Doğu ve Güney Cephesindeki Gelişmeler

Evet arkadaşlar, üçüncü ünitemizin ilk konusu Milli Mücadele Doğu ve Güney Cephesini inceleyeceğiz.
İlk olarak doğu cephesinden başlayalım.
İtilaf Devletleri devletlerinden destek alan Ermeniler, Mondros Antlaşması'nın 24.
Maddesi gereği ve Wilson ilkelerine dayanarak bağımsız bir devlet kurma yolu amacıyla harekete geçtiler.
Sevr Antlaşması gereğince bölgede bir Ermeni devletin kurulması kararlaştırılmıştı.
Bunun üzerine Ermeniler Kars ve çevresini işgal ettiler.
Büyük Millet Meclisi, doğudaki işgalleri önlemek amacıyla cepheye Kazım Karabekir Paşa'yı atadı ve Doğu Cephesi'ndeki mücadeleyi Kazım Karabekir Paşa komutasındaki ordu yaptı.
Ve devam edecek olursak, 24 Eylül 1920 günü Kazım Karabekir Paşa komutasındaki ordu Ermeni saldırılarını önlemek için harekete geçti.
Kısa sürede yenilgiye uğrayan Ermeniler barış istemek zorunda kaldı ve 2 - 3 Aralık 1920 tarihinde Ermenilerle Gümrü Anlaşması yapılarak işgal ettikleri bölgeden çekildiler.
Şimdi Gümrü Anlaşması'nı inceleyeceğiz birazdan.
Gümrü Anlaşması'na baktığımızda Ermeniler Sevr Antlaşması'nın geçersiz olduğunu kabul etmiştir.
Çünkü Sevr Anlaşması'nda Ermenilerin bir devlet kurulacağı söyleniyordu Doğu'da.
Bu yüzden Ermeniler artık bu antlaşmasının geçersiz olduğunu kabul etmiştir diyebiliriz.
Doğu Cephesi başarıyla kapatılmıştır.
Meclis'in ilk askeri ve siyasi başarısıdır.
Ayrıca Meclis'i ilk tanıyan devlet Ermeniler olmuştur ve Meclis'in saygınlığı artmıştır.
Doğu Cephesi'ndeki birlikler Batı'ya kaydırılarak Batı Cephesi güçlendirilmiştir diyebiliriz Gümrü Anlaşması için.
Şimdi Güney Cephesi'ne bakacağız.
Mondros'a göre Anadolu'nun güneyindeki yerler İtilaf Devletleri arasında paylaşılmıştı.
Burada Irak ve Suriye Fransa ve İngiltere arasında paylaşılmıştı.
Fransızlar bunun üzerine Antakya, Urfa, Antep ve Maraş illerini işgal ettiler.
Böylelikle Fransızlar bölgedeki etkinliği artırmış oluyordu.
Bölge halkı işgallere karşı Kuvayi Milliye birlikleriyle direnişe geçti.
Mustafa Kemal Paşa, bölgede düzenli ordunun bulunmamasından dolayı direnişe katkısı olması amacıyla yetkili subayları göndermiştir.
Yani Güney Cephesi'nde herhangi bir orduyla beraber mücadele etmedik.
Tamamiyle halkın desteğiyle beraber mücadele ederek düşmanı yurttan attık.
İlk olarak Maraş savunmasına bakalım arkadaşlar, Fransızlar ve Ermeniler bölgede Türklere karşı saldırıya geçti.
İlk direniş Sütçü İmam tarafından başlatıldı.
Binbaşı Suzi Bey, Yörük Salim ve Kılıç Ali direnişi devam ettirdiler Sütçü İmam'dan daha sonra.
Urfa Savunması'nı da yine aynı şekilde Fransızlar ve Ermeniler birlikte işgal ettiler.
Burada ilk direnişi Yüzbaşı Ali Saip Bey 3000 kişilik birlikleriyle beraber yaptı.
Fransızlar şehri terk edene kadar Ali Saip Bey direnişi sürdürdü.
Antep savunmasına baktığımızda Fransızlar Antep'i işgal edince Şahin Bey Suriye yolunu keserek direnişi başlattı.
Şahin Bey daha sonrasında şehit düştüğünden direnişin sembolü haline geldi ve burada Türkiye Büyük Millet Meclisi 8 Şubat 1921 tarihinde Antep'e Gazi ünvanını verdi ve bugünkü adını aldı Gaziantep.
Diğer şehirlerimizde de yine aynı şekilde Şanlıurfa ve Kahramanmaraş'ta daha sonraki yıllarda bu ünvanları aldılar.
Son olarak Güney Cephesi'ni kapanmasına bakalım arkadaşlar.
Sakarya Savaşı sonrası Fransızlar bölgeden çekilme kararı aldılar.
Nitekim 20 Ekim 1921 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Fransa arasında Ankara Anlaşması imzalandı.
Ankara Antlaşması ile Fransızlar işgal ettikleri yerlerden Hatay hariç çekildiler.
Hatay daha sonra yurdumuza katılıyor referandumla.
Buna da daha sonra konularında değineceğiz.
Böylelikle Güney Cephesi'ndeki mücadele sona ermiş oldu.
Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni tanıyan ilk İtilaf Devleti Fransa olmuştur diyebiliriz arkadaşlar Güney Cephesi ile ilgili.
Şimdi sorularımıza bakacak olursak ilk sorumuz Doğu Cephesi hangi anlaşma sonucu kapanmıştır demişiz.
Ankara Anlaşması, Kars Anlaşması ve Batum Anlaşması bizim sorumuzun cevabı değil.
Gümrü Anlaşması Ermenilerle birlikte imzalandı.
Ve Doğu Cephesi başarıyla kapatıldı, bu yüzden cevabımız B şıkkı.
İkinci sorumuzda Fransızlar hangi bölgelerde işgaller gerçekleştirmiştir ve hangi şehir hariç geri çekilmişlerdir demişiz.
Burada Antep, Urfa, Maraş ve Hatay diyebiliriz arkadaşlar ve Hatay.
Peki hangi ilden geri çekilmişlerdir demişiz.
Ankara Anlaşması sonucu işgal ettikleri tüm bölgelerden çekilmişlerdir.
Fakat Hatay bölgesi hariç çekilmemişlerdir, daha sonrasında Atatürk bu konuyla ilgili yakın olarak ilgilenmiş ve Hatay daha sonrasında referandumla 1939 yılında ülkemize katılmıştır diyebiliriz arkadaşlar bu konu için.
Milli Bir Destan: Ya İstiklal Ya Ölüm!
Milli Mücadelede Cepheler 1 / 2
Doğu ve Güney Cephesindeki Gelişmeler
Doğu ve Güney Cephesindeki Gelişmeler