Açıklayıcı Anlatım, Tartışmacı Anlatım

Anlatım biçimleri dörde ayrılıyor.
Açıklayıcı anlatım, tartışmacı anlatım, betimleyici anlatım ve öyküleyici anlatım olmak üzere.
Paragraflar verildikten sonra hangi anlatım biçimi ile yazılmıştır?
şeklinde soru stili karşınıza çıkabilir.
Şimdi tek tek açıklayıcı anlatımdan başlayarak diğer anlatım biçimlerini de incelemeye başlayabiliriz.
Evet, açıklayıcı anlatım adı üzerinde bir açıklama yapmak durumunda.
Bu anlatım biçimimiz bilgi vermek amacıyla yazılan metinlerde kullanılan bir anlatım biçimidir.
Amaç okuyucuyu bilgilendirmektir.
Nesnel bir anlatım vardır.
Burası önemli öznel bir anlatım değil, nesnel bir anlatım olmak durumunda.
Sade ve anlaşılır bir dil kullanmak durumunda.
Çünkü nesnel bir anlatımı yapıyorsanız zaten sanatla süslü bir dil kullanamazsınız.
Herkesin anlayabileceği bir dil kullanmak durumundasınız ki karşı taraf açıkladığınız her neyse onu net bir biçimde anlayabilirsiniz.
Şimdi bir açıklayıcı anlatım paragrafımıza bakalım.
Üzerinde daha iyi anlaşılır olacaktır.
Dokumacılık çok eski sanatlardan biridir.
İlk insanlar vücutlarını dış etkenlerden korumak için hayvan derilerini kullanmışlardı.
Önce hayvan postaları ve deriyle, daha sonra da bitki sap ve lifleri ile dokuma yapmayı öğrenmişlerdir.
Evet, şimdi buraya baktığımız zaman bize dokumacılık ile ilgili ne yapıyor bir açıklama yapıyor.
Dokumacılığın bir açıklamasını görüyoruz.
Nesnel bir anlatımı görüyoruz.
Herhangi bir şekilde duygular yazan kişinin düşünceleri vesairesi söz konusu değil.
Kendine göre bir bakış açısıyla yazmamış.
Burada net, sade bir dil kullanmış.
Nesnel bir dil kullanmış ve dokumacılığı bize açıklamıştır.
Demek ki o zaman açıklayıcı anlatım biçiminde net, açık, sade bir dil olacak.
Nesnel bir anlatım söz konusu olacak ve karşı tarafa hangi konudan bahsediyorsa onu açıklayıcı bir dil kullanarak bilgi vermiş olacak.
Bilgilendirme amaçtır çünkü zaten burada.
Tartışmacı anlatım, Yazarın herhangi bir konuda kendi görüşünü savunurken karşıt görüşü de çürütmeye çalıştığı anlatım biçimidir.
Kendi görüşü olacak ve karşıt görüşü çürütmeye çalışacak.
Karşılıklı konuşma ve sohbet havası vardır.
Yazar kendi görüşünü ispatlamaya çalışır.
Evet, demek ki tartışmacı anlatım bildiğimiz üzere iki karşıt görüş var.
Yazar kendi görüşünü ortaya koyacak ve karşıt görüşü çürütmeye çalışacak.
Karşılıklı konuşma ve sohbet havası var.
Soru sorularak başlanabilir.
Aralarda sorular sorulabilir.
Tabii ki bunu yazar kendisi soracak, kendisi cevaplayacak ve kendi düşüncesini de en son ortaya koymak, ispatlamak durumundadır.
Tartışmacı anlatım biçiminin özellikleri bunlar.
Bakalım şimdi örnek paragrafımıza.
Yeteneklerimiz doğuştan mı bizimle birliktedir, yoksa aldığımız eğitimlerle mi yetenek sahibi oluruz?
Bu kişiden kişiye ve kişinin şartlarına göre değişen bir durumdur.
Eğitimsiz bir yetenek keşfedilmeden görülebileceği gibi ne kadar eğitim alırsa alsın doğru düzgün resim yapamayan, şarkı söyleyemeyen, bir enstrüman çalamayan insanlar da vardır.
Yetenekli iseniz bir de eğitimli iseniz değmeyin keyfinize.
Evet, şimdi burada iki ayrı düşünceyi karşılaştırmış yazarımız.
Yetenekler doğuştan mı yoksa eğitimli mi?
Yetenek sahip oluyorsunuz diyor.
Doğuştan gelenler eğer eğitimle onu pekiştirmezlerse çok bir işe yaramadığından bahsediyor.
Sadece eğitim alarak bir şeyler yapmaya çalışanların eğer doğuştan bir yetenekleri yoksa yine karşılığında pek bir verim alamayacaklarından bahsetti.
En sonunda kendi fikri nedir?
Yetenekli iseniz bir de eğitimli iseniz diyor.
Değmeyin keyfinize.
Yani hem doğuştan gelen bir yeteneğiniz olmalı hem de onun üzerine bir eğitim almalısınız demiş.
Burada tartışmacı anlatım biçimiyle yazarımız.
Parçada Anlam
Anlatım Biçimleri 1 / 2
Açıklayıcı Anlatım, Tartışmacı Anlatım
Açıklayıcı Anlatım, Tartışmacı Anlatım