Şimdi arkadaşlar modernizm bütün dünyada yankılar uyandırmış bir edebiyat akımıdır.
Yani modernizmi kısaca geleneksel olanı reddetme tavrı olarak tanımlayabilir.
Bu bağlamda modernizmi benimseyen hikayeci ve romancıların geleneksel ve yerleşik roman anlayışını reddettiklerini söyleyebiliriz.
Bakın şu kısım bizim için çok önemli.
Geleneksel anlatım ve yapı reddediliyor.
Neden?
Çünkü bu adamlar zaten modernizmi savunuyor.
Ve arkadaşlar modernizmin doğuşunda Birinci ve İkinci Dünya Savaşları'nın insanlık üzerindeki yıkıcı etkileri büyük rol oynuyor.
Yani insan yaşadığı dünyada hep acılarıyla baş başa kalmış ve yalnızlıktan kurtulamamıştır.
O zaman insanın bu durumunu da anlatmak gerekiyor.
Ve modernist yazar gerçekten hayalden bilinç ve bilinçaltından birer tutam alarak hepsini beraberce yoruyor ve hikayesini biçimlendiriyor arkadaşlar.
Ve yine modernist yazarlar, geleneksel romancıların aksine kişilerin iç dünyalarını romanlarına katıyorlar.
Dünü, bugünü ve yarını.
Bu dün, bugün ve yarından oluşan zaman zincirini kırmayı hedefliyorlar.
Ve artık yolculukları dışa değil içe yöneliyor arkadaşlar.
Yani kişinin iç dünyası benim için önemli.
Karakterlerin anılarını ve bilgilerini, kafalarından neler geçtiğini dillerinden dökülmeyip kalplerine gömdüklerini okuyucuya aktarabilmek için bilinç akışı, iç konuşma ve iç diyalog gibi teknikler kullanıyorlar.
Arkadaşlar bakın bu kısım önemli, iç konuşma modernistler için önemli.
Bilinç akışı modernistler için önemli.
Bu kavramları unutmuyoruz arkadaşlar ve iç diyalog var.
Bunu da buraya yazmak istiyorum.
İç diyalog yöntemini kullanıyorlar ve sinemadan aldıkları geriye dönüş yani flashback olarak da karşımıza çıkabilir.
Arkadaşlar şöyle yazalım.
Sinemadan aldıkları geriye dönüş tekniği ile de katı zaman zincirini kırmayı amaçlıyorlar ve bu teknikler sayesinde okuyucuya hem karakterler hakkında daha doğru bilgiler veriyorlar ve hem de bugünün durup geçmişin araya girmesiyle iç içe geçmiş zaman ve olaylardan oluşan bir hikaye oluşturuluyor.
Yani sadece bugün ya da sadece dünü anlatmıyorlar.
Bireyin huzursuzluğu ve bunalımı üzerinde duruyorlar.
Olayları sorgulayıcı bir bakışla yaklaşıyorlar.
Zaten ben geleneksel anlatımı ret de diyorsam, klasik öykü anlayışına da bağlı kalmıyorum demektir.
Ve farklı yöntemler deniyorum, flashback tekniğini uyguluyorum.
İç konuşmayı, iç diyaloğu, bilinç akışını ve arkadaşlar bunlar bizim için önemli kavramlardır ve modernist romanlarda ve hikayelerde neden sonuç ilişkisi ortadan kalkıyor arkadaşlar.
Hikaye en baştan başlamak veya belirli bir sonla bitmek zorunda değil.
Yazar, insan dışındaki dünyayı yalın ve sade biçimde yansıtmaktan kaçınıyor.
Geleneksel anlatımın dışına çıkıyor.
Mesela yer yer alegorik, yani sembolik anlatımdan yararlanıyor.
Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanıyor.
Şiirsel bir dil kullanılıyor arkadaşlar.
Ben bireyin huzursuzluğu ve bunalımı üzerinde duruyorsa ve insanın içi benim için önemliyse, o zaman modernizmde asla toplumsal konular yok arkadaşlar.
Anlatımda söylemiştim zaten şiirsel ögeler kullanılıyor ve simgesel anlatıma yer veriliyor ve bireyden ve birey düşüncesinden hareket ettiğim için insanın kendi benini ortaya çıkarmayı amaçlıyorlar arkadaşlar.
Benim modernistlerle ilgili, yani modernizmi esas alan temsilcilerim arkadaşlar mesela Nezihe Meriç, Bilge Karasu, Yusuf Atılgan.
Bunlar önemli temsilcileridir.
Oğuz Atay, Ferit Edgü, Adalet Ağaoğlu, Pınar Kür, Tomris Uyar, Füruzan, Nazlı Eray, İnci Aral gibi sanatçılarımız arkadaşlar modernizmi benimsiyorlardır.
Şimdi toparlayacak olursak arkadaşlar insan karmaşık bir varlık olarak sunuluyor.
Modernizmi esas alan eserlerde bireysellik ve bireyin kozmik yalnızlığı anlatılıyor.
Bireysel ve toplumsal huzursuzluk geniş biçimde işleniyor.
İnsanın gelenekleri, isyanı ve toplumdan kaçışı ele alınıyor.
Arkadaşlar biz şimdi diğer videomuzda da modernizmi benimseyen sanatçılarımızla ilgili bilgi verelim.
Modernizm Nedir?
Modernizm, 19. yüzyılın sonlarında başlayan ve 20. yüzyılın ortalarına kadar devam eden bir sanat, edebiyat, mimari, müzik, felsefe ve sosyal harekettir. Modernizm, endüstriyel devrimin getirdiği teknolojik gelişmelerin yarattığı dönüşümün bir yansımasıdır.
Modernizm, geleneksel yapıları reddederek yeniliğe, değişime ve özgünlüğe önem veren bir harekettir. Sanatçılar ve yazarlar, sıradan insanların hayatlarına, duygularına ve düşüncelerine odaklanırken, dil ve anlatım tekniklerini yeniden keşfettiler. Modernist eserler genellikle karmaşık, soyut ve öznel olarak algılanır.
Modernizm, farklı dallarda birçok sanatçı tarafından benimsenmiştir. Örneğin, James Joyce, Virginia Woolf, T.S. Eliot ve William Faulkner gibi yazarlar, modernist edebiyatın önde gelen isimlerindendir. Pablo Picasso, Henri Matisse ve Wassily Kandinsky gibi sanatçılar, modernist sanatın öncüleri arasındadır. Ayrıca, modernist mimari, müzik ve felsefe gibi dallarda da önemli çalışmalar yapılmıştır.
Modernist Hikaye Nedir?
Modernist hikaye, modernizm akımının edebiyata yansımasıdır. Bu tarz hikayeler, geleneksel anlatı yapısını reddeder ve genellikle anlatılmak istenen konunun altını çizer. Modernist hikayelerde, karakterlerin iç dünyaları, bilinç akışı tekniğiyle okuyucuya yansıtılır. Bu teknikle, okuyucu karakterin zihinsel ve duygusal dünyasını daha yakından gözlemleyebilir.
Modernist hikayeler, dil ve anlatım teknikleri açısından da yenilikçidir. Dilin işlevsel özellikleri, sözcüklerin çağrıştırdığı anlamlar, metaforlar ve semboller, modernist hikayelerde sıkça kullanılan araçlardır. Bu hikayelerde, kurgusal zaman ve mekan dağılımı da sıradışıdır.
Modernist hikayelerde, sıradan insanların hayatlarına odaklanılır ve genellikle karakterlerin iç dünyalarındaki çatışmalar işlenir. Modernist hikaye yazarları arasında James Joyce, Virginia Woolf, Franz Kafka, Katherine Mansfield ve William Faulkner gibi isimler bulunmaktadır.
Modernist Hikayenin Özellikleri Nelerdir?
Modernist hikayeler, modernizm akımının edebiyata yansımasıdır ve geleneksel anlatı yapısını reddeder. Aşağıda modernist hikayelerin özellikleri sıralanmaktadır:
- Bilinç akışı tekniği: Modernist hikayelerde, karakterlerin iç dünyaları, bilinç akışı tekniğiyle okuyucuya yansıtılır. Bu teknikle, okuyucu karakterin zihinsel ve duygusal dünyasını daha yakından gözlemleyebilir.
- Yenilikçi dil ve anlatım teknikleri: Dilin işlevsel özellikleri, sözcüklerin çağrıştırdığı anlamlar, metaforlar ve semboller, modernist hikayelerde sıkça kullanılan araçlardır.
- Dağılmış zaman ve mekan: Modernist hikayelerde kurgusal zaman ve mekan dağılımı da sıradışıdır. Öykü genellikle bir kronoloji izlemez ve zamanın farklı anları arasında atlar.
- Sıradan insanların hayatlarına odaklanma: Modernist hikayelerde, sıradan insanların hayatlarına odaklanılır ve genellikle karakterlerin iç dünyalarındaki çatışmalar işlenir.
- Anlamın yüzeysel olmayan arayışı: Modernist hikayelerde, anlamın yüzeysel olmayan arayışı öne çıkar. Bu hikayelerde anlam, okuyucunun yorumuna bırakılır ve tek bir doğru yorumu yoktur.
- Geleneksel anlatı yapısının reddi: Modernist hikayeler, geleneksel anlatı yapısını reddeder ve klasik anlatı teknikleri yerine daha yenilikçi teknikler kullanır.
Modernist hikaye yazarları arasında James Joyce, Virginia Woolf, Franz Kafka, Katherine Mansfield ve William Faulkner gibi isimler bulunmaktadır.
Modernist Hikayenin Konuları Nelerdir?
Modernist hikayeler, genellikle bireysel deneyimler, iç dünyalar, psikolojik durumlar ve toplumsal sorunlar gibi konuları ele alır. Karakterlerin içsel dünyasına ve bilinç akışlarına odaklanırken, olay örgüsü yerine karakterlerin düşünceleri, duyguları ve algıları üzerinde yoğunlaşır. Bu hikayeler, geleneksel hikaye anlatımı tekniklerinden farklı olarak, zaman ve mekanı bütünsel bir şekilde ele almak yerine, karakterin zihnindeki zaman ve mekanı yansıtır. Ayrıca modernist hikayelerde, dil ve anlatım teknikleri de genellikle deneysel ve yenilikçi bir şekilde kullanılır.
Modernist Hikayede Hangi Akımlar Kullanılır?
Modernist hikayelerde birçok edebi akımın etkisi görülebilir. Bunlar arasında özellikle Sembolizm, İzlenimcilik, Fütürizm, Kübizm, Ekspresyonizm ve Dadaizm gibi akımların etkileri öne çıkar. Bu akımların ortak özelliği, geleneksel edebi tekniklerin yerine yenilikçi ve deneysel bir anlatımın tercih edilmesidir.
Modernist Hikayenin Türk Edebiyatındaki Temsilcileri Kimlerdir?
Türk edebiyatında modernist hikaye, özellikle 1950'li yıllardan itibaren etkisini göstermiştir. Bu dönemde modernist anlatım tekniklerini benimseyen ve uygulayan birçok yazar ortaya çıkmıştır. Bazı modernist hikaye yazarları şunlardır:
- Oğuz Atay
- Bilge Karasu
- Adalet Ağaoğlu
- Tomris Uyar
- Füruzan
- Ferit Edgü
- Sevgi Soysal
- Atilla İlhan
- Leyla Erbil
- Haldun Taner
Bu yazarların eserlerinde, geleneksel anlatım tekniklerine alternatif olarak deneysel ve yenilikçi bir anlatım tarzı kullanılmıştır. Karakterlerin iç dünyalarına, psikolojik durumlarına ve çatışmalarına önem verilmiştir. Ayrıca dil ve anlatım teknikleri de geleneksel kalıpların dışına çıkılarak yenilikçi bir anlatım tarzı benimsenmiştir.
Modernist Hikayenin Dünya Edebiyatındaki Temsilcileri Kimlerdir?
Dünya edebiyatında modernist hikaye, 20. yüzyılın başlarından itibaren özellikle Avrupa ve Amerika'da etkisini göstermiştir. Modernist hikaye yazarları arasında şu isimler öne çıkar:
- James Joyce
- Virginia Woolf
- Franz Kafka
- William Faulkner
- Samuel Beckett
- Ernest Hemingway
- Katherine Mansfield
- Jorge Luis Borges
- Italo Calvino
- Julio Cortazar
Bu yazarların eserlerinde, geleneksel anlatım tekniklerine alternatif olarak deneysel ve yenilikçi bir anlatım tarzı kullanılmıştır. Karakterlerin iç dünyalarına, psikolojik durumlarına ve çatışmalarına önem verilmiştir. Ayrıca dil ve anlatım teknikleri de geleneksel kalıpların dışına çıkılarak yenilikçi bir anlatım tarzı benimsenmiştir.
