantiye aldım.
Ters orantısı olduğu için çıkartabilirsiniz.
Geliyorum nedenine. Şimdi gerçek gazların öz hacimlerini ihmal edemiyoruz.
İdeal gazlarda demiştik ya tanecikler çok küçük oldukları için gazların hacimlerini ihmal ediyorduk.
Şöyle göstereyim daha iyi olur. Bu şekli şimdi hatırlayacaksınız.
İçeriye X gazı koymuştuk.
Demiştik ki buralarda gazlar var.
Bu gaz tanecikleri ideal olduğu zaman Vx' i ihmal ediyorduk.
Ama X eğer gerçekse Vx' i ihmal edemezsiniz.
Evet dediğimiz şey bu.
Çünkü her bir gaz taneciğinin de hacmi olduğunu düşünüyoruz burada.
O yüzden ihmal edemiyoruz ve gerçek gazın hacmi ideal gazın hacminden daha da büyük oluyor.
Tamam şimdi geliyorum soruma.
Hala sorumdayım.
Cevap 11.2 değil.
O zaman zaten sorunun sonunda olabilir demiş dikkat !
O zaman şöyle diyeceksiniz.
İdeal gaz olsaydı gaz olduğu için o zaman hacim 11.2'den daha büyük bir değer olması gerekiyor diyorum.
Bir bakıyorum bir tane var zaten.
O yüzden cevabı A şıkkı olur.
Önemli bir soru.
Sonuç olarak şunu söyleyebilirim; gerçek gazın hacmi ideal gazın hacminden daha da büyüktür.
Yani bu tür sorularda siz PV=nRT' den bir tane hacim buluyorsunuz o ideal gazın hacmi için, gerçek gaz olduğu zaman ondan daha da büyüktür hacmi diyorsunuz.
Gerçek gazların sıvılaşmasına geçelim.
Şimdi moleküller arası çekim kuvveti arttıkça gerçek gazların sıvılaştığını görmüşler.
Moleküller arası çekim kuvveti artıkça gerçek gaz sıvılaşır.
Evet şimdi bakalım.
Karbondioksiti ve helyum gazını almışlar pistonlu kapta sonra basınç uygulamışlar.
Bunlar birbirine yaklaştıkça zaten nasıl olmuş ?
Birbirine yaklaştıkça etkileşimleri artmış.
O etkileşim arttıkça karbondioksitin sıvılaştığını, helyumun ise aynı şekilde kaldığını görmüşler. Neye bağlıyoruz ?
Moleküller arası etkileşime bakın.
Helyumun mol kütlesi küçük, bir tanecik; karbondioksitin ise 44 daha büyük.
Moleküller arası etkileşim karbondioksitte daha fazla. Moleküller arası etkileşim artıkça gerçek gazlar sıvılaşır.
Burada kim daha gerçek ?
Karbondioksit daha gerçek.
Helyum ise daha idealmiş gibi olmuş. Yani ideale daha yakın bir gaz diyebiliriz. Evet arkadaşlar bu dersimizde bu kadar.
Yorum sorularına biraz ağırlık verdik.
Umarım anlatabilmişimdir.
Diğer dersimizde görüşmek üzere.
Hoşça kalın.
