Veba Hastalığı ve Bizans

Ortaçağda şovalye yani.
Bir de buna bakalım ve veba salgınına bakalım.
Şövalye derebeyleri bağlılık yemini etmiş profesyonel savaşçılar.
Yani bu derebeyleri askeri işte paralı askerleri ve onlara yemin etmiş önemli güçlü askerleri.
Veba salgını bu dönemde çok etkili arkadaşlar.
Avrupa'nın yani büyük bir oranını yok etmiş.
Zaten hocam veba salgını da işin içine girdiği zaman karanlık olan Avrupa daha da karanlık hale gelmiş.
Peki bu veba salgını nerede başlamış?
Çin günümüze de aynı Orta Asya'dan geliyor.
Venedik, Ceneviz ticaretiyle.
Hocam burada.
İtalya ilk defa Avrupa'da, İtalya'da görülüyor.
İtalya'nın da şöyle bir özelliği var arkadaşlar.
Yani burası ticari bir merkez.
Mesela burada Cenova, Venedik, Cenevizliler ve Venedikliler var.
Misina gibi yerler var.
Hocam buralarda kürklü cart yapılıyor ki burada kürk ticareti yüzünden ne oldu hocam?
Avrupa'ya da bu hastalık yayılmaya başladı.
Ortadoğu'ya da yaydı.
Tabii bu arada ve 200 milyona yakın insan, arkadaşlar hayatını kaybediyor.
O zaman demografik sorunlar yaşıyor.
Avrupa inanılmaz, nüfus azalıyor ya 200 milyon insan diyorsun.
O dönem için 200 milyon çok ciddi bir rakam.
Ekonomik, sosyal ve kültürel sorunlar yaşamaya başlar.
Günümüzde de aynı değil mi arkadaşlar?
Ticaret duruyor, ekonomi duruyor, sosyal hayat bozuluyor.
Yani şu anki bir pandemi döneminde bile Yanukoviç döneminde bile neler yaşadık neler, dünya neler yaşadı biliyoruz.
İşte şövalye veba salgını mız bu gençler şimdi orta siyasi yapıları daha net görebilmek için Avrupa ve Anadolu'yu bir inceleyelim.
Burada bizim bir siyasi haritamız dolacak. Batı Roma İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu olarak.
Hocam Avrupa'yı biliyoruz.
Kavimler göçünden sonra 395 yılında Batı Roma ve Doğu Roma olarak ikiye bölündü.
Batı Roma 476 yılında yıkılacak.
Bunun yerine oda kar krallığı kurulacak ve burada artık Avrupa'da bir derebeylik sistemi başladığını biliyoruz.
Şöyle gidelim.
Avrupa'da derebeylik rejimi hakim olacak.
Papa yani kilise egemen güç olarak artık kendini gösteriyor.
Krallıklar zayıfladı.
Hristiyanlık barbar kaynar arasında yayılacak.
Biz bunu biliyoruz zaten.
Şimdi doğu dünyasında bakalım hocam Balkan, Anadolu, Suriye, Mısır'a kadar hakim olan bir Doğu Roma var.
Doğu Roma dediğimiz ülke kim hocam?
Bizans.
Peki Hristiyanlığın Ortadoks mezhebini bunlar benimsemişler mi?
Evet.
Ee peki Batı Roma?
Hocam?
Bunlar da Katolikler de.
Peki Fatih Sultan Mehmet döneminde son verilecek mi?
1453'te de buna evet.
Yani Doğu Roma biraz daha uzun yaşamıştır.
O da hem Hristiyanlığı resmi din olarak benimsemişler ama Ortodoks olduğunu ve Anadolu halkının da zaten Ortodoks olduğunu biliyoruz.
İşte böylece uzun bir dönem kendini idare etmiş ki Bizans'ın kendine özgü özellikleri var.
Onu diğer derslerimizde de göreceğiz.
Değerli arkadaşlar, burada, yani Asya bölümünden başlayıp bir Bizans İmparatorluğu'nu görüyoruz.
Hocam.
Balkanlar'a hakim, Anadolu'ya hakim.
İşte burada Suriye, Filistin, Mısır'a hakim böyle bir devlet.
Bizans, İtalyan, Doğu Roma, onun en çok uğraştığı devlet.
Yanındaki Sasaniler, Bizans, Orta Asya'daki Türklerle de ne yapmıştır, ilişki içinde olmuştur.
Yine Hocam, bu Bizans bizim Batı'da kurulan Türkler tarafından, Atilla tarafından vergiye de bağlanmıştır.
Mesela Anatolia Marcos anlaşmalarıyla. Tamam bunu biliyoruz hocam.
Bizans bu dünyanın yani doğu dünyasının en önemli gücü.
Tamam bir de bunun batı Roma sı var arkadaşlar.
Batur olmadan nasıl hocam?
Batur Roma'da Avrupa'ya hakim bir devlet ve Batı Roma'nın ömrü Doğu Roma kadar olmayacak.
Yani 476 486 arasında.
Hocam ömrünü tamamlayacak diyoruz.
Peki Batı Roma'da 5'inci yüzyılın sonuna kadar ömrü devam ettirecek bir devlet arkadaşlar, onu bilmemiz gerekiyor.
Bu da Akdeniz boyunca yani Afrika'nın kuzey bölgeleri yine Akdeniz'de biraz egemen olmuş.
Yine bunun merkezi Hocam neresi Roma diyoruz.
Bizans İmparatorluğu'na baktığımız zaman 395 1453 aralığına kadar yaşamış bir devlet hocam.
Başkenti İstanbul.
Tabii ki nereler ele geçirmişti?
Balkan, Anadolu, Suriye, Filistin, Mısır, Girit, Kıbrıs gibi yerleri.
Bu bölgeler ondan sorumlu.
Bizans İmparatorluğu Doğu'da biz biliyoruz.
Selçuklu Devleti, ondan önce Kök Türkler, daha sonra işte Osman Devleti gibi devletlerle münasebet içinde bulunmuş, yani önemli bir süreçte yaşamış, dini inançları Hristiyanlığın Ortodoks inancına sahip arkadaşlar, imparatorları otokrat dediğimiz bir rejim ile üretmişlerdir ülkeyi.
Hocam bu sistem nasıl bir sistem?
Babadan oğula geçen bir sistem değil yani bu da bir monarşi.
Mesela normal monarşi de şöyle bir şey var.
Babadan oğula geçiyor yönetim ama burada öyle değil.
Yani herhangi bir Bizans komutanı veya Bizans soylusu normal imparatoru indirmiş onun yerine ne yapmış arkadaşlar sistemin başına geçmiş diyebiliyoruz.
Kişiye miras.
Yolu ile kalmamış üretim şekli diyoruz kısacası.
Ve bu imparatorlar Bizans imparatorları Hazreti İsa'nın yeryüzündeki vekilleri olarak görmüşler kendilerini. Yani demek ki Bizans devletinde de bir teokratik sistem hakim.
Yine meşruiyetin kaynağı din.
Dediğimiz gibi ortaçağda böyle bir yönetim söz konusu.
Din kullanılmış.
Peki sarsan dine karşı Kürt Türkleriyle ittifak kurmuşlardır.
Yine ne için diyoruz?
İpek Yolu mücadelesi için.
Evet hocam.
Özetle savasan lere karşı ciddi ciddi baskı kurmuşlardı.
Ordusunda da Peçenek, Oğuz, Bulgar gibi Bakın büyük çoğunluğu Türklerden oluşur.
Arkadaşlar ordusunda paralı askerlik olarak ki Bizans'ta ki bu Peçenek ve Oğuzlar Malazgirt Savaşı'nda yani 1071'de Selçuklu ordusu tarafına geçecek Büyük Selçuklu ordusuna geçecekler.
Hocam kurucu va denilen büyük bir silahları var.
Yani günümüzde atom bombası ne ise o zaman onu öyle düşünün.
Tabi etkisi o kadar değil ama kavurucu va suda bile yana bir ateş.
Şimdi Bizans'a denizden saldırı yapamıyorsun.
Niye?
Ahşap gemiler var.
Bunlar vurucu.
Vay be atıyor suda bile yana biliyor.
Ahşap gemiler yanıyor.
Hocam kale savunmalarında kullanmışlar, aşağı dökmüşler, insanlar yanarak ölüyor gibi.
O dönemi etkili bir silah arkadaşlar.
Ve zaten Bizans surlarla çevrili ve denizlerle çevrili.
Haliç'te zincirler var.
Yıllarca alınamaması sebebi bu zaten.
Fatih Sultan Mehmet büyük toplar döktürdüğü zaman Bizans öyle yıkılacak ve bu Avrupa'daki krallar tarafından örnek alınıp dere beylerine karşı kullanılacak.
Mesela Bizans İmparatorluğu bir devlet.
Evet, bunu kalesi ve surlar olan bir derebeyi olarak görün ve Fatih Sultan Mehmed'in bunu yıktığını görün.
Avrupa tarafından örnek alınacak bizdeki o modern silahlar.
Bizans imparatoru olduğumuzda bu şekilde gençler.
Orta Çağ'da Dünya
Orta Çağ’da Siyasi Yapılar 4 / 4
Veba Hastalığı ve Bizans
Veba Hastalığı ve Bizans