Üçüncü ünitemizin beşinci konusu arkadaşlar Sakarya Meydan Muharebesi ve Mudanya Anlaşması'nı inceleyeceğiz.
İlk olarak Sakarya Meydan Muharebesi'nden başlayalım.
23 Ağustos 1921 tarihi Batı Cephesi'nde gerçekleşen bir dizi savaşın sonucunda Ankara hükümeti Sevr Anlaşması'na yanaşmıyor ve kabul ettirmek amacıyla Yunan ordusu saldırıya geçti.
Türk ordusu teklifi milli emirleriyle ihtiyaçlarını karşılamış ve savunma savaşına iyice hazırlandı.
Fakat silah ve cephane konusunda üstün olan Yunan ordusu cephede ilerleme kaydetmiş ve Polatlı yakınlarına kadar yani Ankara yakınlarına kadar gelmişti.
Yunan ordusunun ilerlemesi üzerine Mustafa Kemal Paşa ordunun başına geçmişti Başkomutan olarak.
Devam edecek olursak arkadaşlar yapılan savunma ve taktik değişimiyle Yunan ordusunun ilerleyişi durdurulmuştu, Mustafa Kemal tarafından direnişle karşılaşan Yunan ordusu bozulmaya başladı ve bu durumun farkına varan Mustafa Kemal Paşa 10 Eylül 1921 tarihinde genel taarruza geçti ve Yunan ordusunu tamamiyle bir yenilgiye uğrattı.
13 Eylül 1921 tarihinde savaş Türk ordusunun zaferiyle bitti.
Artık Yunan ordusu savunmaya geçmiş, Türk ordusu artık taarruzdaydı.
Sakarya Savaşı'nın sonuçlarına bakacak olursak arkadaşlar ilk olarak diyeceğimiz İkinci Viyana kuşatmasından beri Avrupalılar karşısında olan geri çekilişi tamamiyle sona erdi.
Artık savunmada değil saldıran taraftık.
Halkın savaşın kazanacağına dair güveni arttı ve Kütahya-Eskişehir savaşın olumsuz etkileri tamamıyla ortadan kalktı.
Mustafa Kemal Paşa'ya gazilik ve mareşallik ünvanı verildi.
Sakarya Savaşı sonucunda ve bir diğer önemli husus da İtalya Anadolu'nun tamamından çekildi.
Yani Antalya yöresini tamamıyla boşalttılar.
İngilizlerle esir değişim anlaşması yapıldı ve İtilaf Devletleri barış önerisinde bulundu.
Fakat bu barış önerisinin sonrasında Sevr'in tekrar gündeme gelmesiyle kabul edilmedi.
Kafkas Cumhuriyetleriyle Kars anlaşması imzalandı ve Fransa ile de Ankara anlaşması imzalandı.
Birazdan arkadaşlar bunların bazılarına detaylı olarak değineceğiz.
İlk olarak Kars anlaşmasından başlayalım.
13 Ekim 1921 tarihi Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan Cumhuriyetleri ile yapıldı.
Taraflar arası ticaret ve güvenlik anlaşması yapıldı ve Doğu sınırlarımız bu anlaşma ile kesinlik kazandı arkadaşlar.
Ankara Anlaşması'na bakacak olursak arkadaşlar 20 Ekim 1921 tarihi Güney Cephesi'ni işlerken buna da değinmiştik.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ile Fransa arasında imzalandı.
Fransa, Hatay hariç işgal ettiği yerlerden geri çekildi.
Sonuçlarına bakacak olursak arkadaşlar Meclis'i tanıyan ilk İtilaf Devleti Fransa oldu ve Hatay Batum sonrası Misak-ı Milli'den verilen ikinci tavizler arkadaşlar.
Şimdi arkadaşlar inceleyeceğimiz konu Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi olacak.
Sakarya Savaşı sonrası Türk ordusu saldırıya geçmek için bir yıl kadar hazırlık yaptı.
Arkadaşlar bu hazırlıklara bakacak olursak orduya taarruz için gerekli eğitimler verildi.
Mustafa Kemal Paşa'nın başkomutanlık görevi uzatıldı.
Tek halefi milli emirleri uygulandı bu süreç içinde ve Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Bey destek aramak için Avrupa'ya gönderildi arkadaşlar.
Hazırlıklar sonucunda Türk ordusu 26 Ağustos'ta saldırıya geçti.
Büyük Taarruz'un sonuçlarına bakacak olursak Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile Yunan ordusu tamamiyle dağıldı arkadaşlar.
Yunan askerleri ve yetkili subayların birçoğu esir alındı.
Bu savaş sonucunda Mustafa Kemal Paşa 1 Eylül tarihinde Yunan ordusunun toparlanmasını önlemek amacıyla Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri!
diye emir verdi ordularına.
Türk ordusu ilerleyip 9 Eylül'de Yunanı İzmir'den attı ve 18 Eylül'de de tüm Batı Anadolu'dan attı arkadaşlar.
Böylelikle Milli Mücadele'nin askeri safhası bitti arkadaşlar ve artık diplomasiye geçeceğiz.
İlk olarak değindiğimiz arkadaşlar Mudanya Ateşkes Antlaşması.
11 Ekim 1922 Yunanlıların yenilgisi ve diğer İtilaf Devletlerinin savaştan çekilmesi sonucu İngiltere ile ateşkes antlaşması imzalandı.
Arkadaşlar önemli vaatlerine bakacak olursak Türk Yunan savaşı sona erdi.
Yunanistan 15 gün içinde Doğu Trakya'yı boşaltacaktı.
İstanbul ve Boğazlar Meclis'e bırakılacaktı arkadaşlar.
Önemine bakacak olursak askeri başarı diplomatik başarı getirdi.
Doğu Trakya savaşmadan kazanıldı.
İstanbul'un TBMM'ye bırakılması ile Osmanlı artık yok sayılmış arkadaşlar her devlet için.
Son olarak sorularımıza bakacak olursak arkadaşlar ilk sorumuz hangi savaş sonrası Mustafa Kemal Paşa Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir cümlesini kurmuştur?
Sakarya Meydan Muharebesi demişiz.
Bu değil.
İnönü Muharebesi demişiz.
Birinci İnönü.
Bu da değil arkadaşlar, Kütahya-Eskişehir Savaşları da değil.
Fakat Başkomutanlık Meydan Muharebesi sonrası dağılan Yunan ordusuna karşı böyle bir emir vermiş ve ordularını Batı Anadolu'ya sürmüştür arkadaşlar.
Bu yüzden cevabımız A şıkkı.
İkinci sorumuza bakacak olursak arkadaşlar İngilizleri Mudanya ateşkes anlaşmasına kabul ettiren sebepler nelerdir demişiz.
İlk olarak Yunanlıların yenilgisi.
Yunanlıların yenilgisi ve İtilaf Devletleri'nin savaştan çekilmesi arkadaşlar Fransa ve İtalya devletlerinin savaştan çekilmesi ve bölgelerini boşaltması.
İngilizleri Mudanya Ateşkes Anlaşması'na mecbur bıraktı arkadaşlar ve böylelikle Anadolu'daki savaş son buldu.
İlk olarak Sakarya Meydan Muharebesi'nden başlayalım.
23 Ağustos 1921 tarihi Batı Cephesi'nde gerçekleşen bir dizi savaşın sonucunda Ankara hükümeti Sevr Anlaşması'na yanaşmıyor ve kabul ettirmek amacıyla Yunan ordusu saldırıya geçti.
Türk ordusu teklifi milli emirleriyle ihtiyaçlarını karşılamış ve savunma savaşına iyice hazırlandı.
Fakat silah ve cephane konusunda üstün olan Yunan ordusu cephede ilerleme kaydetmiş ve Polatlı yakınlarına kadar yani Ankara yakınlarına kadar gelmişti.
Yunan ordusunun ilerlemesi üzerine Mustafa Kemal Paşa ordunun başına geçmişti Başkomutan olarak.
Devam edecek olursak arkadaşlar yapılan savunma ve taktik değişimiyle Yunan ordusunun ilerleyişi durdurulmuştu, Mustafa Kemal tarafından direnişle karşılaşan Yunan ordusu bozulmaya başladı ve bu durumun farkına varan Mustafa Kemal Paşa 10 Eylül 1921 tarihinde genel taarruza geçti ve Yunan ordusunu tamamiyle bir yenilgiye uğrattı.
13 Eylül 1921 tarihinde savaş Türk ordusunun zaferiyle bitti.
Artık Yunan ordusu savunmaya geçmiş, Türk ordusu artık taarruzdaydı.
Sakarya Savaşı'nın sonuçlarına bakacak olursak arkadaşlar ilk olarak diyeceğimiz İkinci Viyana kuşatmasından beri Avrupalılar karşısında olan geri çekilişi tamamiyle sona erdi.
Artık savunmada değil saldıran taraftık.
Halkın savaşın kazanacağına dair güveni arttı ve Kütahya-Eskişehir savaşın olumsuz etkileri tamamıyla ortadan kalktı.
Mustafa Kemal Paşa'ya gazilik ve mareşallik ünvanı verildi.
Sakarya Savaşı sonucunda ve bir diğer önemli husus da İtalya Anadolu'nun tamamından çekildi.
Yani Antalya yöresini tamamıyla boşalttılar.
İngilizlerle esir değişim anlaşması yapıldı ve İtilaf Devletleri barış önerisinde bulundu.
Fakat bu barış önerisinin sonrasında Sevr'in tekrar gündeme gelmesiyle kabul edilmedi.
Kafkas Cumhuriyetleriyle Kars anlaşması imzalandı ve Fransa ile de Ankara anlaşması imzalandı.
Birazdan arkadaşlar bunların bazılarına detaylı olarak değineceğiz.
İlk olarak Kars anlaşmasından başlayalım.
13 Ekim 1921 tarihi Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan Cumhuriyetleri ile yapıldı.
Taraflar arası ticaret ve güvenlik anlaşması yapıldı ve Doğu sınırlarımız bu anlaşma ile kesinlik kazandı arkadaşlar.
Ankara Anlaşması'na bakacak olursak arkadaşlar 20 Ekim 1921 tarihi Güney Cephesi'ni işlerken buna da değinmiştik.
Türkiye Büyük Millet Meclisi ile Fransa arasında imzalandı.
Fransa, Hatay hariç işgal ettiği yerlerden geri çekildi.
Sonuçlarına bakacak olursak arkadaşlar Meclis'i tanıyan ilk İtilaf Devleti Fransa oldu ve Hatay Batum sonrası Misak-ı Milli'den verilen ikinci tavizler arkadaşlar.
Şimdi arkadaşlar inceleyeceğimiz konu Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi olacak.
Sakarya Savaşı sonrası Türk ordusu saldırıya geçmek için bir yıl kadar hazırlık yaptı.
Arkadaşlar bu hazırlıklara bakacak olursak orduya taarruz için gerekli eğitimler verildi.
Mustafa Kemal Paşa'nın başkomutanlık görevi uzatıldı.
Tek halefi milli emirleri uygulandı bu süreç içinde ve Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal Bey destek aramak için Avrupa'ya gönderildi arkadaşlar.
Hazırlıklar sonucunda Türk ordusu 26 Ağustos'ta saldırıya geçti.
Büyük Taarruz'un sonuçlarına bakacak olursak Başkomutanlık Meydan Muharebesi ile Yunan ordusu tamamiyle dağıldı arkadaşlar.
Yunan askerleri ve yetkili subayların birçoğu esir alındı.
Bu savaş sonucunda Mustafa Kemal Paşa 1 Eylül tarihinde Yunan ordusunun toparlanmasını önlemek amacıyla Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir, İleri!
diye emir verdi ordularına.
Türk ordusu ilerleyip 9 Eylül'de Yunanı İzmir'den attı ve 18 Eylül'de de tüm Batı Anadolu'dan attı arkadaşlar.
Böylelikle Milli Mücadele'nin askeri safhası bitti arkadaşlar ve artık diplomasiye geçeceğiz.
İlk olarak değindiğimiz arkadaşlar Mudanya Ateşkes Antlaşması.
11 Ekim 1922 Yunanlıların yenilgisi ve diğer İtilaf Devletlerinin savaştan çekilmesi sonucu İngiltere ile ateşkes antlaşması imzalandı.
Arkadaşlar önemli vaatlerine bakacak olursak Türk Yunan savaşı sona erdi.
Yunanistan 15 gün içinde Doğu Trakya'yı boşaltacaktı.
İstanbul ve Boğazlar Meclis'e bırakılacaktı arkadaşlar.
Önemine bakacak olursak askeri başarı diplomatik başarı getirdi.
Doğu Trakya savaşmadan kazanıldı.
İstanbul'un TBMM'ye bırakılması ile Osmanlı artık yok sayılmış arkadaşlar her devlet için.
Son olarak sorularımıza bakacak olursak arkadaşlar ilk sorumuz hangi savaş sonrası Mustafa Kemal Paşa Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir cümlesini kurmuştur?
Sakarya Meydan Muharebesi demişiz.
Bu değil.
İnönü Muharebesi demişiz.
Birinci İnönü.
Bu da değil arkadaşlar, Kütahya-Eskişehir Savaşları da değil.
Fakat Başkomutanlık Meydan Muharebesi sonrası dağılan Yunan ordusuna karşı böyle bir emir vermiş ve ordularını Batı Anadolu'ya sürmüştür arkadaşlar.
Bu yüzden cevabımız A şıkkı.
İkinci sorumuza bakacak olursak arkadaşlar İngilizleri Mudanya ateşkes anlaşmasına kabul ettiren sebepler nelerdir demişiz.
İlk olarak Yunanlıların yenilgisi.
Yunanlıların yenilgisi ve İtilaf Devletleri'nin savaştan çekilmesi arkadaşlar Fransa ve İtalya devletlerinin savaştan çekilmesi ve bölgelerini boşaltması.
İngilizleri Mudanya Ateşkes Anlaşması'na mecbur bıraktı arkadaşlar ve böylelikle Anadolu'daki savaş son buldu.
