Abbasiler Dönemi

Evet, şimdi Emevi Devleti'ne son veren Abbas Devleti'ni görüyoruz.
Abbas Devleti, Hazreti Muhammed'in amcası Abbas'ın soyundan gelen Abdullah tarafından kurulmuştur.
Gençler kuruluş yıllarında 751 de yani ilk yıllarında Talas Savaşı'nda Türklerle müttefik olduğunu bileceğiz ve Çin'in Orta Asya girmesini engellediler.
Burada İpek Yolu mücadelesi var.
Bir Çin Orta Asya'ya girmeye çalışıyor iki.
Bu arada Türkler de ne yapıyor?
Arkadaşım Abbas devletinin hoşgörü politikasının, ümmetçi politikasının etkisiyle beraber bir birliktelik oluşturup Çin'e karşı beraber savaş yapıyorlar.
Hocam Talas savaşıyla beraber ne olacak?
Çin'in Orta Asya'ya girmesi engellenmiş olacak.
Bunun sonucunda arkadaşlar Türkler kitleler halinde Müslüman olmaya başladı ve değerli arkadaşlar kağıt üretimi yani Çinli esirler Araplara ne yapacak?
Kağıt üretimini öğretmeye başlayacaklar.
Sadece kağıt değil bizden de yani barut, pusula, matbaa gibi ürünleri de Araplar da öğrenmiş olacak arkadaşlar.
Bakın biz bunları kimden öğrendik?
Çinlilerden öğrenmiştik.
Kağıt, matbaa, barut, pusula, mürekkep.
Çin'de bizden de Abbas devleti bunu öğreniyor.
Talas Savaşı bizim için bir dönüm noktası.
Dünya için de bir dönüm noktası arkadaşlar.
Çünkü burada Türklerin Müslüman olmasını görüyoruz.
Türklerin İslam'a çok büyük katkıları olacak.
Yine kağıt, matbaa, barut, pusulanın dünyaya yayılması da bu savaştan sonra olacak.
Yani 750 bir Talas'ta başına olacak.
Bakın tekrar sıralamasını söylüyorum.
Önce bu Çin.
Sonra Türkler.
Sonra Müslüman Araplar.
Peki hocam Abbas devletinin Türklerle yakınlaşmasından hangi rol önemli?
Onların ümmetçi anlayışı var arkadaşlar.
Ümmetçi anlayış, hoşgörülü anlayış Türkler arasında İslam'ın hızlı yayılmasına sebep olacak.
Emeviler döneminde ne vali politikası yürütenler Türkleri uzaklaştırmış derdi kendilerinden.
Ama şimdi Abbasiler öyle değil.
Biraz daha böyle ılımlı ve hoşgörülü davranıyorlar arkadaşlar.
Şimdi Abbasi devletine tekrardan gelelim.
Abbasiler İslam başkentini tekrardan değiştirmiştir.
Bağdat'a getirmiştir.
Hocam İslam'ın başkentlerini şöyle bir daha bir sıralayalım.
Şimdi birinci sırada ilk İslam başkenti Medine idi.
İkinci Hz.
Halil döneminde Kufe yakın arkadaşım Irak bölgesiydi.
Yine üçüncüsü de Muaviye döneminde Şam, yani burası da Suriye idi.
Ama Abbasi devleti zamanında ise tekrardan Irak yani Bağdat'a taşınmıştır.
O zaman dördüncü başkent oluyor mu arkadaşım?
Evet, Abbasî Devleti, Emevi Devleti'nin üzerine kurulmuştur.
İspanya hariç Orta Asya'da biraz daha sınırları genişlemiştir.
En parlak dönemlerini ise Harun Reşit zamanında yaşamışlardır.
Arkadaşlar, bilim, sanat, edebiyat, tarım alanlarında çok önemli gelişmeler bu dönemde yaşanıyor.
Yine Türklere önemli görevler veriyor.
Harun Reşid döneminde özellikle muhafız birliği olarak Türklere çok fazla önem veriyor ve Binbir Gece masallarına da kendisi konu olmuş.
Yani biz şöyle söyleyebiliriz Türklere kapılar bu dönemde açılmış diyebilir miyiz?
Yani onları önemli görevlere getiriyorlar diyebilir miyiz?
Evet deriz.
Türklerin bu dönemde bizzat sınırına yerleştirildiğini de biliyoruz.
Ava hasım adı verilen sınır birlikleri oluşturulmuş.
Yani Malatya'ya kadar olan yerler Tarsus Malatya hattına kadar olan yerlerde.
Yine arkadaşlar Harun Reşit döneminde Yunan ve Helen uygarlıklarına ait ilk çağ eserleri Arapça'ya tercüme edilmiştir.
Yani böyle önemli bir adam olduğunu söyleyebiliriz Harun Reşid'in arkadaşlar.
Şimdi devam edelim.
Abbasi devletinden Abbasiler de Beyt ül hükmü adı verilen bir bilim evleri oluşturuluyor daha sonraki dönemlerde ve bu bilim evlerinde tercümeler daha da genişletiliyor, daha da büyük hale getiriliyor.
Zamanla Türkler idari kademede de görev alıyor.
Bu arada Abbasiler de sadece Türkler değil, daha çok İranlılar da görev alıyorlardı.
Ama Türkler ordu kademesinde, İranlılar idare kademede görev alıyorlardı.
Şimdi işler tersine dönmeye başlıyor.
Yani Türkler zamanla artık idari kademeye geliyorlar ve burada önemli makamlara ulaşıyorlar ki Abbasiler zaman zaman merkezi otoritesini kaybetmeye başlayacak.
Mesela Mısır'a göndermiş olduğu Türk valileri orada ilk Türk devletlerini kuracaklar.
Veya Abbas Şiilere bağlı diğer Araplar da Abbasi teba bağlılığını bırakıp kendi bölgelerinde bağımsız müstakil devletler oluşturmaya başlayacaklar ki biz buna ne diyoruz hocam?
Tevhidi mülk devletleri diyoruz arkadaşlar.
Merkezi otoritesi bozulan Abbasiler artık idari görev verdiği insanlar tarafından ne oluyor tanınmaya başlıyor.
Mesela biz bunlardan tevafuk.
Büyüklerden bağımsız olanlardan bahsedecek olursak şöyle söyleyebiliriz Mısır'da yani Tol nun oğulları AK Çekler, arkadaşlar gibi devletler ortaya çıkacak.
Orta Asya bölgesinde arkadaşlar yani Maveraünnehir bölgesinde saman oğullar devleti ortaya çıkacak.
Yine arkadaşlar Tunus ve Fas bölgesine baktığımız zaman burada Ala, Biler ve İdris iler diye bir devlet, Arap devletleri ortaya çıkacak.
Yine arkadaşlar Horasan bölgesi, Orta Asya baktığımız zaman tekrardan orada da Tahir iler diye bir devlet orta.
De çıkmıştır.
Evet arkadaşlar tv den bizim bilmemiz gereken aslında Mısır'da kurtulanlar mesela.
Mısır'da kurulan ilk Türk devleti Tom yollarıdır.
Daha sun arkadaşım.
Ak şehitler yani ırk şeylerdir.
Bunları türk islam etlerini zaten göreceğiz.
Mavera öneride kullan saman oğullarına zaten ileride kimin son vereceğini söyleyeyim.
Karahanlılar ile Gazneliler saman oğullarına son verecek.
Bunu da anlatacağız.
Şunlar arkadaşlar arap devletleri, aleviler idi.
Diziler Horasan daki tacirler yani biz burada APA sitenin zaman zaman güç kaybettiğini ve kendi topraklarında bu şekilde müstakil devletler kurulduğunu ve bizim buna tevkif i mülk dediğimizi unutmayın.
Evet Abbasiler dönemiyle devam edelim.
Değerli arkadaşlar hilafetin korucusu zamanla Türkler olacak.
Abbasiler döneminde zaten güç kaybediyordu.
Biz burada şunu biliyoruz.
Ilk defa Abbasi halifeleri ileride yine göreceğiz ilk Türk İslam Devleti'nden birisi olan Gazneliler den yardım isteyecek.
Yani Gazneli Mahmut diyelim bugünkü Afganistan toprakları üzerinde kurulduğunu düşünün.
Geçmişte Gazali Mahmut gelip halifeye yardım edecek.
Yine diğer bir devlet Orta Asya Horasan bölgesine kurulmuş.
Büyük Selçuklu Devleti burada kimi görüyoruz hocam tuğrul beye görüyoruz daha son arkadaşlar.
Abbas esede her ne kadar biz şii tehlikesini üvey yollar tehlikesine karşı korumuş olsak da 1258 yılında yani Anadoluya sonlandıran Hülagü Han vardı.
Moğollar işte İlhanlı diyoruz.
Biz buna gelip İlhan'la Bağdat'taki Abbasi Halifesi ni öldürecekler ve zaten daha önce 1240 3'te Anadolu'ya son vermişlerdi.
Şimdi de Arap dünyasına, Müslüman dünyasına ne yapacaklar hocam?
Büyük bir istila hareketiyle son vermiş olacaklar.
Daha sonra da o bölgelerde yine Türk hakimiyetleri devam edecek arkadaşlar.
Peki bu arada 1258 yılında Moğol istilası ile yani İlhanlı Devleti'nin Abbasi Halifesi öldürmesiyle Abbasi Halifesi nin soyu nereye kaçar?
Arkadaşlar onlar da Mısır'da kurulan bir devlet.
Yani Memlük devleti işte onlara sığınacakları arkadaşlar.
Memlük Sultanı Baybars Abbasi Halifesi ni ona bir makam verecek.
Yani sen halifeliğini yap dini işlere sen bak siyasi işlere ben bakayım diyecek.
Çünkü burada Türklerin gene bildiğini görüyoruz.
Böyle islamı koruyuculuğunu aynı zamanda dinle de dişleri birbirine karıştırma adını görüyoruz.
Bunu Tuğrul Bey de yaptı arkadaşlar.
Bu arada Hülagü Han'ı yani Moğolları Ön Asya'da durduran tek devlet Memlükler dir.
Arkadaşlar biliyorsunuz İlhan'la hem Anadolu Selçuklu larını, yani Türkiye Selçuklu larını hem de koskoca Abbasi Halifesi ni indirmişti.
Ama Memlükler Moğolları durdurmayı başardı.
Hem de iki savaşta başardı.
Onu da hemen burada söyleyelim.
Birisi Elbistan Savaşı, bir diğeri arkadaşım Ayn Calut savaşı ilerde bunları biraz daha detaylı göreceğiz.
Arkadaşlar türk islam evlerinde sadece burada özet olarak abbas gibi bir devletin yıkılmasına tanık oluyoruz ki onları kim yıkıyor arkadaşım moğollar gibi bir devlet yıkıyor o zamanki adı.
Tabi bunların i̇lhanlı başlarındaki var hülagü han var arkadaşlar yani bu arada İslam dünyasına ve Türk dünyasına büyük zararlar vermiştir İlhanlılar.
Sadece bu dünyaya değil, Rusya coğrafyasına da ciddi işler yapmışlar.
İlhanlılar onu da söyleyeyim.
Yani Slavlar üzerine de gitmişler.
Ön Asya'nın dümdüz olmasına sebep olmuş diyoruz.
Bu arada Bağdat'taki o çok büyük kütüphane de yine Moğollar tarafından yakılıp yıkılmıştır.
Abbasiler dönemi de arkadaşlar bu şekilde.