Titrasyon

Merhaba arkadaşlar, bu dersimizde kuvvetli  asit ve baz titrasyonunu işliyoruz.
Titrasyon   dediğimiz şey nedir?
Şimdi şeklimize bakarsak  buradan anlatayım.
Asit çözeltisini erlenime   koydum ve büretim var, büretime de asit aşağıda  olduğu için büretime de baz koyuyorum.
Asiti bazla   etkileştireceğim.
Bu süreçte bir de indikatör  dediğim kimyasal maddeden de yardım alıyorum.   İndikatörler belirli pH aralıklarında farklı  renk gösterir ve biz bu renk değişiminden   ortamın asidik veya bazik olduğunu anlarız.  Bu maddeler organik veya inorganik olabilir.   Şimdi arkadaşlar asit çözeltisini bazla  etkileştiriyorum amacım ne, bazın hacmi   ve molaritesi belirli, hacmi ve molaritesi  belirli olan çözeltilere biz standart çözelti   diyoruz.
Amacım ne burada, şimdi bu tarafın ben  molaritesini biliyorum ama asitin molaritesini   bilmiyorum işte titrasyonun aslında genel  tanımı bu.
Siz molaritesi belirli olan   standart çözelti kullanıyorsunuz ve burada  titre ettiğiniz asitin molaritesini bulmaya   çalışıyorsunuz.
Bu olay titrasyon diye geçer.  Tabi sorularda asitin molaritesini verebilir,   kaç mililitre asit kullandığımızı kaç mililitre  baz kullandığımızı sorabilir ama titrasyonun   genel tanımı budur.
Şimdi bakalım indikatörler  asidik ve bazik ortamlarda farklı renk gösterirler   dedik bir tane indikatör alıyorum X indikatörü  asidik, bazik ve şöyle nötr yazayım ilk önce asidik, nötr ve bazik ortamda renklerine bakalım.   X indikatörüm asidik ortamda kırmızı  renk alsın, nötr ortamda mavi renk alsın,   bazik ortamda yeşil renk alsın.
Şimdi dikkat ortam  asidik olduğu için ortam ilk önce kırmızı olacak,   ben baz gönderdikçe ortam nötre yaklaşır, ortam  masmavi olduğu zaman ortam nötrdür.
Ben daha   fazla baz gönderirsem ortam yeşil olur.
Buradan  da bu şekilde sorular geliyor ona dikkat edelim.   Şimdi bir de grafiğini çizelim ortam asidik  pH 7'den küçük bir değerden başlar, pH 7'den   küçük bir değerden başlıyor, ben baz gönderdikçe  pH artar, sonra pH ortam bakın 7 oldu, nötr oldu.
Sonra ben   baza devam ediyorum, pH'ım artar, eklenen  baz hacmi-pH grafiğimiz de bu şekilde olur.   Peki şu ortamın pH'nın 7 olduğu yer nedir?
Bu  arkadaşlar nötrleşmenin tam olarak gerçekleştiği   eşdeğerlik noktasıdır.
Eşdeğerlik noktası, dönüm  noktası, titrasyon anında renk değişimini gördüğüm   noktadır.
Renk değişiminin gözlendiği nokta ve  bu noktada tam olarak nötrleşme gerçekleşir.   Tam nötrleşmede hidrojenin mol sayısı OH'ın mol  sayısına eşittir ve biz buradan bir tane formül   çıkartırız.
Mol sayısını hatırlayın, molarite  çarpı hacim olarak buluyorduk.
Hidrojenin   mol sayısı nedir, o zaman molarite(asit) çarpı  hacim(asit).
Şimdi ben şekilde asitin mol sayısını   bulurum.
Bir de tesir değerliğiyle yani içindeki  hidrojen sayısıyla çarparsam ben hidrojenin mol   sayısını bulurum.
Molarite(baz) çarpı V(baz),  ben bu şekilde bazın mol sayısını buldum,   bir de bazın içerdiği OH sayısıyla çarpıyorum, OH-'nin mol sayısını buluyorum ve biz eşdeğerlik   noktasını veya pH'ın 7 olduğu noktada bu  formülü kullanabiliriz arkadaşlar.
Hemen   tesir değerliğini de yan tarafa yazalım.
Asitte  ortama verilen hidrojen+ sayısı bazda ortama   verilen OH- sayısıdır.
Katyon, bazen tuzları da  soruyorlar, tuzlarda ise katyonun toplam yüküdür diyorum   ve bir sorumuz var,  bir sorumuzla devam edelim.   nötrleştirmek için bakın tamamen nötrleştireceğim,   mililitre kullanılmalıdır?
Şimdi arkadaşlar,   tamamen nötrleşme deyince hidrojenin mol sayısı  OH'ın mol sayısına eşit olacak diyorum, hemen   formülümü yazıyorum.
Molarite(asit), hacim(asit),  tesir değerliği(asit) eşittir molarite(baz),   hacim(baz) ve tesir değerliği(baz).
0.2 çarpı  mililitre olarak alıyorum iki tane eşitlik söz   konusu olduğu için iki tarafı da mililitre  olarak alabilirim 200 tesir değerliği kaç,   iki tane hidrojeni var, iki eşittir bazlarda  evet molaritesi 0.1 çarpı hacmi bilmiyorum,   tesir değerliğim de 1 tanedir diyorum ve ben  buradan işlemi yaptığım zaman iki hacmi de buradan   buluyorum.
Şimdi arkadaşlar tesir değerliği de   şurada yine birkaç örnek vereyim eksik kalmasın  hidrojen klorürü düşünelim hidrojen klorürün   tesir değerliği kaç, 1tane hidrojeni var, ortama 1  hidrojen verir, tesir değerliği diyorsunuz 1'dir.
H3PO4, 3 tane hidrojeni var 3 tane hidrojen  verir ortama ve tesir değerliği 3'tür.   Peki NH3, NH3'te sorun oluyor genelde, lütfen  dikkat 3 tane hidrojeni var ama bu asit değil,   ben OH'ına bakmak zorundayım,  H2O ile tepkimeye girdirdim,   sulu ortama verdiği OH sayısına bakıyorum.
NH4+ bir tane OH- bir bakıyorum arkadaşlar tesir   değerliği 3 değil 1.
Basit bir bilgidir  ama gözden kaçıyor lütfen dikkat edelim.   Dersimizi bu şekilde bitiriyoruz, bundan sonraki  derste görüşmek üzere arkadaşlar hoşçakalın