Kalıtım Soruları

4. Bir araştırmada bezelye bitkisinin kalıtımıyla ilgili aşağıdaki çaprazlamalar yapılmıştır. 1. Çaprazlama 2. Çaprazlama Saf döl uzun boylu bezelye Aa İkinci kuşak Ag Aa Birinci kuşak Aa X Hepsi uzun boylu bezelye Birinci kuşak bezelyeler çaprazlanıyor X Saf döl kısa boylu bezelye aa Aa %75 oranında uzun boylu bezelye %25 oranında kısa boylu bezelye (AA) 9025 Mor çiçekli bezelye 31 Aa Birinci kuşak X Yapılan bu çaprazlamalara göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Bezelyelerde uzun boylu olma özelliği, kısa boylu olma özelliğine baskındır. farklı BY 1. çaprazlamada oluşan birinci kuşaktaki uzun boylu bezelyelerin genotipleri melezdir C) 2. çaprazlamada bezelyelerin genotipleri hakkında bilgi verilmediği için çiçek renginde baskın olan gen belir- lenememiştir D) çaprazlamada oluşan ikinci kuşaktaki uzun boylu bezelyelerin genotiplerinin tamam melezdir. a 1. Caprazlama 2. agesalma Agaa FEN BİLİMLERİ a) 1025 e/o 50 Beyaz çiçekli bezelye 8 %50 oranında mor çiçekli bezelye %50 oranında beyaz çiçekli bezelye %50 veya C Diğer sayfaya ge

lica 1. Mutasyonlar, nükleotidlerin yanlış ya da eksik eşlenmesinden kaynaklanabilir. Down sendromu kromozom fazlalığından kaynaklanan kalıtsal bir hastalıktır. Uzmanlar DNA üzerindeki tek bir noktada mutasyon gerçekleştirebilen yeni bir tür düzenleyici pro- tein üzerinde araştırmalar yapıyor. Nükleotid düzenleyici olarak adlandırılan bu proteinler, gen üze- nindeki bir baz çiftini, DNA'yi kesmeye gerek kalmadan değiştirebiliyor. DNA üzerinde yer alan baz çiftlerinden biri olan sitozin - guanin (C-G) çiftini kimyasal olarak timin - adenin (T-A) çiftine dö- nüştüren ilk baz düzenleyicinin 2016 yılında bulunmasının ardından şimdi de A-T baz çiftini G-C baz çiftine çeviren baz düzenleyici geliştirildi. Yukanda verilen habere göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Mutasyonlar genetik tedavide kullanılabili B) Haberde anlatılan yöntem Down sendromunun tedavisinde kullanılabilir. C) Haberde anlatılan yöntem gen tedavisi olarak bilinen; zararlı genlerin DNA'dan çıkarılarak yeri- ne sağlıklı genlerin yerleştirilmesi şeklinde çalışan yöntemle benzerlik göstermektedir. D) Haberde bahsedilen baz düzenleyici yöntem ile nükletidin yapısındaki şeker türünün değiştiril- mesi hedeflenmiştir. ESTE NOUV WASSE IS! A NVSNED

Deneme 4 HÜCRE 3. Hücre konusu ile ilgili araştırma yapan Bedirhan aşağıdaki bilgiye ulaşmıştır. • Sitoplazmada bulunan ve beslenme, solunum, boşaltım gibi yaşamsal faaliyetleri gerçekleştiren yapılara organel denie Bedirhan organellerin faaliyetleri sonucu hücrede meydana gelen değişimlerle ilgili bir grafik çizmiştir. 7amon Grafik ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğru olamaz? A) Organel mitokondridir ve grafik hücredeki enerji değişimini gösterir. B) İncelenen hücre bitki hücresidir ve grafik gündüz üretilen besin miktarını gösterir. C) Yalnızca hayvan hücrelerinde bulunan ve salgı maddelerinden sorumlu olan golgi cisimciğine aittir. D) Bitki ve hayvan hücrelerinde ortak olarak bulunan bir organele ait olabilir. 6.

ri Fen Bilimleri 11. Şeyma, DNA molekülü modeli hazırlarken aşağı- daki malzemeleri kullanmıştır. 14 tane sarı boncuk 18 tane mavi boncuk 14 tane yeşil boncuk 18 tane kırmızı boncuk 64 tane düğme 64 tane raptiye Şeyma'nın bu tablodaki malzemelerin tama- mını kullandığı DNA molekülü için aşağıda- kilerden hangisi doğrudur? (Molekülde yeterli miktarda ip kullanılmıştır. ENE 156 A) Düğme ve raptiyeler, DNA'yı oluşturan nükle- otidlerdeki ortak yapıları temsil eder. Sarı-mavi ve yeşil-kırmızı boncukların temsil ettiği moleküllerin arasındaki bağlar DNA zin- cirlerini bir arada tutar. Yengeç Dönencesi Flovator C) Hatasız bir DNA molekülünde boncukların temsil ettiği moleküllerin sayısı tek sayı olabilir. D) DNA adını boncukların temsil ettiği molekül- lerden birinin adından almıştır. B 12. Sınıfta bazı öğrenciler, öğretmenin çizdiği Dün- ya konumu ve üzerinde işaretlediği noktalar için aşağıdaki yorumları yapmışlardır. F 13. Aşağıdak Dünya'nı Seviye G Buna g konum A) Kuz B) Oğl kor C) Ek leri D) Gü da 14. Çeşit deli H

3. C) Adaptasyon Ju uu D) Doğal seçilim Bezelyelerde düzgün tohum baskın, buruşuk to- hum çekinik özelliğe sahiptir. Aşağıda düzgün ve buruşuk tohumlu bezelyelerle yapılan çaprazlama gösterilmiştir. Aa Düzgün Tohumlu Bezelye Buruşuk Tohumlu Bezelye Bu çaprazlama sonunda elde edilen bezelye bitki- lerinin bir kısmının burusuk tohumlu olduğu gözlen- miştir. A a An an Bu bilgilere göre bu çaprazlamadaki düzgün to- humlu bezelye kendisiyle aynı genotipe sahip başka bir bezelye ile çaprazlandığında yeni ku- şakta düzgün tohumlu bezelyelerin olma ihtima- li % kaçtır? A) 100 AA yea Au B) 75 C) 50 Aax Aa A A Aa D) 25 AA aa Diğer sayfaya geçiniz.

Aşağıdaki grafiklerde K ve L şehirlerinde bulunan genetik bir hastalık olan fenilketonürinin kişilerdeki genotiplerinin sayıları gösterilmiştir. 400 200 100- Kişi sayısı FEN MAX AA K Şehri Aa aa Genotip Kişi sayısı 400+ Fen Bilimlerinin 200- 100- 46 AA A) şehrinde baskın gene sahip kişi sayısı, çekinik gene sahip kişi sayısından fazladır BFenilketonüri hastalığı L şehrinde daha çok görülür. L Şehri Aa A: Sağlıklı gen (Baskin) a: Hastalıklı gen (Çekinik) Bu grafiklere bakılarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir? (Her iki şehrin nüfusu aynıdır ve her iki şehirde de aynı aileden bireyler bulunmaktadır.) Maksimumu aa Cşehrinde yapılan akraba evliliklerinde hastalığın görülme ihtimali daha fazladır. K şehrinden bir kişi L şehrinden biriyle evlenirse çocuklarında fenilketonüri hastalığı görülmez. 700 Genotip ATA ATA YAYINCILIK

6. avlos Bezelye bitkisinde mor çiçek geni, beyaz çiçek genine baskındır. Aşağıda mor çiçekli iki bezelyenin çaprazlanmasıyla elde edilen birinci kuşağın çiçek rengi ihtimalleri gösterilmiştir. Mor çiçekli bezelye Mor çiçekli bezelye Mor çiçekli bezelye Mor çiçekli bezelye Mor çiçekli bezelye %75 47 Beyaz çiçekli bezelye %25 Maksimumu IL Etkinlik ki bardaktaki boş sür Buna göre, bezelye bitkisi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) Mor çiçekli herhangi iki bezelyenin çaprazlanmasıyla elde edilen bezelyelerin ilk üçü mor çiçekli olur. + B) Mor çiçekli herhangi iki bezelyenin çaprazlanmasıyla elde edilen ilk dört bitkinin en az biri beyaz çiçekli olur. Çaprazlamada kullanılan mor çiçekli bezelyelerin her ikisi de heterozigottur. D) Çaprazlamada kullanılan mor çiçekli bezelyelerden en az biri homozigottur. ATA YAYINCILIK Fen Bilimlerinin liklerle il ize FEN MAX e

2. Aşağıda A Mende rinde yapm 3) Hemofili enetik hast Bir karak de ayn r. karakt farklı 2. Sarı ve yeşil tohumlu olma özelliğine sahip bir bitki türünde, baskın ve çekinik özelliği tespit etmek için sarı tohumlu olanlar kendi arasında çaprazlanmış ve yavruların tamamının aşağıdaki gibi sarı tohumlu olduğu görülmüştür. X ok geht bulund F, Dölü %100 sarı tohum ATA YAYINCILIK Sarı tohum Sarı tohum Sarı tohum Fen Bilimlerinin Buna göre tohum rengi özelliği ile ilgili, 1. Sarı tohum özelliği, yeşil tohum özelliğine baskındır. + II. Çaprazlamada kullanılan sarı tohumlu bezelyelerden en az biri homozigottur. f III. F, dölünde oluşan yavruların tamamı heterozigottur. yorumlarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II Sarı tohum 45 Sarı tohum C) I ve II Maksimumu Sarı tohum D) II ve III iştir. d kis- Sir. FEN MAX A) 2 24 m ise x kaçtır? + kli olur. FEN MAX

6. LGS 2023 Dişi linde y ENEME SINAVI 6 LGS DENEME SINAVI 6 Erkek Blad, holştayn sığır ırkında görülen öldürücü ve çekinik genle taşınan genetik bir hastalıktır. Bu durumda olan sığırların akyuvar hücreleri bir enfeksiyona karşı savaş veremez ve bağışıklıkları çöktüğünden erken yaşta ölürler. Hastalığın kalıtımını engellemek için de üreme dönemindeki hayvanların taşıyıcı olanlarına "BL", taşıyıcı olmayan- larına ise "TL" kodu verilir. Aşağıda holştayn sığır ırkında geleneksel melezleme yöntemiyle gerçekleşen iki çaprazlama örneği verilmiş, çap- razlamalar sonucunda da birer buzağı dünyaya gelmiştir. 1. Çaprazłama Kalıtım kodu: BL Dişi 29 Ocak 2023 Pazar 2 Çaprazlama 29 Ocak 2023 Pazar Kalıtım kodu: BL Kalıtım kodu: TL Buna göre gerçekleştirilen her iki çaprazlama ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Her iki çaprazlama sonucu dünyaya gelen buzağılara "BL" kodu verilebilir. B 2. çaprazlama sonucu dünyaya gelen buzağıya "TL" kodu verilebilir. 2. çaprazlama sonucu dünyaya gelen buzağı blad hastası olabilir. D) 1. çaprazlama sonucu dünyaya gelen buzağı blad hastası olabilir. Erkek Kalıtım kodu: BL fya deşliklerden han- 2 + 2xy 2 + y²

KALITIM van Laya deki ram 3. inal LGS dergisi Baba Deniz TEST 7 AC Anne Kevser Taha Zeynep Aslı Yukarıda bir aileye ait soyağacı verilmiştir. Insanlarda siyah saç geninin, sarı saç ge- nine baskın olduğu bilindiğine göre; H. Zeynep, homozigot olabilir. II. Asti, heterozigot olabilir. III. Kevser, homozigot olabilir. ifadelerinden hangileri hatalıdır? A) Yalnız B) Ivett C) II ve III D) I, II ve III

karşılaşan ur. Yer alti a artezyen ar aşağıda şir. ILIMLERİ A 19. Bezelyelerde tohum şeklinin kalıtımın anlat mak amacıyla aşağıdaki çaprazlama yapıl mıştır. Tohum şekline etki eden genlerden buruşuk tohum geni, düzgün tohum geni A sembolü ile gösterilecektir A a oa Buruşuk tohumlu Düzgün tohumlu bezelye bezelye Caprazlanan bezelyeler 1.kuşak döller Buruşuk Buruşuk Düzgün tohumlu Düzgün tohumlu tohumlu tohumlu Çaprazlamadaki bezelyelerle ilgili aşağıda- ki yargılardan hangisi doğrudur? A) Çaprazlanan düzgün tohumlu bezelye tohum şekli bakımından ▲ ▲ genotipe sahiptir. BM kuşakta oluşan döllerin hepsinin genoti- pinde geni bulunur. CICaprazlanan-buruşuk-tohumlu-bezelye hete- rozigol (melez döl) genotipe sahiptir. D) 1. kuşakta olusan bezelyelerin saf döl geno- tipe sahip olma olasılığı %25'tir. Ac Ao Adoc Ad og

2-) Kalıtım ile ilgili cümlelerin boş bırakılan bölümlerini uygun kavramlarla doldurunuz? Gregor Mendel kaltım çalışmalarını.. ..........bitkisi üzerinde yapmıştır. Karakterlerin oluşumu sağlayan gen kümelerine .......denir. .…...........denir. ● ● Canlıların görülen özelliklerine Anne ve babadan aynı genleri alan bireylere .........her koşulda kendini gösterir. ...yalnız homozigot olduğu zaman etkisini gösterirler. .......denir. KAVRAMLAR: Baskın gen- Bezelye-Genotip-Fenotip-Homozigot-Çekinik genler-

Th Kalıtım - Mutasyon ve Modifikasyon - Adaptasyon - Biyoteknoloji ÜNİTE 02 7. Johann Gregor Mendel, 19. yüzyılın ortalarında bezelye bitkileri üzerindeki çalışmaları ile kalıtımı ele alarak prensip olarak bugün hala geçerli olan kuralları keşfetmiştir. Aşağıdaki şekilde, Mendel'in bir çalışmasında yaptığı işleme ait görsel verilmiştir. Sari bezelye Çimlenme/ Gelişme Fırça Polen Yeşil bezelye Çimlenme/ Gelişme Bu çalışmada Mendel, sarı ve yeşil bezelye tohumlarını ekerek tohumların çimlenmesini sağlamıştır. Ardından ye- terli olgunluğa ulaşan bezelye bitkilerini bir fırça yardımıyla tozlaştırmış ve tozlaşan çiçekleri diğer tozlaşma ihtimal- lerine karşı ışık geçiren poşetlerle kaplamıştır. Mendel'in yaptığı bu çalışmayla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) Sarı tohumdan gelişen bezelye bitkisinde, tozlaşmadan sonra yeşil bezelye tohumları gelişir. B) Yeşil tohumdan gelişen bezelye bitkisinde, tozlaşmadan sonra sarı bezelye tohumları gelişir. C) Sarı ve yeşil tohumdan gelişen bezelye bitkilerinde tozlaşmadan sonra oluşan tohumlar farklı genotiptedir. D) Sarı ve yeşil tohumun çimlenmesiyle oluşan bezelye bitkileri, tozlaşmadan sonra aynı renkte tohumlar oluşturur.

etle Cerilmiş gini engi edi- ığı ak 7. Aşağıda bezelyelerde görülen bazı baskın ve çekinik karakterler verilmiştir. BASKIN KARAKTER Uzun boy Mor çiçek Beyaz çiçek Sarı tohum Yeşil tohum Yuvarlak tohum Buruşuk tohum Bir genetikçi bu bezelyelerle ilgili çeşitli çaprazlamalar yaparak aşağıdaki fenotip tablosunu hazırlıyor. Hazırla- dığı tablonun sağ tarafındaki sütuna, çaprazlamalar sonucu oluşabilecek bezelye fenotiplerinden sadece bir tanesi yazılmaktadır. ÇAPRAZLANAN BEZELYELER Sarı Tohum Mor Çiçek IV FENOTIP TABLOSU Sarı Tohum ÇEKİNİK KARAKTER Kısa boy Uzun Boy Buruşuk Tohum Antrenman Modu NARTEST 1 OLUŞABİLECEK BEZELYELER AA Beyaz çiçek Uzun Boy Yuvarlak Tohum a Buna göre tabloda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz? A) I→Yeşil tohum B) II → Beyaz çiçek C) III → Kısa Boy D) IV→ Buruşuk tohum

14. Tek yumurta ikizleri Ali ve Veli'nin genetik yapıları aynıdır. Fakat bu ikizler farklı çevre şartların- da yetiştirildiklerinde bazı farklı özellikler gözlemleniyor: İkizlerden biri diğerinden birkaç santim daha uzun olabilir veya diğer ikiz belirgin bir şekilde farklı bir kiloda olabilir. Buna göre aşağıda verilenlerden hangisi bu olayla benzerlik göstermez? A) İkiz kardeşlerden birinin koluna dövme yaptırması BNemli bölgelerde yetişen eğrelti otunun uzun boylu olması C) Sirke sineklerinde kanat şeklinin sıcaklığa göre değişiklik göstermesi D) Üç çocuğu beş parmaklı olan bir ailenin yeni doğan bebeklerinin altı parmaklı olması 34

C) ve III 7. Rh kan uyuşmazlığı; Rh (+) kana sahip olan bebekten Rh (-) kana sahip olan anneye geçen antijenlere kar annenin savunma sisteminin harekete geçmesi olarak tanımlanabilir. Rh (-) kana sahip anneden gelen Rh geni ile babadan gelen Rh (+) geni bebekte birleşirse Rh kan uyuşmazlığına yol açar. Bazı ailelerin Rh faktörü bakımından kan grupları ve genotipleri aşağıdaki tablolarda verilmiştir. 1. aile 2. aile Genotip Rh (+) (+) Rh (+) (-) Rh (-) (-) Ave 2 8. Sınıf Dve III Fenotip Rh (+) Rh (+) Rh (-) Anne Homozigot Rh (+) Baba Heterozigot Rh (+) Anne Homozigot Rh (-) 14 Baba Homozigot Rh (+) Tablolara göre hangi ailelerin çocuklarında Rh kan uyuşmazlığı görülme ihtimali vardır? Balnız 2 C) 2 ve 3 3. alle Anne Homozigot Rh (-) Baba Homozigot Rh (-) DYT ve 3 Sayısal Bölüm a