Sistemlerin Sağlığı Soruları

9 18. İnsan vücudu, doğal yapısı ile kendini mikropla- ra karşı korumaya çalışır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi zararlı mikroplara karşı vücudu koruyan yapılardan değildir? A) Deri C) Saç teli B) Tükürük D) Gözyaşı

9. MOZAİK HABER Eklem rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılan ve dünya genelinde sadece yengeç, ka- rides gibi kabuklu deniz hayvanlarından elde edilen "glukozamin" bir grup bilim insanı tarafından 4 yıl süren çalışma sonucu frenk üzümünden sıvı olarak elde edildi. Türk bilim insanları eklem tedavisi için sıvı üretti. Glukozamin normal şartlarda insan vücudunda kıkırdak ve kemikler arası dokuyu oluş- turan temel madde olup sağlıklı bireylerde vücut tarafından doğal olarak üretiliyor. An- cak ilerleyen yaşlarda üretimi durabiliyor. Bu durumda çeşitli eklem rahatsızlıkları ortaya çıkıyor. Üretilen bu sivinin eklem rahatsızlıklarına çare olması bekleniyor. Yukarıda eklem sıvısının yapay olarak üretilmesi ile ilgili bir gazete haberi verilmiştir. Buna göre eklem sıvısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz? A) Eklem SIVISı sağlıklı insanlarda vücut tarafından üretilir. B) Eklem SIVISı üretimi durduğunda eklem rahatsızlıkları ortaya çıkar. C) Farklı canlılar farklı görevlere sahip eklem sıvıları üretebilir. D) Yaşlılarda eklem rahatsızlıkları görülme ihtimali daha yüksektir. 6 1 2 bes V A BU

TU 1.2 Dağcıların bu tırmanış sırasında sıcaklık ve basınç azalmasından dolayı karşılaşabileceği sağlık problemlerine iki örnek yazınız. fazla soğukton Enfeksiyon inffektiyal besnę (Normal şartlarda bir insonin Kl. Bi 7-17 mm Hg olmalidir, Bu değerin 20mmHgnin sonucu bu haastalık oluşur vsture cines

( HELVUM 02 DENEME 9. Tufan ve Serdar, Mersin'de 52 katli binanın 10 ka tinda asansöre binerler Fen Bilimleri dersinde og rendikleri bir örnek üzerine konuşmaya başlarlar Tutan "Çuha bitkisi 15-25 "C sicaklida bir ortam da iken kırmızı renkli çiçek açarken sicaklik 30-35 Colduğunda beyaz renkli çiçek açar. Bu duruma il Homozigot baskin karaktere sahip bir bitki hadi verilir" der ve elder. Ben sana bazi ome ler vereceğim, sen: "bu ómekle ayni" ya da bu or nekten farkdi" diye cevap vereceksin. Her yanig on- vabinda asansöper Sapher doğru ceepin da ise asansörd 10 kat yuken çıkaracağız Serdar taklifini-nbul eder.vn başlarlar. A) Asagida bazi karakterler bakimindan yapılan çap razlamaların açıklamalan verilmiştir III. Heterezigot karaktere sahip iki bitki çaprazlands- ginda oluşan döller hem baskın, hemde çeknik karaktere sahip olabilir 8 es D) Homozigot çekinik katakders dahip bir bitki, bas in fenotipe sahip bir Dikicaprazlandığında yen oluşan dollarin tenotind usini göstere Açıklamalara göre bu bitkilerin çaprazlamaları hangi seçenekteki gibi olabilir? mozigot cekinik karaktere sahip bir bitki ile cap- razlandığında oluşan tüm döller baskın karakte re sahip olur. A) 1 ve 5 Cives 1 Aa x Aa Aa x aa AA x aa Aa x air 11 aa x aa VAAX as AA x aa Ax aa 8. Yavru canlıların atalarına ya da akrabaların birbiri- ne benzemelerinin temel sebebi sahip oldukları DNA'ların nükleotit dizilişleridir. Aşağıdaki tabloda birbirine akraba olan 5 fare türü- nün 6 tane nükleotit dizilimi verilmiştir. & Sinif Fen Bilimleri 12 3 1. Tür A G C 2. Tür A C G G 3. Tür T G C C A 4. Tür C G G A A A 5. Tür A T T C C G Buna göre akrabalık bakımından birbirine en-ya- kın olan iki tür aşağıdakilerden hangisinde doğ- ru olarak verilmiştir? 111 AA x Aa Aa x Aa Aa x Aa AA x AA 4 T B) 2 ve 3 D) 3 ve 4 5 G C G LGS FEN BİLİMLERİ DENEME SINAVI-02 6 A T Soru 1: Deve kuşlarının hızlı koşabilmek için uzun ve güçlü bacaklarının olması Cevap: Bu ömekle aynı 5 Soru 2: Bazı insanların altı parmaklı doğması Cevap: bu örnekten farkli O Soru 3: Sirke sineklerinin 18 "C'de doğartarsa kiv- nk, 34 "C'de doğarlarsa düz kanatlı olması Cevap: Bu örnekle aynı 10 Soru 4: Bukalemunun bulunduğu ortama ve duru- ma göre renk değiştirmesi. Cevap: Bu örnekten farkli S Buna göre asansör kaçıncı katta durur? A) 20 C) 5 B) 35 10. 1. Çiftlik hayvanlarının atklanndeleararlı fosfor bi- leşiklerinin doğal yollarla azaltılması başarimişar II. Organik atıkları parçalayan enzimlerin sentezini sağlayan gen, kirli sularda yaşayan mikroorga- nizmalara aktarılmış, bu sayede su kirliliği orta- dan kaldırılmıştır. III Kanser ve kalp hastalıklarının önlenmesinde yüksek antioksidan vitaminlerinin üretilmesi sağlanmıştır. A Yalnız II C) I ve IV D) 50 IV Beyaz tüylü Himalaya tavşanlannin tüyü kazinip buz bağlanmış ve siyah tüy çikarması sağlanmıştır. Yukarıda verilentfadeterderhangileri biyotekno loji uygulamalarına örnek olarak gösterilemer? 8 Yalnız Ill DYalnız IV ger sayfaya geçiniz

3. Deri A) B) ☆ Akciğer Yukarıdaki şemada deri, akciğer ve böbreklerin vücuttan uzaklaştırdığı maddeler verilmiştir. Böbrek Verilen şemada, ve ile gösterilen bölgele- re aşağıdaki kavramlardan hangileri yazılabilir? Tuz Su Tuz Su ☆ Üre Tuz Su Tuz Oksijen Karbondioksit Karbondioksit Oksijen

* Meyve ve sebzeleri mevsiminde tüketirim. * Besinlerin son kullanma tarihine bakarım. W 4) Yukarıdaki sözleri söyleyen kişi besinleri alırken neye dikkat etmektedir? Besinlerin paket ve ambalaj durumuna B) Satıldığı yerin durumuna C) Besinlerin taze ve sağlam olmasına D) Kalitesine ve markasına

dece nildiğ 7. İskeletimiz vücuda şekil verir, destek sağlar ve iç organlarımızı korur. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde iskelete ait bölümlerin koruduğu iç organlar doğru olarak verilmiştir? A) B) C) D) Beyin Göz Kulak Beyin Au dorek amenal abeum Hibl siste nelhev helleennas Omurilik Böbrekler adici ob tay ninieigned naboliplid bisby Kalın bağırsak Omurilik hak Akciğerler ve kalp Kalp ve akciğerler Mide İnce bağırsak

FEN BİLİMLERİ 19. Hangzhou Elektronik Bilimler ve Teknoloji Üniversitesinde araştırmacılar, 3D yazıcı sayesinde ku- lak ve burun doku baskısı yapabiliyorlar. Bu doku ve organlar biyoyazıcı kartuşu içindeki hücre ve benzeri biyo-materyallerle oluşturuluyor. Baskı malzemesi olarak da biyomürekkep kullanıyorlar. Bu amaçla ya embriyonik kök hücrelerden ya da doku biyopsisi yöntemi ile herhangi bir organdan elde edilen yağ, kas, sinir, kemik iliği ve bağ dokusu hücrelerini kullanıyorlar. Kök hücrelerin ise 3D doku yapımında önemli bir rolü vardır. Çünkü kök hücreler farklılaşma özelliğine sahiptir. Bu çalışmanın nasıl yapıldığına ait aşamalar aşağıda verilen görseldeki gibidir. Kök hücre Kök hücreler çoğaltılıyor. Karaciğer 3D yazıcı Verilen çalışma incelendiğinde aşağıdaki yorumlardan hangisine ulaşılabilir? A) Karaciğer gibi hayati öneme sahip organlar, çok kısa bir sürede üretilebilecektir. BBu yöntemle organ nakli bekleyen insanların bekleme süresi azaltılabilir. Doku oluşumu sağlanıyor. C) Üretilen her organın vücut ile uyumu sağlanabilecektir. D) Bu yöntemin gelişmesi ile kornea hastalığından dolayı hiçbir insan körlük yaşamayacaktır.

le -T23T an en yol al- tir? 1.5 SİMİSİ Mizan 10 Aşağıdaki durumların hangisind besin israfından bahsedilmemekte dir? nohop.au imheinimisine dana A. Bir kişinin günde dört inno mumeste domiciley mibnex mibA XXX Faiteu Bulls poll mot imbel un Büyüme apmie günde Apmp Puud C. Günde iki paket sigara içilmes K.4.2.1. 1 L süt içmesi atılması ekmek ye able neuib +9190 lab HotliYarısı yenilen ekmeğin kalan çağındaki bir çocuğu HOME Nemte Sub ilesot .A slilsimet .8 Xillopob

1. Şekilde bir böbreğin yapısındaki damarlar ve üretra gösterilmiştir. 1 (III) İdrar kanalı (üretra) Bu yapılarda sağlıklı bir insanda bulunabilecek maddelere "+", bulunamayacak maddelere "-" yazılacaktır. Atık madde Kan hücresi 11 Su + + + Mineral + (1) Böbrek atardamarı (II) Böbrek toplardamarı + B) 2 + + Buna göre tablodaki işaretlemelerden kaç tanesi hatalıdır? A) 1 C) 3 II D) 4

2. UNITE 8 BESİNLERİMİZ 10 UYGULAMA proteinler karbonhidrat El Aşağıdaki cümleleri verilen sözcüklerden uygun olanlanyla ta- mamlayalım. yağa Et, süt dengeli beslenme 0.81 out Karbonhidratların fazlası vücudumuzda Değerlendirme besinler yaralar Vücudumuzda oluşan özellikleri bakımından beş gruba ayrılır. kanser vücudumuzda yapıcı ve onarıcı olarak görev yaparlar. vücudumuza enerji verici olarak kullanırlar. mineraller Sigara ve alkol kullanımı vitaminler peynir, yumurta protein bakımından zengindir. Kasların çalışmasında ve kemiklerin güçlenmesinde dönüşür. proteinler sayesinde iyileşir. vücudumuzda düzenleyici olarak görev yaparlar. Vücudun ihtiyaç olan besinlerden yeteri kadar almasına Kanser görev alırlar. denir. hastalığına sebep olur. 31

Vücudumuzdaki Sistemler WWW 1. K, L ve M besin türlerinin sindirim organlarındaki değişimi aşağıdaki grafiklerde verilmiştir. K besini M besini A) B) C) D) Ağız Mide Ince bağırsak BILFEN →Sindirim organları Buna göre kimyasal sindirime uğrayan K, L ve M besinleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? K Karbonhidrat Yağ SORU - YORUM Protein Protein L besini Ağız Mide Ince bağırsak L Protein Karbonhidrat Yağ Sindirim organları Karbonhidrat M Yağ Protein Karbonhidrat Ağız Mide İnce bağırsak Yağ Sindirim organları

a 2. Tuna sindirim sistemiyle ilgili bir karikatür hazırlam ve mide içerisinde bazı besinlere (kiraz, marul, balık ve elma) yer vermiştir. Hangilerinin kimyasal Undirimini gerce tirebilirim? Tuna'nın hazırladığı karikatürde midenin sorusu- na verilecek doğru cevap hangi seçenekte yer al- maktadır? 3. M A) Yapındaki enzimler sayesinde hepsinin kimyasal sindirimini gerçekleştirebilirsin. B) Malesef hiç birinin sindirimini gerçekleştiremezsin. C) Yapındaki enzimlerle balığın kimyasal sindirimi- ni yapabilirsin. D) Kiraz, marul ve elmanın kimyasal sindirimini ger- çekleştirebilirsin. MIC h

C) II ve III 15. Sindirim sırasında gerçekleşen bazı olaylar tabloda liste- lenmiştir. 2 3 4 5 D) I, II ve Yağların kimyasal sindirimi Proteinlerin kimyasal sindirimi 2 Yağların mekanik(fiziksel) sindirimi 3 Emilim 1 Mide öz suyunun salgılanması Tablodaki olaylardan hangileri birden fazla sindirim organında gerçekleşir? A) 1 ve 2 C) 2, 3, 4 ve 5 B) 2, 3 ve 4 D) 1, 2, 3 ve 4

3. Arzu, ilk yardım dersinde soluk borusuna cisim kaçan birine yapılacak tıbbi müdahale konusunu öğrenmektedir. Heimlich (Haymlik) Manevrası Hızlı yeme alışkanlığı ve yemek yerken konuş- mak yüzünden soluk borusuna yemek kaçma- si sık yaşanan sorunlar arasında yer alıyor. Heimlich manevrası, soluk borusuna kaçan yemeği ya da başka bir yabancı cismi çıkarmak için uygulanan tibbi bir müdahaledir. Böyle bir durumda olan hasta ilk önce öksürtülmelidir, öksürme işe yaramazsa müdahalede bulunu- lacak olan kişinin arkasına geçilmeli, boğazın- da bulunan cismin daha rahat çıkmasını sağ- lamak için kişinin hafif bir şekilde öne eğilmesi sağlanmalı, yumruk şeklinde sıkılmış olan eller ile üst karın bölgesine bir basınç uygulanmalıdır. Boğazınıza bir şey kaçtığında yanınızda kimse yoksa bir sandalye, masa veya tezgâh gibi sert bir yüzey bulup yumruğunuzu, diyaframınız ve sert cisim arasına yerleştirip kendinizi hızlıca itin. Bu sayede diyaframa çok büyük bir baskı yapabilirsiniz ve sert cismi çıkarabilirsiniz. Arzu sadece bu bilgi ve görsellerden yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşamaz? A) Yemek yerken konuşursak yiyecekler yemek borusu yerine soluk borusuna gidebilir. B) Heimlich manevrası kendi kendimize de uygulanabilir. C) Heimlich manevrası her yaş grubuna yazıda anlatıldığı gibi uygulanır. D) Soluk borusuna kaçan cismin çıkarılması için diyafram üzerinde yüksek bir baskı yaratılmalıdır.

1. Bir kobaya karbon atomları işaretlenmiş gliserol bu- lunduran yağ molekülü verilmiş ve kobay bir süre aç bırakılmıştır. Bu sürenin sonunda işaretlenmiş kar- bonun kobayin karaciğerindeki glikojen molekülünde olduğu saptanmıştır. Bu durum, farenin vücut hücrelerinde aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleştiğine kanıt olabilir? A) Yalnızca gliserolün depolamada kullanılması B) Solunum tepkimelerinde karbohidratların yağlar- dan önce kullanılması C) Yağ asitlerinin kullanılmayıp, hücre dışına atılması D) Temel yağ asitlerinin karaciğerde üretilmesi E) Gliserollerin karbohidratlara dönüşmesi