Çukur aynada görüntü oluşumunda kaldığımız yerden devam ediyoruz.
Dördüncü özelliğimiz çukur aynanın ayna ile odak noktası arasına koyacağımız bir cismin görüntüsünün nerede oluşacağını hep beraber inceleyelim.
Öncelikle bu cismimizden, cismi c harfi ifade ediyorduk, cismimizden asal eksene ucunda asal eksene paralel bir ışık ışını gönderiyorum.
Paralel gelen ışık ışını odaktan yansıyordu.
Bir de tepe noktasına ışık çiziyorum.
Alfa ile gelen yine alfa ile yansıyacaktır.
Bu yansıyan ışınlara baktığımızda bu yansıyan ışınların kesişmesi zor ama hangi tarafta kesişecekler?
Uzantıları aynanın arka tarafında kesilecekler.
O halde cismimizin görüntüsü nerede oluştu?
Şöyle ifade edelim; cismimizin görüntüsü aynanın arka tarafında oluştu.
Görmüş olduğunuz gibi cisme göre ilk defa düz görüntü elde ettik.
O halde ifademizi şöyle yazabiliriz: Ayna ile odak arasındaki cismin görüntüsü aynanın arkasında cisme göre düz, sanal ve daha büyük oluşur ifadesini kullanırız.
Hatta özel durumdan bahsedecek olursak cismimiz tam da burada 0.5f noktasındaysa görüntü aynanın arkasında f kadarlık mesafede oluşur.
Biz buna ne diyeceğiz, 0.5f'e f kuralı şeklinde ifade edeceğiz.
Hatta cismimizin boyuna burada h kadar oluşur dersek ya cismin boyu kaç kadar ise görüntünün boyu aynadan iki kat daha uzakta olduğu için iki h ifadesini kullanabiliriz. Tümsek aynada görüntü oluşumu.
Tümsek aynada en güzel özelliklerimizden birisi şu: Cismi nereye yerleştirirsek yerleştirelim cismi aynanın önünde nereye koyarsak koyalım hemen ışınlarımı çiziyorum.
Cismin ucundan asal eksene bir paralel ışık gönderiyorum.
Tümsek aynanın özelliği odakla merkezinin aynanın arkasında olmasaydı.
Asal eksene paralel gelen bu uzantısı aynanın arkasındaki odaktan geçecek şekilde yansıyacaktı. Bir tane tepe noktasına ışık ışını çiziyorum.
Tepe noktasına alfa ile gelen ışık ışını yine alfa ile yansıyacaktı.
Yansıyan ışınların kesişim noktasını nerede yakalıyoruz?
Yine aynanın arkasında yıkılıyoruz.
Görmüş olduğunuz gibi özelliğimiz kendiliğinden ortaya çıktı.
Tümsek aynada cismi nereye koyarsak koyalım görüntü aynanın arkasında, düz, sanal, düz kime göre düz?
Cisme göre düz.
Sanal ve cisme göre küçük oluşur ifadesini kullanabiliriz.
Cisim nerede oluştu?
Onu da tam olarak söyleyelim.
Aynanın arkasında, odakla ayna arasında oluştu.
Görüntü odak ile ayna arasında oluştu.
Cisim sonsuzda olsaydı, cisim sonsuza yerleştirmiş olsaydı, onu da ifade edelim.
Sonsuzdaki cismin görüntüsü odakta, odakta, noktasal oluşur ifadesini de kullanırız. Yani cismi nereye koyarsak koyalım görüntü aynanın arkasında odakla ayna arasında.
Sadece bir özelliğimiz var cisim sonsuzda ise görüntü noktasal ve odakta oluşuyor.
Bu durumda özel bir durumdan bahsetmek istiyorum.
Cismi aynanın önünde, aynadan f kadar uzaklara yani bir odak mesafesi kadar mesafeye yerleştirirsek ışınların bir daha çizmiyorum, tam da 0.5f noktasında görüntüyü elde ederiz.
Bu kuralımızı da f'e 0.5f kuralı olarak aklımızda çıkarmayalım.
Dördüncü özelliğimiz çukur aynanın ayna ile odak noktası arasına koyacağımız bir cismin görüntüsünün nerede oluşacağını hep beraber inceleyelim.
Öncelikle bu cismimizden, cismi c harfi ifade ediyorduk, cismimizden asal eksene ucunda asal eksene paralel bir ışık ışını gönderiyorum.
Paralel gelen ışık ışını odaktan yansıyordu.
Bir de tepe noktasına ışık çiziyorum.
Alfa ile gelen yine alfa ile yansıyacaktır.
Bu yansıyan ışınlara baktığımızda bu yansıyan ışınların kesişmesi zor ama hangi tarafta kesişecekler?
Uzantıları aynanın arka tarafında kesilecekler.
O halde cismimizin görüntüsü nerede oluştu?
Şöyle ifade edelim; cismimizin görüntüsü aynanın arka tarafında oluştu.
Görmüş olduğunuz gibi cisme göre ilk defa düz görüntü elde ettik.
O halde ifademizi şöyle yazabiliriz: Ayna ile odak arasındaki cismin görüntüsü aynanın arkasında cisme göre düz, sanal ve daha büyük oluşur ifadesini kullanırız.
Hatta özel durumdan bahsedecek olursak cismimiz tam da burada 0.5f noktasındaysa görüntü aynanın arkasında f kadarlık mesafede oluşur.
Biz buna ne diyeceğiz, 0.5f'e f kuralı şeklinde ifade edeceğiz.
Hatta cismimizin boyuna burada h kadar oluşur dersek ya cismin boyu kaç kadar ise görüntünün boyu aynadan iki kat daha uzakta olduğu için iki h ifadesini kullanabiliriz. Tümsek aynada görüntü oluşumu.
Tümsek aynada en güzel özelliklerimizden birisi şu: Cismi nereye yerleştirirsek yerleştirelim cismi aynanın önünde nereye koyarsak koyalım hemen ışınlarımı çiziyorum.
Cismin ucundan asal eksene bir paralel ışık gönderiyorum.
Tümsek aynanın özelliği odakla merkezinin aynanın arkasında olmasaydı.
Asal eksene paralel gelen bu uzantısı aynanın arkasındaki odaktan geçecek şekilde yansıyacaktı. Bir tane tepe noktasına ışık ışını çiziyorum.
Tepe noktasına alfa ile gelen ışık ışını yine alfa ile yansıyacaktı.
Yansıyan ışınların kesişim noktasını nerede yakalıyoruz?
Yine aynanın arkasında yıkılıyoruz.
Görmüş olduğunuz gibi özelliğimiz kendiliğinden ortaya çıktı.
Tümsek aynada cismi nereye koyarsak koyalım görüntü aynanın arkasında, düz, sanal, düz kime göre düz?
Cisme göre düz.
Sanal ve cisme göre küçük oluşur ifadesini kullanabiliriz.
Cisim nerede oluştu?
Onu da tam olarak söyleyelim.
Aynanın arkasında, odakla ayna arasında oluştu.
Görüntü odak ile ayna arasında oluştu.
Cisim sonsuzda olsaydı, cisim sonsuza yerleştirmiş olsaydı, onu da ifade edelim.
Sonsuzdaki cismin görüntüsü odakta, odakta, noktasal oluşur ifadesini de kullanırız. Yani cismi nereye koyarsak koyalım görüntü aynanın arkasında odakla ayna arasında.
Sadece bir özelliğimiz var cisim sonsuzda ise görüntü noktasal ve odakta oluşuyor.
Bu durumda özel bir durumdan bahsetmek istiyorum.
Cismi aynanın önünde, aynadan f kadar uzaklara yani bir odak mesafesi kadar mesafeye yerleştirirsek ışınların bir daha çizmiyorum, tam da 0.5f noktasında görüntüyü elde ederiz.
Bu kuralımızı da f'e 0.5f kuralı olarak aklımızda çıkarmayalım.
