Hücre iskeleti, hücre şeklinin oluşması ve korunmasında görev alır.
Bilmemiz gereken en önemli şey hücre iskeletinin prokaryot hücrelerde bulunmadığıdır.
Yani bakterilerde ve arkelerde hücre iskeleti bulunmaz.
Hücre iskeleti genel olarak organellerin sitoplazma içinde uygun konumda tutulmasını ve hareketini sağlar.
Hücre iskeleti mikrofilamentler, ara filamentler ve mikrotübüller olmak üzere üç farklı yapıdan oluşur.
Mikrofilamentler aktin denilen proteinlerin bir araya gelmesiyle oluşur. Hücrenin ve hücre kısımlarının hareket etmesine yardımcı olur.
Ayrıca hücre biçimini belirler ve sabitler.
Mikrofilamentler hayvanlarda kas hareketlerini, amipte ise yalancı ayakların oluşumunu sağlar.
Ayrıca ince bağırsak yüzeyinde besinlerin emilmesini sağlayan mikrovilluslar bulunur.
İşte bu mikrovillusların oluşumunda da mikrofilamentler görevlidir.
Ara filamentler hücre tiplerine uygun çok farklı yapıda proteinlerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.
Diğer iki filamente göre daha kalıcıdır.
Yani görev yaptığı bölgede sürekli olarak varlığını korur.
Hücresel yapıları oldukları yere bağlar.
Gerilmeye karşı dayanıklıdır ve bu sayede vücut yüzeyindeki dokuların gerginliğini korur.
En ince olan hücre iskeleti elemanı mikrofilamentlerdir.
Çapı en büyük olan hücre iskeleti elemanı ise mikrotübüllerdir.
Hücrelerde katı bir iskeletin oluşmasını sağlar.
Hücre içindeki organellerin yer değiştirmesinde de görevlidir.
Bitki hücrelerindeki mikrotübüller hücre duvarındaki selüloz liflerinin düzenlenmesini kontrol eder. Mikrotübüller sentrozom organelinin yapısında da bulunur ve mikrotübüller de tübülin proteininden oluşur.
Burada birkaç ekleme daha yapmak isterim ara filament keratin proteini ile birlikte saç ve tırnağın yapısına katılır.
Mikrofilamentler hücre zarının boğumlanmasında da görevlidir. Mikrotübüller hücre bölünmesi sırasında kromozom hareketini de sağlar.
Hücre iskeleti olmasaydı hücreler basınçtan dolayı ezilirdi. Mikrotübüller ayrıca sil ve kamçının oluşumunu da sağlar.
Ancak dikkat edelim prokaryotlardaki kamçı mikrotübül yapılı değildir.
Prokaryotlarda kamçı hücre zarının bir uzantısı olarak oluşur. Ama mesela sperm hücresi ökaryot olduğu için kamçısı mikrotübül yapılıdır diyebiliriz.
Bilmemiz gereken en önemli şey hücre iskeletinin prokaryot hücrelerde bulunmadığıdır.
Yani bakterilerde ve arkelerde hücre iskeleti bulunmaz.
Hücre iskeleti genel olarak organellerin sitoplazma içinde uygun konumda tutulmasını ve hareketini sağlar.
Hücre iskeleti mikrofilamentler, ara filamentler ve mikrotübüller olmak üzere üç farklı yapıdan oluşur.
Mikrofilamentler aktin denilen proteinlerin bir araya gelmesiyle oluşur. Hücrenin ve hücre kısımlarının hareket etmesine yardımcı olur.
Ayrıca hücre biçimini belirler ve sabitler.
Mikrofilamentler hayvanlarda kas hareketlerini, amipte ise yalancı ayakların oluşumunu sağlar.
Ayrıca ince bağırsak yüzeyinde besinlerin emilmesini sağlayan mikrovilluslar bulunur.
İşte bu mikrovillusların oluşumunda da mikrofilamentler görevlidir.
Ara filamentler hücre tiplerine uygun çok farklı yapıda proteinlerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur.
Diğer iki filamente göre daha kalıcıdır.
Yani görev yaptığı bölgede sürekli olarak varlığını korur.
Hücresel yapıları oldukları yere bağlar.
Gerilmeye karşı dayanıklıdır ve bu sayede vücut yüzeyindeki dokuların gerginliğini korur.
En ince olan hücre iskeleti elemanı mikrofilamentlerdir.
Çapı en büyük olan hücre iskeleti elemanı ise mikrotübüllerdir.
Hücrelerde katı bir iskeletin oluşmasını sağlar.
Hücre içindeki organellerin yer değiştirmesinde de görevlidir.
Bitki hücrelerindeki mikrotübüller hücre duvarındaki selüloz liflerinin düzenlenmesini kontrol eder. Mikrotübüller sentrozom organelinin yapısında da bulunur ve mikrotübüller de tübülin proteininden oluşur.
Burada birkaç ekleme daha yapmak isterim ara filament keratin proteini ile birlikte saç ve tırnağın yapısına katılır.
Mikrofilamentler hücre zarının boğumlanmasında da görevlidir. Mikrotübüller hücre bölünmesi sırasında kromozom hareketini de sağlar.
Hücre iskeleti olmasaydı hücreler basınçtan dolayı ezilirdi. Mikrotübüller ayrıca sil ve kamçının oluşumunu da sağlar.
Ancak dikkat edelim prokaryotlardaki kamçı mikrotübül yapılı değildir.
Prokaryotlarda kamçı hücre zarının bir uzantısı olarak oluşur. Ama mesela sperm hücresi ökaryot olduğu için kamçısı mikrotübül yapılıdır diyebiliriz.
