Maddenin su ile etkileşimini göreceğiz.
İlk önce ısıya bakalım ısı maddeyi oluşturan taneciklerin kinetik ve kinetik ve potansiyel enerjileri vardır.
Taneciklerin kinetik ve potansiyel enerjileri vardır.
Bu enerjilerin yani kinetik ve potansiyel enerjilerini toplamına iç enerji diyoruz.
Sıcaklıkları farklı maddeler arasında aktarılan iç enerjiye ise ısı diyoruz.
Alınıp verilen ısı kalori metre kabı ile ölçülür.
Burada dikkat edelim, alınıp verilen ısı birimi joule veya kaloridir.
Sıcaklık, maddelerin molekül başına düşen ortalama hareket enerjilerinin göstergesidir.
Yani sıcaklık bir enerji türü değil bunun bir göstergesidir.
Sıcaklık termometre ile ölçülür.
Bir meye santigrat derecedir.
Öz Isı, bir maddenin bir gramının sıcaklığını 1 santigrat değiştirmek için gerekli olan ısı miktardır.
Öz ısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.
C harfi ile gösteriyoruz öz ısıyı.
Küçük C harfi ile öz öz ısı birimi kalori böyle gram santigrat derece veya zur gram santigrat derecedir.
Isı madde miktarına bağlıdır.
Sıcaklık ise madde miktarına yani kütleye bağlı değildir.
Öz ısı da madde miktarına bağlı değildir.
Şimdi de sıcaklık değişimi ve maddenin cinsi yani öz ısı ilişkisini görelim, bir örnek üzerinden gidelim.
İki tane kitabımız var.
Özdeş birinde 100 gram su, birinde 100 gram yağ var, ikisinin de ilk sıcaklıkları yirmi santigrat derece ve ikisi de özdeş ısıtıcılar ila iki dakika boyunca ısıtılıyor.
Baktığımızda suyun sıcaklık değişimi 40'a çıkmış.
Son sıcaklığı 40'a çıkmış, ilk sıcaklığı yirmi.
O zaman sıcaklık değişimi nedir?
40 eksi yirmiden yirmi santigrat derecelik bir sıcaklık değişimi var.
Yağda ise 63 eksi yirmiden 43 derecelik bir sıcaklık farkı oluşmuş.
Bakıyoruz şimdi suyun öz ısısı 4 virgül 18 yağ 1.96.
Bütün özellikler başlangıçta aynıydı.
Sıcaklıkları aynı, miktarları aynı özdeş ısı satıcılarla eşit süre ısıtılıyor.
O zaman ne diyebiliriz?
Eşit kütleli, eşit kütleli farklı maddelere.
Farklı maddelere eşit ısı verildiğinde, eşit ısı verildiğinde.
Ölü sayısı.
Küçük olan.
Küçük olan maddenin.
Sıcaklık artışı daha çok olur.
Sıcaklık artışı daha çok olur.
Bu örnekten bu çıkarımı yapabiliriz.
Isı miktarıyla öz ısı ilişkisini karşılaştıralım, yani maddenin cinsi ilişkisine yine özdeş iki tane kabun var.
Birinde 200 gram su olsun, 20 santigrat derecede birinde de 200 gram yağ su 20 santigrat derecede.
Bu ikiz maddenin de sıcaklığının 60 santigrat dereceye ulaşmasını istiyorum.
Ulaşma süresi.
Baktığınızda verdik değişimleri, su 4 dakikada ulaşırken ya 3 dakikada bu süreye ulaşıyor, yığın öz ısısı daha küçük.
O zaman sonuç olarak burada ne diyebiliriz?
Buradan çıkaracağımız sonuç ne olabilir?
Eşit kütleye.
Başlangıçta ikisi de 200 gram da eşit kütleli farklı maddelerde 1 yağ, 1 su, maddelerde aynı sıcaklık değişimini aynı sıcaklık 40 derece buradaki örnekte değişimine.
Elde etmek için elde etmek için öz ısısı.
Büyük Olağan.
Maddeye.
Maddeye daha fazla daha fazla ısı verilir, o zaman diyebilir miyiz?
Isı ile Öz Isı doğru orantılı.
Pekala sıcaklık değişimiyle kütle ilişkisini görelim.
Yine iki tane özdeş kaybımız var.
20 santigrat derece içerisindeki maddeler.
Ama birinde üç yüz gram su varken diğerinde yüz gram su var.
Yani burada maddeler özdeş.
Değişen kütle bir ikisine de eşit süre ısıtıyor.
Mesela bunu şöyle düşünebiliriz bir cezve su ve bir çaydanlık su var, iki sınırda beş dakika ısıtıyor.
Hangisinde sıcaklık daha fazla değişir, hangisinin sıcaklığı daha çok artar?
Tabii ki madde miktarı az olan cezve deki daha çok ısınır, daha çok sıcaklık değişimine uğrar.
Diyelim daha doğru bir ifade.
Burada da bakıyoruz kütlesi 200 gram olan da iki dakika sırtımızda sıcaklık değişimi 20 olmuş.
100 gram olanda sıcaklık değişimi 40 olmuş.
Evet, buradan ne sonuç çıkartıyoruz?
Sonuç Eşit ısı verildiğinde, eşit ısı verildiğinde.
Kütlesi.
Küçük Olağan.
Suyun ya da maddenin burada su kullandık.
Suyun sıcaklık.
Değişimi.
Değişimi daha fazla olur, daha fazla olur.
Yani kütle ile sıcaklık değişimi ters orantılı olmuş olur, ısı miktarı, kütle ilişkisi yine özdeş kapılarımız var.
Birinde 200 gram su, diğerinde 100 gram su var, ikisinin de ilk sıcaklıkları eşit.
Tabii ki bunların hepsi özdeş ısıtıcılar satıcılarla ısıtılıyor ve ikisinin de 60 santigrat dereceye ulaşması isteniyor.
Soruda şimdi birincisinde madde miktarı daha çok olduğu için daha çok ısı vermemiz lazım.
Zamanın daha çok olması lazım.
Birincisi 4 dakikada 60 santigrat dereceye ulaşırsa ikincisi 2 dakikada ulaşır.
Pek ala.
Bu sırada bir farklılık yapan bağımsız değişken nedir?
Bağımsız değişken soruya baktığınızda değişik farklı gördüğümüz şeydir.
Burada sıcaklıklar aynı, ısıtıcılar zaten özdeş özdeş ısıtıcılar.
Bu da olmaz.
N Farklı madde aynı.
İkisi de su.
Burada farklı olan nedir?
Kütle yani madde miktarı pekala bağımlı değişken.
Nedir yani ne değişmiştir?
Kütle farkı ulaşınca burada ne değişmiş?
Bakıyoruz süre ne veriyorsun sen bu süre içerisinde ısı veriyorsun.
Verilen ısı miktarı farklılaşmış.
Pekala kontrol edilen nedir?
Kontrol ettiğin burada neyi yazabilir?
Sen maddenin cinsini yazabiliriz.
Buradan çıkaracağımız sonuç nedir?
Buradan çıkaracağımız sonuç bir maddenin kütlesi arttıkça yazalım.
Bir maddenin.
Kütlesi arttıkça, kütlesi arttıkça ki burada birinci kapta 200 gram var.
Aynı sıcaklık değişimi 60 santigrat derece ulaşmasını istiyoruz.
Aynı sıcaklık değişimini meydana getirmek için meydana getirmek için.
Daha fazla ısı vermek gerekir.
Daha fazla yani daha uzun süre ısıtma mız gerekir.
Daha fazla ısı vermek gerekir.
O zaman ne diyebiliriz?
Isı ile kütle arasında doğru bir orantı vardır.
Isı miktarı ile sıcaklık değişimine bakalım.
Yine özdeş iki kapımız var.
Yine ikisinde de aynı madde eşit miktarda, ilk sıcaklıkları eşit.
Burada farklı olan nedir ısı yani ısıtıcı.
Birincisine bir tane ısıtıcı varken ikincisinde iki tane ısıtıcı var.
Buraya da yazdık.
Birincisinde sıcaklık değişimi 20 santigrat derece oluyor.
Yani 40'a ulaşmış.
Diğerinde 40 santigrat derece oluyor.
Süreler eşit, eşit süre ısı veriliyor ama sıcaklık değişimleri farklı.
O zaman sonuç olarak buradan ne çıkarabiliriz?
Aynı maddenin ki ikisi de su bizim örneğimizde.
Aynı maddenin eşit kütle lerine eşit kütle, ikisi de 200 gram eşit kütlelerini farklı miktarlarda farklı miktarlarda.
Yazalım.
Isı verilirse, yani birincisinde bir tane ısıtıcı vardı, ikincisinde iki tane verilirse daha çok ısı verilen.
Daha çok ısı verilen ki burada ikincisi madde de.
Sıcaklık Değişimi, Sıcaklık Değişimi.
Daha fazla olur, daha fazla olur.
O zaman ne diyebiliriz, ısı ile sıcaklık değişimi arasında doğru orantı vardır.
Pekala bu örnekte bağımsız değişken nedir değişen soruda?
Tabii ki ısıtıcı iki tane, bir tane.
Yani verilen ısı ısı miktarı kontrol edilen değişken nedir?
İlk sıcaklıkları diyebiliriz burada ya da işte kütle diyebiliriz.
Maddenin cinsi diyebiliriz.
Gerçi ilk sıcaklık demek çok doğru olmaz.
Çünkü değişecek sıcaklık, madde miktarı ve maddenin cinsi diyebiliriz pekala.
Bağımlı değişken nedir?
Sıcaklık değişimidir.
İlk önce ısıya bakalım ısı maddeyi oluşturan taneciklerin kinetik ve kinetik ve potansiyel enerjileri vardır.
Taneciklerin kinetik ve potansiyel enerjileri vardır.
Bu enerjilerin yani kinetik ve potansiyel enerjilerini toplamına iç enerji diyoruz.
Sıcaklıkları farklı maddeler arasında aktarılan iç enerjiye ise ısı diyoruz.
Alınıp verilen ısı kalori metre kabı ile ölçülür.
Burada dikkat edelim, alınıp verilen ısı birimi joule veya kaloridir.
Sıcaklık, maddelerin molekül başına düşen ortalama hareket enerjilerinin göstergesidir.
Yani sıcaklık bir enerji türü değil bunun bir göstergesidir.
Sıcaklık termometre ile ölçülür.
Bir meye santigrat derecedir.
Öz Isı, bir maddenin bir gramının sıcaklığını 1 santigrat değiştirmek için gerekli olan ısı miktardır.
Öz ısı maddeler için ayırt edici bir özelliktir.
C harfi ile gösteriyoruz öz ısıyı.
Küçük C harfi ile öz öz ısı birimi kalori böyle gram santigrat derece veya zur gram santigrat derecedir.
Isı madde miktarına bağlıdır.
Sıcaklık ise madde miktarına yani kütleye bağlı değildir.
Öz ısı da madde miktarına bağlı değildir.
Şimdi de sıcaklık değişimi ve maddenin cinsi yani öz ısı ilişkisini görelim, bir örnek üzerinden gidelim.
İki tane kitabımız var.
Özdeş birinde 100 gram su, birinde 100 gram yağ var, ikisinin de ilk sıcaklıkları yirmi santigrat derece ve ikisi de özdeş ısıtıcılar ila iki dakika boyunca ısıtılıyor.
Baktığımızda suyun sıcaklık değişimi 40'a çıkmış.
Son sıcaklığı 40'a çıkmış, ilk sıcaklığı yirmi.
O zaman sıcaklık değişimi nedir?
40 eksi yirmiden yirmi santigrat derecelik bir sıcaklık değişimi var.
Yağda ise 63 eksi yirmiden 43 derecelik bir sıcaklık farkı oluşmuş.
Bakıyoruz şimdi suyun öz ısısı 4 virgül 18 yağ 1.96.
Bütün özellikler başlangıçta aynıydı.
Sıcaklıkları aynı, miktarları aynı özdeş ısı satıcılarla eşit süre ısıtılıyor.
O zaman ne diyebiliriz?
Eşit kütleli, eşit kütleli farklı maddelere.
Farklı maddelere eşit ısı verildiğinde, eşit ısı verildiğinde.
Ölü sayısı.
Küçük olan.
Küçük olan maddenin.
Sıcaklık artışı daha çok olur.
Sıcaklık artışı daha çok olur.
Bu örnekten bu çıkarımı yapabiliriz.
Isı miktarıyla öz ısı ilişkisini karşılaştıralım, yani maddenin cinsi ilişkisine yine özdeş iki tane kabun var.
Birinde 200 gram su olsun, 20 santigrat derecede birinde de 200 gram yağ su 20 santigrat derecede.
Bu ikiz maddenin de sıcaklığının 60 santigrat dereceye ulaşmasını istiyorum.
Ulaşma süresi.
Baktığınızda verdik değişimleri, su 4 dakikada ulaşırken ya 3 dakikada bu süreye ulaşıyor, yığın öz ısısı daha küçük.
O zaman sonuç olarak burada ne diyebiliriz?
Buradan çıkaracağımız sonuç ne olabilir?
Eşit kütleye.
Başlangıçta ikisi de 200 gram da eşit kütleli farklı maddelerde 1 yağ, 1 su, maddelerde aynı sıcaklık değişimini aynı sıcaklık 40 derece buradaki örnekte değişimine.
Elde etmek için elde etmek için öz ısısı.
Büyük Olağan.
Maddeye.
Maddeye daha fazla daha fazla ısı verilir, o zaman diyebilir miyiz?
Isı ile Öz Isı doğru orantılı.
Pekala sıcaklık değişimiyle kütle ilişkisini görelim.
Yine iki tane özdeş kaybımız var.
20 santigrat derece içerisindeki maddeler.
Ama birinde üç yüz gram su varken diğerinde yüz gram su var.
Yani burada maddeler özdeş.
Değişen kütle bir ikisine de eşit süre ısıtıyor.
Mesela bunu şöyle düşünebiliriz bir cezve su ve bir çaydanlık su var, iki sınırda beş dakika ısıtıyor.
Hangisinde sıcaklık daha fazla değişir, hangisinin sıcaklığı daha çok artar?
Tabii ki madde miktarı az olan cezve deki daha çok ısınır, daha çok sıcaklık değişimine uğrar.
Diyelim daha doğru bir ifade.
Burada da bakıyoruz kütlesi 200 gram olan da iki dakika sırtımızda sıcaklık değişimi 20 olmuş.
100 gram olanda sıcaklık değişimi 40 olmuş.
Evet, buradan ne sonuç çıkartıyoruz?
Sonuç Eşit ısı verildiğinde, eşit ısı verildiğinde.
Kütlesi.
Küçük Olağan.
Suyun ya da maddenin burada su kullandık.
Suyun sıcaklık.
Değişimi.
Değişimi daha fazla olur, daha fazla olur.
Yani kütle ile sıcaklık değişimi ters orantılı olmuş olur, ısı miktarı, kütle ilişkisi yine özdeş kapılarımız var.
Birinde 200 gram su, diğerinde 100 gram su var, ikisinin de ilk sıcaklıkları eşit.
Tabii ki bunların hepsi özdeş ısıtıcılar satıcılarla ısıtılıyor ve ikisinin de 60 santigrat dereceye ulaşması isteniyor.
Soruda şimdi birincisinde madde miktarı daha çok olduğu için daha çok ısı vermemiz lazım.
Zamanın daha çok olması lazım.
Birincisi 4 dakikada 60 santigrat dereceye ulaşırsa ikincisi 2 dakikada ulaşır.
Pek ala.
Bu sırada bir farklılık yapan bağımsız değişken nedir?
Bağımsız değişken soruya baktığınızda değişik farklı gördüğümüz şeydir.
Burada sıcaklıklar aynı, ısıtıcılar zaten özdeş özdeş ısıtıcılar.
Bu da olmaz.
N Farklı madde aynı.
İkisi de su.
Burada farklı olan nedir?
Kütle yani madde miktarı pekala bağımlı değişken.
Nedir yani ne değişmiştir?
Kütle farkı ulaşınca burada ne değişmiş?
Bakıyoruz süre ne veriyorsun sen bu süre içerisinde ısı veriyorsun.
Verilen ısı miktarı farklılaşmış.
Pekala kontrol edilen nedir?
Kontrol ettiğin burada neyi yazabilir?
Sen maddenin cinsini yazabiliriz.
Buradan çıkaracağımız sonuç nedir?
Buradan çıkaracağımız sonuç bir maddenin kütlesi arttıkça yazalım.
Bir maddenin.
Kütlesi arttıkça, kütlesi arttıkça ki burada birinci kapta 200 gram var.
Aynı sıcaklık değişimi 60 santigrat derece ulaşmasını istiyoruz.
Aynı sıcaklık değişimini meydana getirmek için meydana getirmek için.
Daha fazla ısı vermek gerekir.
Daha fazla yani daha uzun süre ısıtma mız gerekir.
Daha fazla ısı vermek gerekir.
O zaman ne diyebiliriz?
Isı ile kütle arasında doğru bir orantı vardır.
Isı miktarı ile sıcaklık değişimine bakalım.
Yine özdeş iki kapımız var.
Yine ikisinde de aynı madde eşit miktarda, ilk sıcaklıkları eşit.
Burada farklı olan nedir ısı yani ısıtıcı.
Birincisine bir tane ısıtıcı varken ikincisinde iki tane ısıtıcı var.
Buraya da yazdık.
Birincisinde sıcaklık değişimi 20 santigrat derece oluyor.
Yani 40'a ulaşmış.
Diğerinde 40 santigrat derece oluyor.
Süreler eşit, eşit süre ısı veriliyor ama sıcaklık değişimleri farklı.
O zaman sonuç olarak buradan ne çıkarabiliriz?
Aynı maddenin ki ikisi de su bizim örneğimizde.
Aynı maddenin eşit kütle lerine eşit kütle, ikisi de 200 gram eşit kütlelerini farklı miktarlarda farklı miktarlarda.
Yazalım.
Isı verilirse, yani birincisinde bir tane ısıtıcı vardı, ikincisinde iki tane verilirse daha çok ısı verilen.
Daha çok ısı verilen ki burada ikincisi madde de.
Sıcaklık Değişimi, Sıcaklık Değişimi.
Daha fazla olur, daha fazla olur.
O zaman ne diyebiliriz, ısı ile sıcaklık değişimi arasında doğru orantı vardır.
Pekala bu örnekte bağımsız değişken nedir değişen soruda?
Tabii ki ısıtıcı iki tane, bir tane.
Yani verilen ısı ısı miktarı kontrol edilen değişken nedir?
İlk sıcaklıkları diyebiliriz burada ya da işte kütle diyebiliriz.
Maddenin cinsi diyebiliriz.
Gerçi ilk sıcaklık demek çok doğru olmaz.
Çünkü değişecek sıcaklık, madde miktarı ve maddenin cinsi diyebiliriz pekala.
Bağımlı değişken nedir?
Sıcaklık değişimidir.
