Palangalar

Yine bir basit makinalardan olan palangalarla  devam ediyoruz.
Şimdi palangalara baktığımızda   sabit ve hareketli makaralardan oluşan sistemlere  palangalar denir.
Şimdi ne söylemiştik?
Aynı ipte   aynı gerilme vardır.
Mesela şöyle G ağırlıklı  bir tane cismi F kuvvetinin etkisinde çekmek   istiyorum.
Bu F kuvvetine baktığımda aynı ipte  aynı gerilme olacağı için ne söyleyeceğiz?
Şurası   da F kadardır.
Aynı ipte aynı gerilme olacak yine  takip eden ipte F kadardır.
Aynı ipte aynı gerilme   burası da F kadar ve burası da ne kadar olmuş  olacak?
F kadar olmuş olacak.
Şimdi baktığımızda   şurada bakın F kadar bir kuvvet olduğunu şurada F  kadar bir kuvvet olduğunu bakın şuradaki hareketli   makarayı çeken ne kadar ip var?
İki tane.
Yani  burasının ne kadar olduğunu söyleyebilirim?
2F   kadar bir gerilme.
Bakın yukarı doğru 2F o zaman  bu ipteki gerilmede ne kadardır?
2F kadardır diye   söyleyeceğim.
Daha sonra baktığımızda şöyle  bir çizgi çekiyorum bu çizgiye baktığımda şu   G ağırlığını taşıyan ipteki kuvvetler ne kadar?
  G eşittir diyorum yani benim sistemdeki ağırlık   eşittir F artı F artı 2F G eşittir 4F kadar  geliyor.
Yani bu sisteme baktığımda aynı ip   üzerinde aynı gerilmeler var ve G yükü kaç  tane ip tarafından dengelenmiş gibi?
Dört   tane ip tarafından yani 4F kuvvet tarafından  dengelendiğinden G eşittir 4F yazıyorum.
Yani   benim bu G ağırlığını G/4 kadarlık bir  kuvvet uygulamam gerektiğini söylüyorum.   Şimdi buraya baktığımızda gene bu cismi şu şekilde  ifade edebiliriz: Ben eğer bu F kuvvetine h kadar   çekersem bu G yükü ne kadar yükselir?
h/4 kadar  yükselir diye ifade edeceğim.
Yani yine ne   görüyorum?
Kuvvetten kazanç yoldan da  kayıp olduğunu görüyorum.
Ama neden F kuvvetini   h kadar çekersem g yükü ne kadar yükseldi?
  h/4 kadar yükselmiş oldu.
Evet bu şekilde  daha sonra baktığımızda şöyle bir sistem olsaydı  bakın bir palanga sistemi yine ben bu yükü F   kuvvetinin etkisinde çekmiş olayım burası F  kadar burası F kadar aynı ipte aynı gerilme   burası da F kadar devam ediyorum ve burası da  F kadar burası da F kadar diye gösteriyorum.   Şimdi buraya baktığımızda buradaki gerilmeler  ne kadar?
Şurada bu palangaları da birbirine   bağlayan bir ip çizmiş olalım.
Buradaki  gerilmelerin büyüklüğü de bakın şurası da   F görüyor musunuz ?
Yani şurada 3F kadar bir ip  gelmesi var.
O zaman bu ipteki gerilme de ne kadar   olacak?
3 F kadar olacak şurası da F kadardı bu  ipte F kadar.
İşte bu hareketli makaraya yukarı   doğru etki eden 5 F'lik bir kuvvet var aşağıda bir  G ağırlığı var.
O zaman ne söylüyorum G ağırlığı   kadar.
Burada baktığımızda gene kuvvetten kazanç   var mı?
Evet kuvvetten kazanç var.
O zaman F  ipini şu şekilde h kadar çekersem G ne kadar   yükselir?
G h/5 kadar yükselir ve bu palangaya  baktığımızda da ne gözlemliyoruz?
Kuvvetten   kazanç yoldan kayıp olduğunu gözlemlemiş oluyoruz.