Zayıf Bazlarda Ayrışma Denge Sabiti Kb

Merhaba arkadaşlar.
Bu dersimizde zayıf bazlardaki  denge sabitinden bahsediyoruz.
Kb yani bazlık   sabiti veya ayrışma sabiti veya iyonlaşma sabiti  olarak karşınıza gelebilir.
Şimdi zayıf bazlarda   iki yönlü ok görüyorduk.
Zayıf asitlerde de  öyleydi hatırlarsanız.
İki yönlü ok bize %100   iyonlaşma olmayacağını söylüyordu.
B'den OH-  oluşmuş.
1 tane proton B'ye doğru geçmiş ve OH-   kalmış arkadaşlar.
Şimdi ben burada zayıf bazlarda  ayrışmanın nasıl olduğunu göstereyim.
X molar   ayrıştığını düşünüyorum.
En başta BH ve OH- yok.
X  molar madde oluşur.
X molar OH- oluşur.
Bu şekilde   yazdım.
(1-X).
Şimdi ben Kb'yi yazarken yine  sonuçta denge sabiti olduğu için ürün bölü giren   yazıyorum.
Ürün bölü gireni yazdım.
Önce ürünümü  alıyorum.
Sonra girende B'yi alıyorum oradan suyu   almıyorum, bölüyorum.
B'ye böldüm.
X çarpı X bölü  (1-X) şeklinde gösteririm arkadaşlar.
Bana verilen   sayısal değeri de Kb'yi yazdıklarımla eşitlerim.  Şimdi Kb ile bazlık arasında bir ilişki var.
Nasıl   bir ilişki var ?
Onu bir hatırlayalım.
Kb artarsa  ne olur ?
Kb'nin artması ne demek ?
Ürün bölü   giren değerinin büyük olması demek.
Bu değerin  büyük olması için ürünümüzün daha büyük olması   lazım.
Yani payın daha büyük olması lazım.
Ürünün  büyük olması demek reaksiyonun ürünlere doğru   gittiğini, daha çok iyon oluştuğunu, iyonlaşmanın  daha fazla olduğunu gösterir.
E şimdi iyonlaşma   fazla, ürün daha fazla ve OH- fazla.
O zaman ne  olur ?
Bazlık artar diyoruz.
Geçen dersimizde   anlatmıştık.
Ka arttıkça asitlik artıyordu.  Burada yine ikisini birden toparlayalım.
Kb   arttıkça da bazlık artar arkadaşlar.
Bize 2  tane baz verirlerse, Kb değerlerini verirlerse   bazlık değerlerine bakarım.
Kimin Kb'si daha  büyükse onun bazlığı fazladır diyebilirim.   Şimdi yan tarafta bir not düşmüşüm.
Demişim ki  B kuvvetli baz olsaydı (burada gördüğüm 1 molar   olan B kuvvetli bir baz olsaydı) ortamdaki OH-  iyon derişimi ne olurdu ?
Şimdi arkadaşlar %100   iyonlaşıyordu hatırlarsanız kuvvetli bazlar da.
E  bu 1 molarsa ortama 1 tane OH vermiş.
Yine B'den   açığa çıkacak OH- kendisi 1 molar olduğu için  %100 iyonlaşıyor ve yine 1 molar OH- oluşurdu.   edelim.
1 tane sorumuz var.
Soruda anlattıklarımızı   pekiştirelim.
0,5 molar amonyak çözeltisinin  pOH'ı kaçtır ?
İyonlaşma yüzdesi nedir ?
Kb'sini   vermişim, 2 çarpı 10 üzeri -6 olarak orayı  düzeltelim.
Orayı yanlış yazmışım sanırım.   Şimdi arkadaşlar NH3'ü iyonlaştırıyorum.   NH3'ü su ile reaksiyona girdiriyorum.
Ne olurdu  ?
1 tane hidrojen NH3'e geçerdi, NH4+ oluşurdu,   bir de OH- açığa çıkardı.
Elimde 0,5 molar  var.
X kadar iyonlaştırıyorum.
X kadar NH4+,   X kadar da OH- oluşur.
(0,5-X), X, X yazdım.
Kb  diyorum eşittir ürün bölü giren.
X çarpı X bölü --   (0,5-X)' teki X'i hatırlarsanız ihmal ediyorduk, yani bu ihmal--  yani 0,5'e böleceğim şimdi.
0,5'e bölüyorum ve Kb   değeri 2 çarpı 10 üzeri -6.
2 çarpı 10 üzeri  -6'ya eşitliyorum.
X kare buradan, 10 üzeri   -6 çıkar.
X de buradan 10 üzeri -3 çıkar.
Ben neyi  buldum ?
İyonlaşan kısmı, 10 üzeri -3.
Peki OH- ne   kadar ?
10 üzeri -3.
Ben şu anda OH-'yi 10 üzeri  -3 bulduysam --benden istenen şey pOH'tı zaten--   pOH değerim 3'tür diye söyleyebilirim.
Cevabım 3.  Peki iyonlaşma yüzdesini nasıl buluyordum ?
Bakın   Ka'da da yapmıştık geçen dersimizde.
Aynı şekilde  devam ediyoruz yöntem aynı.
B'de diyorum ki B için   neye bakıyordum ?
Elimde ne kadar vardı, ne kadarı  iyonlaştı ?
0,5 molardı diyorum.
İyonlaşan kısma   bakarsam X kadar yani 10 üzeri -3 kadar iyonlaştı.  molarda ne kadar iyonlaşır ?
Bu işlemi yapıyorum  arkadaşlar.
10 üzeri 2 çarpı 10 üzeri -3 bölü 0,5.  -1 yani 0,2 olur.
Yani iyonlaşma yüzdemiz 0,2'dir   diyoruz.
Gördüğünüz gibi Ka'da yaptıklarımızın  aynısını yaptık.
Aynı yöntemle aynı şekilde   yapıyoruz.
Zayıf asitlerde Ka'yı kullanıyoruz,  zayıf bazlarda da Kb'yi kullanıyoruz.
Evet   arkadaşlar bu şekilde dersimizi bitiriyoruz.  Bundan sonraki derste görüşmek üzere.
Hoşça kalın.