Sabit Hızlı Hareketlilerin Bağıl Hareketi

Bağıl hareket ünitesi ile devam ediyoruz.  Hareketin göreli bir olgu olduğunu ifade   etmiştik.
Yani sabit bir referans sistemi yoktu.  Ne söylemiştik?
Hareketine baktığımızda referans   alınan noktaya göre ya da gözlemciye göre bir  hareketi farklı algılayabiliyorduk.
Burada   hareketin göreliliğinden bahsetmiştik.
İşte  bir örnek çizelim.
Kaykay üzerinde bir çocuk   olsun şöyle v hızıyla hareket eden bir kaykay  şöyle bir çocuk çizdik.
Bu çocuk elindeki topu v   hızıyla yukarıya doğru atsın ve ne yapacak tekrar  v hızıyla şu şekilde hani sabit hızla sürtünmesiz   ortamda attın düşünelim tekrar v hızıyla çocuğun  eline geldiğini hissedecek.
Yani çocuk kendisi   baktığında tekrar bu yörüngeyi izlediğini  gözlemlemiş olacak.
Peki ben yine aynı şekilde   aynı çocuğu buraya çiziyorum v hızıyla şöyle atmış  olsun.
Dışardan bakan gözlemci bu durumu nasıl   görecek?
Şöyle hem bu sistemin kaykayın hareketini  hissedecek şöyle görecek çocuğu burada görecek   ama topu nasıl görecek?
Topun yörüngesine topun  yörüngesinde şu şekilde izlemiş olacak.
Yani biz   burada ne görüyoruz?
Duran ya da hareket halinde  olan sistemin içinde olan ya da sistemin içinde   olmayan kişiler birbirinin hareketini farklı  bir şekilde algılıyor.
Buna da ne diyoruz?
   Bağıl hareket diye ifade ediyoruz.
Peki sabit  hızlı hareketlerin bağıl hareketini nasıl ifade   edeceğiz?
Şimdi ona bakalım.
Şimdi farklı iki  tane araç çizeceğim.
İşte şuraya bir K aracı   şöyle bir L aracı bir tane de hatta M aracı  çizelim.
Şimdi bunların yönlerini ifade edelim.   Diyelim ki bu K aracı şöyle VK hızına sahip burada  L aracı şöyle VL kadar hıza sahip ve M aracı da   şu şekilde hareket etmiş olsun bu da VM hızına  sahip olmuş olsun.
Şimdi burada baktığımızda   bağıl hareketi ifade ederken şunu ifade ediyoruz.  Diyoruz ki bu iki mesela K'nın L'ye göre hareketi   nasıldır dediğimizde bir gözlenen bir de gözlemci  çıkıyor.
Bu hareketlerin yere göre hızlarını VK,   VL ile VM diye verdik.
Yere göre hız ne demek?
  Yerden bakan gözlemci onların hızını nasıl   algılıyorsa bu yere göre hız demektir.
Şimdi  bakıyorum bağıl hızı nasıl ifade edeceğim?
   Bağıl hızı ifade ederken Vbağıl eşittir diyorum  Vgözlenen eksi Vgözlemci olarak ifade ediyorum.   Gözlenen eksi gözlemci, bunu yazdıktan sonra  mesela söyleyelim K'nın L'ye göre hızı,   bağıl hızı nedir?
Şimdi K'nın L'ye göre dediğine  göre hemen söyleyelim kime göre L'ye göre o zaman   L ne olacak gözlemci olacak, K ne olacak gözlenen  olacak.
O zaman ben burada bağıl hareketi yazarken   Vbağıl eşittir diyeceğim gözlenen eksi  gözlemci gözlenen kim VK gözlemci kim VL,   VK eksi VL olarak ifade etmiş olacak ya da  ne söyleyebilirdik?
M'nin L'ye göre hızı,   buraya baktığımızda L'ye göre dediği  gözlemci M nedir M'de gözlenendir.
Yine   Gözlenen eksi gözlemci yazacağız Vbağıl  eşittir diyorum gözlenen VM gözlemci VL   bu şekilde ifade ediyorum.
Peki bunları daha  farklı nasıl yazabilirdik?
Onu gösterelim.   Şimdi şuraya baktığımızda hani gözlenen eksi  gözlemci ya ben bunu şöyle yazabilirdim.   V hızında şu aşağı yazacağım şöyle  eşittir diyelim ya Vbağıl diyorum ya   VLM yazabilirdim.
Bu ne demek M'nin L'ye  göre hızı demek ya da buraya baktığımızda   bunu nasıl yazardık VLK şu şekilde bu ne demek?
  K'nın L'ye göre hızı demek.
Yani yazarken şu   şekilde yazıyoruz VK eksi VL diye ifade etmiş  oluyoruz.
Bu da bir gösterimdir.
Peki farklı   doğrultularda olsaydı nasıl ifade edecektik?
Hız  nasıl bir büyüklük?
Hız vektörel bir büyüklük.   Hız vektörel büyüklük olduğu için mesela şöyle  yazalım: Şöyle ifade ediyorum şuraya VK diyorum   şurayada VL diyorum şimdi bakalım şurası K şurası  da L aracı.
Nasıl yazacağım?
K'nın L'ye göre hızı,   işte burada nasıl yazmamız gerekiyor?
  Gözlenen eksi gözlemciydi bağıl hareket,   gözlenen eksi gözlemci hemen yazalım.
Kim gözlemci  L gözlenen kim K.
O zaman nasıl yazacağım?
   VK eksi VL diye ifade edeceğim.
O zaman K nasıl  sağa doğru burası VK olmuş oldu peki L nasıl aşağı   doğru ama ne demiş Bize eksi L al demiş.
O zaman  eksi L almak istiyorsan VL'yi nasıl ifade edeceğim   eksi VL diye yazıyorum ve buradan bağıl hareketi  sistemin başlangıcından sistemin bitişine doğru   vektör olarak ifade ettim.
Şu şekilde olmalı.  Burası da bize Vbağılı verecek bu şekilde.
Kuvvet ve Hareket
Bağıl Hareket 1 / 4
Sabit Hızlı Hareketlilerin Bağıl Hareketi
Sabit Hızlı Hareketlilerin Bağıl Hareketi