Biyoteknoloji Soruları

15. Biyoteknolojinin diğer bilimler ile bağlantısını gösteren bir şema aşağıdaki gibi hazırlanmıştır. Biyoteknoloji, genetik mühendisliği çalışmaları sonu- cunda oluşan yapıdan endüstri yolu ile farklı ürünler elde edilmesi anlamına gelir. Başka bir ifade ile bi- yoteknoloji, genetik mühendisliği çalışmalarını araç olarak kullanan yöntemlerin bütünüdür. Genetik mü- hendislerin yaptığı gen tedavisi, bir canlıdan alınan genin başka bir canlıya aktarılması ve canlıların klonlanması gibi çalışmalar biyoteknoloji ile ilişkilidir. Genetik Mühendisliği Mühendislik Bilimleri Biyoloji Biyoteknoloji Kimya Mühendisliği Biyokimya Kimya Verilen bilgiler ve şemaya göre aşağıdaki yorumlardan hangisinin doğruluğuna ulaşılabilir? DNA'nın bir bölümündeki geninin alınıp başka bir canlıya aktarılması olayı biyoteknoloji ile ilişkilidir. Insanda insülin üretimini sağlayan genin, bir bakteriye aktarılması biyoteknolojinin çalışma alanı iken genleri değiştirilmiş bakteriden insülin hormonu üretmek genetik mühendisliği çalışma alanıdır. C) Turşu, peynir ve hamur yapımı gibi çalışmalar kimya bilimi ile geleneksel biyoteknoloji ilişkili üretim olaylarıdır. Ateş böceğinin ışık saçma geninin tütün bitkisine aktarılması sonucu tütün bitkisi ışık saçmaktadır. Bu çalışma sürecinde genetik mühendisleri ve biyokimya uzmanları birlikte çalışmaktadır.

4. DINAVI Doğa bilimleri ve mühendislik dallarından yararlanılarak DNA tekno- lojisiyle bitki, hayvan ve mikroorganizmaların yapılarını değiştirerek ve geliştirerek çeşitli maddeler üretilmesi ve bu süreçte uygulanan işlemler ve teknikler biyoteknoloji ile adlandırılır. Biyoteknoloji; biyokimya, genetik, mikrobiyoloji, bilgisayar mühen- disliği, endüstri mühendisliği gibi pek çok farklı alanı bünyesinde ba rindirir. Biyoteknolojinin tip, eczacılık, gıda, tarım gibi geniş kullanım alanı olduğu görülmektedir. Aşağıdaki uygulama alanlarından hangisi diğerlerinden farklı bir alanda yapılan çalışmadır? A) Bulaşıcı hastalıkları önleyici aşı ve antibiyotik üretilmesi B) Bakteriler kullanılarak insülin ve büyüme hormonu üretilmesi C) Çekirdeksiz meyve üretimi D) Hasar gören beyin hücreleri ve omuriliğin onarılması SAYISAL BÖLÜM sebe That intescenab led t

i 1. uygulama A Aktarılmak istenen gen 2. uygulama Hastalık geni içeren hücre + Bakteri Hastalıklı gen tonguç B) I ve III. dan 0 O'dan 8'e Sayısal → Gen bakteriye eklenir. Gen aktarımı Hastalık genini engelleyen gen hücreye eklenir. Bu uygulamalar ile ilgili, 1. 1. uygulamada, bakteri aktarılan genin görevini yapar. II. 2. uygulamada hücreye verilen gen, hatalı genin işlevini engeller. Ill. 1. uygulama ile bakterilere insülin ve büyüme hormonu ürettirilebilir ifadelerinden hangileri doğrudur? AVYalnız I. Hastalık genini engelleyici gen Gen tedavisi Eklenen 201 gen bakteri DNA'sıyla birleşir. D) I, II ve III. C) II ve III. Sağlıklı hücre D), II ve III. longuç

12. Aşağıda bazı özellikler bakımından üstün olan hay- van ırklarının melezleme çalışmasıyla döllendirilip yeni hayvan ırklarının elde edilme şeması verilmiş- tir. Ą A Irkı 1. Aşama X Döllenme D Irkı 8. Hafta B Irkı • Et verimi yüksek. • Süt verimi yüksek. Hastalıklara karşı dayanıksız. C Irki A) I ve II C) II ve III 2. Aşama X Döllenme E Irkı D Irkı . Et verimi yüksek. • Süt verimi yüksek. Hastalıklara karşı dayanıklı. Buna göre, 1. E ırkının D ırkına göre daha üstün olduğu söyle- nebilir. Cirkının D ırkına göre hastalıklara dayanıklılığı- nin daha fazla olduğu söylenebilir. fil. Bu çalışma modern biyoteknolojinin çalışma ala- nına girer. ifadelerinden hangileri doğrudur? B) ve III D) I, II ve III 13. DD tu rir A a

k=Aa L = Aa Misirin atası teosinte 10. Mısır bitkisi yaklaşık 7000 yıl önce New Mexico'da yerliler tarafından bulunmuştur. Boyu ortalama 12-13 cm uzun- luğunda olan mısır bitkisinin atası olan teosinte, yerliler tarafından uzun boylu olanların tohumları alınarak ekilmiş ve bunlardan daha uzun boylu mısır bitkileri ve daha cok tohuma sahip mısır koçanları elde etmişlerdir. SKYTGLGS23 Soru Kalesi Yayınları Buna göre teosinte bitkisinden bugünkü mısır bitkisinin elde edilmesi ile ilgili, 1. Mısır bitkisinin gen yapısında değişiklikler yapılmıştır. II. Biyoteknolojinin geleneksel ıslah çalışmaları ile yapılmıştır. III. Teosite bitkisinin üstün özellikleri seçilerek üretilmiştir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II D) X 2 12 C) II ve III Bugünkü mısır D) I, II ve III Test bitti. Cevaplarınızı kontrol ediniz.

2. 2. ÜNİTE Biyoteknoloji Tıp ve Eczacılık Uygulamaları Örnektir ↓ 1. Aşı üretimi X BİYOTEKNOLOJİNİN UYGULAMA ALANLARI Gıda Üretim Uygulamaları Örnektir 1. Meyveli yoğurt Bitkilerdeki Uygulamalar Örnektir 1. Dirençli bitkiler Z Hayvancılık Uygulamaları 2. Örnektir 1. Kaliteli et ve süt üretimi T Kavram haritasında yazılması gereken ikinci örneklerin yerine temsili harfler eklenmiştir. Bu harflerin yerine yazılabilecek örneklerden hangisi aşağıda doğru verilmiştir? A) "X" yerine "hormon ve vitamin üretimi" yazılabilir. B) "Y" yerine "tohum veriminin arttırılması" yazılabilir. "Z" yerine "raf ömrü arttırılmış gıdalar" yazılabilir. D) "T" yerine "çevre kirliliğini azaltan bakteri üretimi" yazılabilir. Çevre Uygulamalan Örnektir 2. ÜNİTE Biyoteknoloji 1998 yılında Japonya'da bir ineğin hüc 1. Arıtma tesislerinde suyun temizlenme R Yumurta hücresi Çekirdeği çıkarılıyor. VE hü Dişi ineğin yerleşti

a iş birliği yapar. unda uçuş gerçekleştirir. 16. Aynı yumurta ve spermden oluşan ve aynı gün doğan kar- deşlere tek yumurta ikizi denir. Aşağıda aynı genetik ko- da sahip olan tek yumurta ikizi kardeşlerin oluşum süreci şematik olarak verilmiştir. Yumurta Anne Döllenme A) Gen aktarımı C) Klonlama Sperm Baba Ali Zigot iki embriyo oluşur. Aşağıda verilen biyoteknolojik yöntemlerden hangisi ile tek yumurta ikiz kardeşler gibi aynı genetik yapıya sahip çok sayıda yavru üretilmesi sağlanabilir? B) Aşılama D) Islah Veli Diğer sayfaya geçiniz. Des

04. Aşağıda bir bitki üzerinde yapılan çalışmaya ait aşamalar verilmiştir. Antibiyotik Böceğe karşı direnç geni direnç geni 1. Agrobacterium'a (bir bakteri türü) özel bir DNA tekniğiyle antibiyotik direnç geni ile böceklere karşı direnç geni aktarılır. 2. Bitki yaprağı kesilerek yaralanma bölgesine Agrobacterium bakterisi bulaştırılır. 3. Yaralanan bitki hücrelerinden salgılanan özel bir madde, bu genin bitki hücresine geçmesini sağlar. 4. Böylece istenilen gen bitkilere aktarılmış olur. Genetiği değiştirilmiş bitki hücreleri antibiyotik ve büyüme hormonu içeren kültür ortamına ta- şınır. 5. Oluşan yeni bitki hem antibiyotiğe hem de bö- ceklere karşı dirençli olur. Yukarıda verilen olayla ilgili olarak; 1. Biyoteknolojinin tarım alanındaki uygulama- larından biridir II. Bitkiye gen aktarımı yapılmıştır. III. Uygulama sonunda bitkinin genetik yapısı değişmiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I ve B) I ve II D), Ilve III

7. 2020 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs (Covid - 19) ile ilgili aşı çalışmaları hala sürmektedir. Aşağıda aşı geliştirme çalışmaları sırasında uzmanların belirttiği iki farklı senaryo verilmiştir. SENARYO 1 Koronavirüs Aşıyı Yok Edemeyecek. Başarılı bir aşı virüsü durdurabilir. Ancak virüs aşıyı alt edebilecek mutasyonlar geçirmez. Tüm virüsler gibi koronavirüs de insandan in- sana geçerken mutasyona uğruyor. Ancak bu mutasyonlar sadece virüsün genetik kodunda değişikliğe neden olurken virüsün işleyiş bici- mini değiştirmiyor. Dolayısıyla aşıyı alt ede- bilecek herhangi bir mutasyon virüsün başka hücreleri enfekte edememesi anlamına geli- yor. SENARYO 2 Mutasyonlar zamanla aşıyı etkisiz hale getirecek. Virüs vücuttaki savaşçı hücrelerin (antikor- ların) yapışmasını engeleyecek bir şekilde mutasyona uğrarsa bu durum kalıcı ve evren- sel bir aşı bulunmasını zorlaştırabilir. Vücu- dun bir enfeksiyon ya da aşıya tepki olarak ürettiği antikorlar, virüslerin antijen adı ver- ilen belirli noktalarına yapışarak etkili oluyor. Virüsteki rastgele mutasyonlar antijenin şeklini değiştirirse bu durum aşıyı virüse karşı daha etkisiz hâle getirebilir. Bilim insanları tarafından öngörülen senaryolar değerlendirildiğinde aşağıdaki yorumlardan hangisinin yapılması uygun olmaz? A) Her iki senaryoda da virüslerin mutasyona uğrayacakları ve genetik yapılarının değişeceği öngörülmektedir. B) Aşının virüs üzerinde etkileri konusunda bilim insanlarının farklı görüşleri olduğundan aşı çalışmalarına baş- lanması mümkün değildir. C) Hastalığa sebep olan etkenin geçireceği mutasyonlar aşı üretme çalışmalarını olumsuz yönde etkileyebilir. D) Hastalık yapıcı etkenin geçirdiği mutasyonlar bu etkenin geliştirilen aşıya karşı direnç kazanmasını sağlayabilir. Mozaik Yayınları Luiler vorilmistir

4. Aşağıdaki posterde bazı gök cisimleri gösterilmiştir. Güneş Dünya Posterdeki gök cisimleri için; 1. Evrenin bir parçası olmaları II. Uzayın bir parçası olmaları III. Aynı gökadada yer almaları verilen özelliklerden hangileri ortaktır? A) Yalnız 1 HT C) ve B) I ve III D-I, II ve III Ay

7. Aşağıda çeşitli canlılarda uygulanan bazı yöntemler yer almaktadır. klonlama Bir canlının genetik olarak kopyası oluşturulur. A) Yalnız I. Et verimi yüksek bir ırk ile süt verimi yüksek bir ırk çiftleştirilerek chem et hem de süt verimi yüksek irk elde edilebilir. O-C1-0 islan Yapay seam Gacktarn ve III. Buna göre verilen bu olaylarddan hangileri genetik mühendisleri tarafından gerçekleştirilir? tyy to C) Il ve Ill. 8. K ve L maddelerinin sulu çözeltilerinin açığa çıkardıkları iyonlar aşağıda verilmiştir. Suda K Maddesi H* Asit Bir gen, bir canlı türünden diğerine aktarılarak, geni aktarılan canlının kendine özgü özellikleri ortaya çıkar. D) I, II ve III.

aşır 5. 4. Dünya'nın Güneş etrafındaki konumuna bağlı olarak bitkilerin ekim z leştirmelerinden hangisi doğrudur? B 1 Antibiyotik üretimi 2 Tüp bebek yöntemi 3 Klonlama 4 Dirençli bitkiler elde etme B Bitki Havuç Patates Lahana Karpuz B Aşağıdaki tabloda biyoteknoloji ve genetik mühen- dislerinin yaptıkları çalışmalar verilmiştir. Biyotekno- loji ile ilgili çalışmanın yanına "B", genetik mühen- disliği ile ilgili çalışmanın yanına "G" yazılacaktır. R G B Buna göre tabloyu doğru dolduran bir öğrenci sırasıyla aşağıdaki görünümlerden hangisini el- de eder? WHOPPER DENEME B G Dünya'nın Konumu G B VIDEO CÖZÜMLÜ C) B G 3 G 1 G 3 G B B G OGRETICI SORULAR SINAV SİSTEMİNE %100 UYGUN Yarım Kür Güney Yarım Güney Yarım Kuzey Yarim Kuzey Yarım 5. Canlıları şansın "adapt adapta na olar KRONOMETRE 11 Bu aç gisi c dimc A) to yo D

3. Soğuk ortamlarda yaşayan bir balık türünün soğuğa karşı direnç göstermesini sağlayan gen belirlenmiştir. Bu gen balıktan alınarak bir çileğe aktarılmış ve soğuğa dayanık- li çilek bitkileri üretilmiştir. 1000 0000 Yapılan biyoteknolojik çalışma ile ilgili aşağıdaki ifa- delerden hangisi söylenemez? A) Tür içi balık varyasyonunda artışa neden olur. B) Çilek üretiminin artması sonucu daha fazla canlının be- sin ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olur. C)Yapılan çalışma gen aktarımının günümüzdeki olumlu örneklerinden biridir. D) Bu uygulama soğuğa dayanıklı balığın genetik yapısın- da bir değişim yaratmıştır.

6. Aşağıdakilerden hangisi genetik mühen- dislerin çalışma alanlarından biri değil- dir? A) Genetik hastalıkları olan kişilere cerrahi müdahalede bulunma B) Aşı üretimi C) Klonlama çalışmaları D) Islah çalışmaları A

12. Aşağıda bir kurbağanın klonlanmasını gösteren aşa- malara ait şema verilmiştir. Bir dişiden alınan olgun yumurtanın çekirdeği çıkarılmakta, diğer bir dişi kur- bağanın vücut hücresinden alınan DNA, çekirdeği çı- karılmış yumurta hücresinin içine aktarılmaktadır. Bu hücre kimyasallar ve elekrik akımı sayesinde bölü- nerek embriyoyu oluşturmaktadır. Embriyo, gelişimini sürdürerek bir larva elde edilmektedir. A B Yumurta hücresi Çekirdeğin çıkarılır Yetişkin canlının deri hücresi Hücre çekirdeği Klon iribaş hücre çekirdeği yumurta hücresine aktarılıyor Buna göre klonlama ile ilgili, Yumurta hücresi gelişimini sürdürüyor 1. Klon iribaş erkektir. II. Klon iribaş B kurbağasıyla aynı genetik yapıdadır. III. Genetik mühendisliği uygulamalarından biridir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III

7. Hollanda'da melezleme yapılarak üretilen, süt verimliliği artmış olan bir inek türü bulu- nur. Ülkemizde yetiştirilen inekler yılda orta- lama 4000 L süt verirken, bu inekler 9000 L süt vermektedirler. Verilen bilgiler ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Hollanda'da yetiştirilen inekler islah çalışmaları sonucunda elde edilmişlerdir. B) Hollanda ineklerinin gelişiminde genetik mühendisleri çalışmıştır. C) Klonlama çalışmaları ile ülkemizde de Hollanda ineği üretilebilir. DY Islah çalışmaları yapılarak ekonomiye katkı sağlamak mümkündür.