Hikâyenin Tarihi Gelişimi

Evet arkadaşlar hikaye ve yapı unsurlarıyla videomuzda devam edelim.
Şimdi yapı unsurlarına geçmeden önce hikaye ne demek bundan bahsedelim arkadaşlar.
Şimdi bakın hikaye gerçek ya da gerçeğe yakın.
Yani olmuş ya da olması mümkün.
Gerçek ya da gerçeğe yakın tasarlanmış olayların.
Kişi zaman.
Ve mekan unsurlarıyla anlatıldı.
Kısaca yıllardır arkadaşlar.
Yalın ve akıcı bir dili vardır ve yoğun bir anlatımı vardır.
Yalın bir dili var, akıcı bir dili var ve yoğun bir dili var.
Neden yoğun?
Çünkü romana göre daha kısadır ve anlatmak istediğini daha az sayfada anlatmak zorunda.
Bu sebeple de az kelimeyle çok şeyi anlattığı için de yoğun bir anlatımı vardır diyebiliriz.
Arkadaşlar olaylarda birinci ve üçüncü ağız kullanılır.
Yani Ben geldim biz geldik de diyebilir.
O geldi ya da onlar geldiler de diyebilir.
Estetik zevk tabii ki var.
Çünkü işin içine hayal unsuru ve korumacılık giriyor arkadaşlar.
Kurmaca da zaten hayal.
Kişinin kendinden bir şeyler katması demek.
Şimdi her hikayede mutlaka olay ve durum vardır arkadaşlar ki zaten biz olay hikayesi ve durum hikayesinin özelliklerini başka bir videoda anlatacağız.
Şahıs kadrosu romana göre daha azdır ve kişiler genellikle tek yönlüdür.
Çünkü az sayfada anlatmak zorunda zaman dilimi kısadır.
Yani insan yaşamının bir bölümü yer ve zamanla bağlı kalınarak anlatılıyor arkadaşlar.
Şimdi serim düğümü çözümden oluşuyor her hikaye.
Serim ne demek?
Giriş demek, düğüm ne demek?
Gelişme demek.
Çözüm ne demek?
Sonuç demek arkadaşlar.
Yani serim de kişi ve yer yer tanıtılır olaya girilir.
Düğüm de olay karmaşık bir hal alır.
Eksiğin vardır, atraksiyon vardır, heyecan vardır.
Sonuçta da karmaşanın son bulduğu bölümde Biz ne diyoruz arkadaşlar?
Sonuç diyoruz.
Şimdi hikayenin tarihi gelişimine bakacak olursak, dünya edebiyatında ilk hikayenin örneklerini arkadaşlar boca istiyor.
Şehre yazılım Boca Casio Deck Cameron adlı eseriyle vermiştir.
Arkadaşlar bunu asla unutmuyoruz.
Soru kalıbı şeklinde karşımıza gelebilir.
13'üncü yüzyılın sonuyla 14'üncü yüzyılın başında bu eserler bizim karşımıza çıkıyor arkadaşlar.
Tanzimat'tan önce modern anlamda roman ve hikaye yok.
Yani hikaye ilk olarak hangi dönemde karşımıza geldi?
Dersler.
Tanzimat dönemi diyeceksin mesela.
Tanzimat'tan önce neler tutuyor bunun yerini?
Mesnevi iller tutabilir, halk hikayeleri tutabilir.
Yani modern anlamda bir hikaye söz konusu değil.
Şimdi Tanzimat döneminde ilk hikaye arkadaşlar Ahmet Mithat Efendi tarafından yazılıyor.
Ahmet Mithat Efendi'nin eseri nedir arkadaşlar?
Led taife rivayet ettir.
O yüzden bu kısma çok dikkat ediyoruz.
Led taife rivayet ama Batılı anlamda ilk hikaye.
Yani Batı tekniğiyle yazılmış ilk hikaye ise Sami Paşazade Sezai tarafından yazılır.
Sami Paşazade Sezai bu ismi ve eserin adını da unutuyorsunuz.
Küçük Şeyler Arkadaşlar, Batılı anlamda Batılı teknikle yazılmış ilk eser Küçük Şeyler ama Tanzimat dönemindeki ilk hikaye Ahmet Mithat Efendi'nin ve Taife Rivayeti dir.
Arkadaşlar Tanzimat'ın ilk yıllarında hikaye türüne yakın eserler arasında zaten bir dene vardır.
Giritli Azîz Efendi'nin Muhayyel Hat adlı eseri vardır ya da ilk klasik öykü denemesi nedir diye soracak olur.
Salar.
Arkadaşlar şuraya yazıyorum.
İlk klasik öykü denemesi Emin Nihat'a aittir arkadaşlar.
O yüzden bu kısma çok dikkat ediyorsun.
Eğer deneme bak deneme demek zorunda.
Emin Nihat hangi eserle bunu bize verdi?
Müd.
Sağ meret Nağme.
Bu yazarı asla unutuyorsunuz arkadaşlar.
Hikaye ilk olarak Tanzimat döneminde edebiyatımıza giriyor.
Arkadaşlar Servet i Fünun döneminde de devam ediyor.
Milli edebiyatta da devam ediyor, cumhuriyette de devam ediyor.
Ama hikaye türünün ilk örnekleri Serveti Fünun döneminde veriliyor mesela.
Halid Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Cahit Yalçın, Mehmet Rauf gibi yazarlarımız, şairlerimiz, hikayeci lerimiz özellikle milli edebiyat dönemi ve Cumhuriyet döneminde bu tür batılı örneklerle boy ölçüşecek seviyeye ulaşıyor.
Örnek verecek olursak, mesela Ömer Seyfettin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay, Sabahattin Ali, Sait Faik Abasıyanık, Tarık Buğra, Selim İleri, Mustafa Kutlu Sevinç çok.
Mesela Adalet Ağaoğlu Bu sanatçılarımız hikayeci likte önemli bir yere sahiptir.
Biz şimdi arkadaşlar hikayenin yapı unsurlarını başka bir videoda devam edeceğiz.
Bu video umuzu burada sonlandıracağız.
Sıkça Sorular Sorular

 

Hikâye Nedir?

 

Hikâye, bir olay ya da durum anlatan kısa öyküdür. Hikâyeler, insanların hayatındaki olayları, yaşadıkları duyguları, hayal dünyalarını, düşüncelerini ve dünya görüşlerini yansıtan edebi eserlerdir. Genellikle belirli bir teması olan, belli bir yer ve zamanda geçen olayları konu alan, kurgusal bir anlatım tarzı kullanılarak kaleme alınır. Hikâyeler, romanlara göre daha kısa olduğu için genellikle tek bir karakter üzerine odaklanır ve o karakterin iç dünyasına daha fazla yer verir. Hikâyelerde, kahramanların çevreleri, yaşadıkları ortam, sosyal durumları ve içinde bulundukları zaman dilimi de önemli bir yer tutar.


Hikâyenin Tarihi Gelişimi

 

Hikâyenin tarihi, sözlü edebiyatın en eski dönemlerine kadar uzanmaktadır. İnsanlar, medeniyetlerinin öncesi zamanlardan bu yana, hayatlarını, düşüncelerini, inançlarını, kültürlerini ve tarihlerini hikâyeler aracılığıyla anlatmışlardır.

Antik dönemde Yunan, Roma, Hint ve Pers kültürlerinde hikâyeler, efsaneler ve masallar sözlü olarak aktarılmaktaydı. Ortaçağda ise Avrupa'da rahipler ve din adamları, hikâyeleri dinleyicilere anlatıyorlardı. 13. yüzyılda İtalya'da, öyküler yazıya dökülmeye başlanmıştır. Daha sonra 16. yüzyılda İspanyol yazar Mateo Alemán'ın "Guzman de Alfarache" adlı romanı, modern hikâyenin ilk örneklerinden biri olarak kabul edilir.


Dünya Edebiyatında İlk Hikaye Nedir?

 

“Decameron” - Boccaccio


Türk Edebiyatında Batılı Anlamda İlk Hikaye Nedir?

 

“Küçük Şeyler” - Sami Paşazade Sezai


Tanzimat Edebiyatında İlk Hikaye Nedir?

 

“Letaif-i Rivayet” - Ahmet Mithat Efendi

Hikâye
Hikâye ve Yapı Unsurları 1 / 2
Hikâyenin Tarihi Gelişimi
Hikâyenin Tarihi Gelişimi