Merhaba arkadaşlar bu dersimizde elektrik enerjisi ve istemlilik konusunu işleyeceğiz. İlk önce istemlilik olayını bir hatırlatayım, geçmiş derslerimizde görmüştük.
Tepkime kendinden gerçekleşiyorsa istemliydi arkadaşlar.
Tepkime kendinden gerçekleşmiyorsa, dışarıdan müdahale ediyorsak istemsizdi.
Şimdi bir hatırlayalım, kim istemsiz kim istemli?
Endotermik ve ekzotermik tepkimeleri hatırlarsanız bakın mesela ekzotermik tepkime demiştik ki az bir enerjiyle başlar, başladıktan sonra çok yüksek enerji açığa çıkar durduramayız, kendiliğinden devam eder çünkü enerjisi yüksektir, örnek olarak neyi vermiştik?
Yangını vermiştik, demiştik ki yangın bir başlarsa durdurmakta zorluk çekeriz kendiliğinden devam eder.
Bakın bu istemli bir tepkimedir.
Ne kadar kötü bir şey de olsa istemli, bu kendinden devam ediyor ama endotermik tepkimeleri düşünürsem, endotermik ısı alan tepkime yani x girenlerde ise ben buraya ısıyı yazıyorum y oluşuyor. Bakın dışarıdan ben ısı vermek zorundayım. Isıyı kesersem reaksiyon gerçekleşmez.
İşte bu istemsizdir, kendiliğinden gerçekleşmiyor, dışarıdan müdahale lazım.
Bu şekilde, istemli ve istemsizi bu şekilde düşünüyoruz.
Bu dersimizde elektrik enerjisi ile istemliliği bağdaştıracağız. Şimdi bakalım bir şeklimiz var, bir kabımız var kabımıza bakır kaşığı koymuşuz ve gümüş nitrat çözeltisi var, peki ne yapıyor olabilir sizce?
Bakır kaşık, gümüş bakır kaşığın gümüşle kaplanması.
Gümüş burada o zaman bakırın üzerine çökmesi lazım.
Hemen bakalım nasıl olacak acaba bu işlem.
Hemen bakalım arkadaşlar.
Şimdi öncelikle şunu söyleyeceğim tepkimesini yazmışım bakın, bakır kaşık nötr halde.
Ortamdaki Ag+, tamam iyon halde.
Sonra burada kim daha aktif onu bir düşünelim.
Bakır arkadaşlar Ag'den daha aktif olmalı ki gümüş onun üzerine çöksün, bakın şimdi. Bakır, kendisi aktif olan, yükseltgenir.
Bakır yükseltgelirken çözeltideki Ag+ ne olur?
Kaşığın üzerine katı olarak çöker.
İşte arkadaşlar bu olay kaplama olarak karşımıza gelir ve zamanla bir bakıyorum ki zamanla bir bakıyorum bakır kaşık artık gümüşle kaplanmış oluyor.
Bu olaya da kaplama diyoruz gördüğünüz gibi gayet basit bir olay aslında.
Gördüğünüz gibi sizin için şöyle gümüşle de kaplamış oldum bakır kaşığımızı. Bu kendinden gerçekleşti bakın ben dışarıdan hiçbir şey yapmadım kendi kendine aynı ortama koydum kendiliğinden gerçekleşti.
İşte bu olay arkadaşlar kendinden gerçekleşir yani istemli bir olaydır.
Bu kendinden gerçekleşen bir olay, istemli.
Şimdi geçiyorum suyun elektrolizine. Elektroliz hatırlarsanız biz dışarıdan elektrik enerjisi veriyorduk elektrolizde.
Bakın ısı alan bir olay, elektroliz kendiliğinden gerçekleşmez o zaman diyorum.
Kendiliğinden gerçekleşmez o zaman istemsiz bir olaydır diyorum ve devam ediyorum şimdi burada iki tane şeklim var.
Birinde şekil olarak görüntü olarak aynılar ama bir tanesinde voltmetre diğerinde üreteç bağlı.
Arkadaşlar ilk çizdiğim şekil galvanik bir hücre.
Galvanik hücrelere ne diyoruz?
Pil diyoruz.
İkinci şekil, çizdiğim şekilde bu ise elektroliz hücresidir. Buralarda gerçekleşen tepkimelere bakalım, bu sırada bir kap yarı hücre, iki kap hücre olarak geçiyor yani ben burada pilimi hücre olarak görebiliyorum.
Burada yine elektroliz devresine elektroliz hücresi olarak söyleyebiliyorum.
Şimdi bakıyorum detayları bundan sonraki derslerimizde zaten detaylı bir şekilde işleyeceğiz, burada bizim için önemli olan galvanik hücre mi istemli elektroliz hücresi mi istemli?
Hangisinde hangi tepkimeler gerçekleşir?
Bizim için bu önemli.
Şimdi sevgili arkadaşlar biz bunu önceden biliyoruz ki galvanik hücre, pilde bunları daha önceki derslerimizde söylemiştik. Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüşürdü, kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüşürdü. Elektrolizde ne olurdu?
Burada ise elektrik enerjisi, elektrik enerjisine verirdik. Bu kimyasal enerjiyi dönüştürdü.
Bakın biz burada elektrik enerjisi veriyorduk, burası istemsiz bir olaydır.
Burada ise pili düşünün, pili ben takıyorum işte kumandaya mesela, orada kimyasal bir reaksiyon gerçekleşiyor sonra dışarıya bir elektrik enerjisi ve ben onu kullanabiliyorum.
Burada tepkime kendiliğinden gerçekleşir, bu istemli bir olaydır. Bakıyorum Zn, Zn+2'ye yükseltgenmiş, Cu+2 Cu'ya indirgenmiş.
Benim yaptığım hiçbir şey yok.
Şimdi geçiyorum elektroliz hücresine.
Aynı tepkimeyi aynı düzeni aldığım özellikle vurgulamak için. Elektrolizde arkadaşlar bu istemli tepkimenin aynısı değil.
Bakın şimdi girenlerde çinko varken buradan girenlerde Zn+2 var çinko +2, yani ürünlerdeki.
Gördüğünüz gibi ürünlerle girenler yer değiştirmiş, burada Zn+ ile Cu burada Zn+2 ve Cu. İstemli bir tepkimenin tam tersi istemsiz olur.
Şimdi galvanik hücrede istemli reaksiyon gerçekleşirken elektroliz hücresinde istemsiz reaksiyonu biz gerçekleştirebiliriz.
Buradaki reaksiyon istemsiz bir reaksiyondur.
Detayları yine bundan sonraki derslerimizde yine işliyoruz.
Şimdi boşlukları dolduralım öğrendiklerimizle.
Elektrokimyasal hücreyi ikiye ayırırız: galvanik hücre ve elektroliz hücresi olmak üzere.
Redoks tepkimeleri galvanik hücrede kendiliğinden gerçekleşir arkadaşlar, kendiliğinden.
Kendiliğinden gerçekleştiği için istemlidir diyorum.
Kimyasal enerji elektrik enerjisine dönüşür.
Örnek verecek olursam günlük hayatta kullandığımız pillere örnek olarak yazabilirim.
Elektroliz hücrelerinde redoks tepkimeleri kendiliğinden gerçekleşmez.
O zaman istemsizdir derim.
Elektrik enerjisi kullanarak kimyasal tepkimenin gerçekleştiği tepkimeler, hücrelerde bakın elektrik enerjisini biz veriyoruz, elektrik enerjisi veriyoruz kimyasal enerji elde ediyoruz.
Örnek olarak da suyun elektrolizini verebiliriz.
Evet arkadaşlar bu dersimizde bu şekilde bitiriyoruz.
Bundan sonraki dersimizde görüşmek üzere hoşça kalın.
Tepkime kendinden gerçekleşiyorsa istemliydi arkadaşlar.
Tepkime kendinden gerçekleşmiyorsa, dışarıdan müdahale ediyorsak istemsizdi.
Şimdi bir hatırlayalım, kim istemsiz kim istemli?
Endotermik ve ekzotermik tepkimeleri hatırlarsanız bakın mesela ekzotermik tepkime demiştik ki az bir enerjiyle başlar, başladıktan sonra çok yüksek enerji açığa çıkar durduramayız, kendiliğinden devam eder çünkü enerjisi yüksektir, örnek olarak neyi vermiştik?
Yangını vermiştik, demiştik ki yangın bir başlarsa durdurmakta zorluk çekeriz kendiliğinden devam eder.
Bakın bu istemli bir tepkimedir.
Ne kadar kötü bir şey de olsa istemli, bu kendinden devam ediyor ama endotermik tepkimeleri düşünürsem, endotermik ısı alan tepkime yani x girenlerde ise ben buraya ısıyı yazıyorum y oluşuyor. Bakın dışarıdan ben ısı vermek zorundayım. Isıyı kesersem reaksiyon gerçekleşmez.
İşte bu istemsizdir, kendiliğinden gerçekleşmiyor, dışarıdan müdahale lazım.
Bu şekilde, istemli ve istemsizi bu şekilde düşünüyoruz.
Bu dersimizde elektrik enerjisi ile istemliliği bağdaştıracağız. Şimdi bakalım bir şeklimiz var, bir kabımız var kabımıza bakır kaşığı koymuşuz ve gümüş nitrat çözeltisi var, peki ne yapıyor olabilir sizce?
Bakır kaşık, gümüş bakır kaşığın gümüşle kaplanması.
Gümüş burada o zaman bakırın üzerine çökmesi lazım.
Hemen bakalım nasıl olacak acaba bu işlem.
Hemen bakalım arkadaşlar.
Şimdi öncelikle şunu söyleyeceğim tepkimesini yazmışım bakın, bakır kaşık nötr halde.
Ortamdaki Ag+, tamam iyon halde.
Sonra burada kim daha aktif onu bir düşünelim.
Bakır arkadaşlar Ag'den daha aktif olmalı ki gümüş onun üzerine çöksün, bakın şimdi. Bakır, kendisi aktif olan, yükseltgenir.
Bakır yükseltgelirken çözeltideki Ag+ ne olur?
Kaşığın üzerine katı olarak çöker.
İşte arkadaşlar bu olay kaplama olarak karşımıza gelir ve zamanla bir bakıyorum ki zamanla bir bakıyorum bakır kaşık artık gümüşle kaplanmış oluyor.
Bu olaya da kaplama diyoruz gördüğünüz gibi gayet basit bir olay aslında.
Gördüğünüz gibi sizin için şöyle gümüşle de kaplamış oldum bakır kaşığımızı. Bu kendinden gerçekleşti bakın ben dışarıdan hiçbir şey yapmadım kendi kendine aynı ortama koydum kendiliğinden gerçekleşti.
İşte bu olay arkadaşlar kendinden gerçekleşir yani istemli bir olaydır.
Bu kendinden gerçekleşen bir olay, istemli.
Şimdi geçiyorum suyun elektrolizine. Elektroliz hatırlarsanız biz dışarıdan elektrik enerjisi veriyorduk elektrolizde.
Bakın ısı alan bir olay, elektroliz kendiliğinden gerçekleşmez o zaman diyorum.
Kendiliğinden gerçekleşmez o zaman istemsiz bir olaydır diyorum ve devam ediyorum şimdi burada iki tane şeklim var.
Birinde şekil olarak görüntü olarak aynılar ama bir tanesinde voltmetre diğerinde üreteç bağlı.
Arkadaşlar ilk çizdiğim şekil galvanik bir hücre.
Galvanik hücrelere ne diyoruz?
Pil diyoruz.
İkinci şekil, çizdiğim şekilde bu ise elektroliz hücresidir. Buralarda gerçekleşen tepkimelere bakalım, bu sırada bir kap yarı hücre, iki kap hücre olarak geçiyor yani ben burada pilimi hücre olarak görebiliyorum.
Burada yine elektroliz devresine elektroliz hücresi olarak söyleyebiliyorum.
Şimdi bakıyorum detayları bundan sonraki derslerimizde zaten detaylı bir şekilde işleyeceğiz, burada bizim için önemli olan galvanik hücre mi istemli elektroliz hücresi mi istemli?
Hangisinde hangi tepkimeler gerçekleşir?
Bizim için bu önemli.
Şimdi sevgili arkadaşlar biz bunu önceden biliyoruz ki galvanik hücre, pilde bunları daha önceki derslerimizde söylemiştik. Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüşürdü, kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüşürdü. Elektrolizde ne olurdu?
Burada ise elektrik enerjisi, elektrik enerjisine verirdik. Bu kimyasal enerjiyi dönüştürdü.
Bakın biz burada elektrik enerjisi veriyorduk, burası istemsiz bir olaydır.
Burada ise pili düşünün, pili ben takıyorum işte kumandaya mesela, orada kimyasal bir reaksiyon gerçekleşiyor sonra dışarıya bir elektrik enerjisi ve ben onu kullanabiliyorum.
Burada tepkime kendiliğinden gerçekleşir, bu istemli bir olaydır. Bakıyorum Zn, Zn+2'ye yükseltgenmiş, Cu+2 Cu'ya indirgenmiş.
Benim yaptığım hiçbir şey yok.
Şimdi geçiyorum elektroliz hücresine.
Aynı tepkimeyi aynı düzeni aldığım özellikle vurgulamak için. Elektrolizde arkadaşlar bu istemli tepkimenin aynısı değil.
Bakın şimdi girenlerde çinko varken buradan girenlerde Zn+2 var çinko +2, yani ürünlerdeki.
Gördüğünüz gibi ürünlerle girenler yer değiştirmiş, burada Zn+ ile Cu burada Zn+2 ve Cu. İstemli bir tepkimenin tam tersi istemsiz olur.
Şimdi galvanik hücrede istemli reaksiyon gerçekleşirken elektroliz hücresinde istemsiz reaksiyonu biz gerçekleştirebiliriz.
Buradaki reaksiyon istemsiz bir reaksiyondur.
Detayları yine bundan sonraki derslerimizde yine işliyoruz.
Şimdi boşlukları dolduralım öğrendiklerimizle.
Elektrokimyasal hücreyi ikiye ayırırız: galvanik hücre ve elektroliz hücresi olmak üzere.
Redoks tepkimeleri galvanik hücrede kendiliğinden gerçekleşir arkadaşlar, kendiliğinden.
Kendiliğinden gerçekleştiği için istemlidir diyorum.
Kimyasal enerji elektrik enerjisine dönüşür.
Örnek verecek olursam günlük hayatta kullandığımız pillere örnek olarak yazabilirim.
Elektroliz hücrelerinde redoks tepkimeleri kendiliğinden gerçekleşmez.
O zaman istemsizdir derim.
Elektrik enerjisi kullanarak kimyasal tepkimenin gerçekleştiği tepkimeler, hücrelerde bakın elektrik enerjisini biz veriyoruz, elektrik enerjisi veriyoruz kimyasal enerji elde ediyoruz.
Örnek olarak da suyun elektrolizini verebiliriz.
Evet arkadaşlar bu dersimizde bu şekilde bitiriyoruz.
Bundan sonraki dersimizde görüşmek üzere hoşça kalın.
