Merhaba arkadaşlar molarite konusundan devam ediyoruz.
Bu dersimizde çözeltinin seyreltilmesi veya çözeltinin derişik hale getirilmesini işleyeceğiz.
Hemen başlayalım, seyreltme veya derişik hale getirme nedir?
Şöyle düşünelim elimizde şekerli bir çay var, ben bu şekerli çaya çok şeker atmışım.
Bunu az şekerli hale getirmek istiyorum.
Bakın elinizdeki çözeltinin tadını, yani çözeltiden aldığınız tadı azaltmak istiyorsanız, siz seyreltme işlemi yapmanız lazım.
Seyreltme işlemi nasıl yaparım?
Çözeltimi, şekerli çayıma su ekleyebilirim.
Evet çözeltinin seyreltik olması için çözücü eklenebilir veya ne yapabilirim arkadaşlar?
Çözeltideki şekeri çöktürebilirim.
Çözülen çöktürülebilir.
Çözeltiden aldığım tadı azaltmak, azaltma yoluna bir şeyler yapıyorsam seyreltiyorum, tam tersi olursa çözeltim az şekerli, çok şekerli hale getirmek istersem yani çözeltiden aldığım tadı artırmak istiyorsam bu sefer benim deriştirme yapmam lazım.
Çözeltinin derişik olması için o tadı daha yoğun almam için benim ne yapmam lazım?
Çözeltiye şeker eklemem lazım, yani derişik hale getirmek için çözünen eklenebilir veya ben çözücüyle uğraşacaksam çözücüyü buharlaştırabilirim arkadaşlar.
Şimdi bu konumuzda çözeltileri seyrelteceğiz veya deriştireceğiz ama nasıl?
Çözücüyle uğraşarak biz bunları yapmak istiyoruz yani çözeltiye su ekleyerek veya çözeltiden su buharlaştırarak seyreltme veya deriştirme nasıl yapılır, bu ortamda bu durumda nasıl bir formül kullanılır hemen bakalım. Şimdi arkadaşlar su eklediğinde veya su buharlaştığında her ikisinde de mol sayısının, çözünen mol sayısının değişmediğini düşünüyorum. Nçözünen değişmez.
Şimdi suyu eklediğim zaman değişmiyor, tamam.
Su buharlaştırdığım zaman çökme olabilir ama soruda çökme varsa kesin söyler.
Biz çökmenin olmadığı durumu bakıyoruz, o zaman bunun içinde çözülen değişmez diyebilirim ve çözünen değişmezse molariteyi ben bir düşüneyim. Molaritede ne yapardık?
Molarite=n/V.
Ben buradan n'i çekerdim, molarite x hacim olarak karşıma gelirdi.
O zaman her ikisi için ortak bir denklem yazıyorum, her ikisi için en baştaki molarite ve hacim çarpımı, en sondaki molarite ve hacim çarpımına eşittir.
Burada tek farklı olan kısım Vson kısmıdır, Vson kısmı su eklediğim durumda ne olacaktı?
En baştan daha fazla.
Vson'u bulurken en baştaki hacmin üzerine eklediğiniz suyu en baştaki hacimle eklediğiniz suyu topluyorsunuz Vson'u bulurken.
Su buharlaştırdığımda en sondaki hacmi bulurken ne olacak?
En sondaki hacim en baştan daha küçük olmak zorunda, Vilk eksi diyorsunuz Vsu, yani buharlaşan suyu buradan çıkartıyorum. Burada tek fark burası.
Hemen bir soru çözelim. hacimde su eklenirse çözelti derişimi kaç molar olur?
Alüminyum ve karbonat iyon derişimi ne olur diye soruyorum, kaç molar?
Şimdi ben çözeltiye eşit hacimde su ekleyeceğim.
O zaman nasıl bir formül kullanacağım?
Su ekleme formülümüz: Milk x Vilk=Mson x Vson.
Hacimler belirtilmemiş, eşit hacimli deniliyor.
O zaman şöyle alabilirim, en başta V hacim en sonda 2V hacim alabilirim. Hemen yazıyorum, 0.2 en baştaki molaritesi, en baştaki hacmi V ,eşittir en sondakini bilmiyorum, en sondaki hacim de 2V.
İşlemi yaptığımız zaman arkadaşlar, x'i buradan 0.1 molar olarak görürüm ve A'yı 0.1 molar olarak buldum. Geçiyorum B seçeneğine, bu sefer elimdeki tozu bir iyonlaştırıyorum.
Alüminyum karbonatı aldım iyonlaştırıyorum. Buradan parçalıyorduk, iki tane Al+3, burası 3 olacak.
Üç tane CO3 -2 .
Hemen bakalım, şimdi kimyasal hesaplama gibi düşünüyordum.
Bire iki oranında alüminyum açığa çıkmış.
O zaman 0.1 molardan ne olacaktır?
0.2 molar Al+3 açığa çıkar, yani alüminyum derişimi 0.2 molar.
Karbonata geliyorum, bire üç oranında karbonat verilmiş, o zaman 0.1'e de doğru orantılı olarak 0.3 molar karbonat iyonu açığa çıkar diyorum.
Ortamdaki iyon derişimleri de bu şekildedir.
Devam ediyorum önemli notumuz var.
Arkadaşlar molariteyle hacim ters orantılı olduğu için birisi artarken diğeri azalır, hemen soruma tekrar bakıyorum.
Sorumda hacmi iki katına çıkarttım molaritem ne oldu?
öbürü yarıya düşecektir.
Bunlar çarpım durumunda dikkat.
Hemen sorularda işinize yarayacak bir bilgi.
Hacim iki katına çıktı molarite yarıya düşer.
Hacim üç katına çıktı molarite üçte birine düşer.
Hacim yarıya düştü bu sefer molaritenin artması lazım, molarite iki katına çıkar diyebilirim.
Hemen bir örneğimiz, sıcaklıkta 400 mililitre su buharlaştırdığımızda son çözelti derişimi kaç molar olur?
Ne yapıyorum su buharlaştırıyorum.
Formülüm nedir?
Milk x Vilk= Mson x Vson.
En baştaki derişim 3 molar hacim mililitre olarak alıyorum 600 mililitre, burası mililitre olduğu için burayı da mililitre olarak almak zorundayım.
Eşittir diyorum son derişimi bilmiyorum, Vson nedir?
600'den 600 mililitreden 400 mililitreyi buharlaştırmışım yani hacmi küçülmüş, üç çarpı hacim azalmış, arkadaşlar ne olur?
x buradan 9 molar olarak karşıma gelir.
Devam ediyorum yine önemli bir not. Elimde 3 molar NaCl çözeltisi var.
Ben bunu iki parçaya ayırdım.
Derişim değişir mi?
Homojen bir karışım olduğu için tuz giderken su yanına gidiyor o yüzden derişim değişmez arkadaşlar, her ikisinde de 3 molar rahat bir şekilde yazabilirsiniz ve en son kısım çözeltileri karıştırma.
Çözeltileri karıştırırken yine bir formül elde edeceğiz. Nasıl bir formül elde ederiz hemen birlikte bakalım, mantığını anlamış olmanız lazım.
Nasıl yapıyorum?
İki çözelti de X.
Birinci çözeltiden gelen mol sayısıyla ikinci çözeltiden gelen mol sayısını toplayabilirim.
Bu toplam en sondaki x miktarına eşittir diyorum.
Peki molarite ve hacimi kullanarak nasıl yapabilirim?
Mol sayısını m x v olarak gösterebilirim Birinci kaptaki x için m1 x v1 artı ikinci kaptan gelen x miktarı için m2 x v2 yazarım.
En son durumda ne yazarım?
mson x Vson yazarım.
Vson, Vson'a dikkat. Nasıl buluyorum?
En baştaki iki çözeltinin hacimlerinin toplamı olarak buluyorum.
Ve hemen bir soru çözüyoruz olayı pekiştirelim. Bir molar 200 mililtre KCl çözeltisiyle, 3 molar çözeltinin son derişimi kaç molar olur?
Arkadaşlar çözeltiyi karıştırıyoruz.
Yani M1.V1+M2.V2=Mson.Vson yazıyorum.
1 molar en baştaki hacim 200 mililitre yine hacimleri mililitre olarak alacağım, hepsini mililitre olarak alıyorum.
200 mililitre artı üç molar ikinci çözelti 300 mililitre tamam, en son durumdaki derişimi istiyorum. Peki Vson ne?
Vson ikisinin toplamı 200+300 500 yazıyorum.
200+900= x.500 işlemi yapıyorum.
İşlemi yaptığımda x buradan 11/5 ikiyle genişletiyoruz arkadaşlar.
Bu şekilde dersimizi bitiriyoruz bundan sonraki derste görüşmek üzere hoşça kalın.
Bu dersimizde çözeltinin seyreltilmesi veya çözeltinin derişik hale getirilmesini işleyeceğiz.
Hemen başlayalım, seyreltme veya derişik hale getirme nedir?
Şöyle düşünelim elimizde şekerli bir çay var, ben bu şekerli çaya çok şeker atmışım.
Bunu az şekerli hale getirmek istiyorum.
Bakın elinizdeki çözeltinin tadını, yani çözeltiden aldığınız tadı azaltmak istiyorsanız, siz seyreltme işlemi yapmanız lazım.
Seyreltme işlemi nasıl yaparım?
Çözeltimi, şekerli çayıma su ekleyebilirim.
Evet çözeltinin seyreltik olması için çözücü eklenebilir veya ne yapabilirim arkadaşlar?
Çözeltideki şekeri çöktürebilirim.
Çözülen çöktürülebilir.
Çözeltiden aldığım tadı azaltmak, azaltma yoluna bir şeyler yapıyorsam seyreltiyorum, tam tersi olursa çözeltim az şekerli, çok şekerli hale getirmek istersem yani çözeltiden aldığım tadı artırmak istiyorsam bu sefer benim deriştirme yapmam lazım.
Çözeltinin derişik olması için o tadı daha yoğun almam için benim ne yapmam lazım?
Çözeltiye şeker eklemem lazım, yani derişik hale getirmek için çözünen eklenebilir veya ben çözücüyle uğraşacaksam çözücüyü buharlaştırabilirim arkadaşlar.
Şimdi bu konumuzda çözeltileri seyrelteceğiz veya deriştireceğiz ama nasıl?
Çözücüyle uğraşarak biz bunları yapmak istiyoruz yani çözeltiye su ekleyerek veya çözeltiden su buharlaştırarak seyreltme veya deriştirme nasıl yapılır, bu ortamda bu durumda nasıl bir formül kullanılır hemen bakalım. Şimdi arkadaşlar su eklediğinde veya su buharlaştığında her ikisinde de mol sayısının, çözünen mol sayısının değişmediğini düşünüyorum. Nçözünen değişmez.
Şimdi suyu eklediğim zaman değişmiyor, tamam.
Su buharlaştırdığım zaman çökme olabilir ama soruda çökme varsa kesin söyler.
Biz çökmenin olmadığı durumu bakıyoruz, o zaman bunun içinde çözülen değişmez diyebilirim ve çözünen değişmezse molariteyi ben bir düşüneyim. Molaritede ne yapardık?
Molarite=n/V.
Ben buradan n'i çekerdim, molarite x hacim olarak karşıma gelirdi.
O zaman her ikisi için ortak bir denklem yazıyorum, her ikisi için en baştaki molarite ve hacim çarpımı, en sondaki molarite ve hacim çarpımına eşittir.
Burada tek farklı olan kısım Vson kısmıdır, Vson kısmı su eklediğim durumda ne olacaktı?
En baştan daha fazla.
Vson'u bulurken en baştaki hacmin üzerine eklediğiniz suyu en baştaki hacimle eklediğiniz suyu topluyorsunuz Vson'u bulurken.
Su buharlaştırdığımda en sondaki hacmi bulurken ne olacak?
En sondaki hacim en baştan daha küçük olmak zorunda, Vilk eksi diyorsunuz Vsu, yani buharlaşan suyu buradan çıkartıyorum. Burada tek fark burası.
Hemen bir soru çözelim. hacimde su eklenirse çözelti derişimi kaç molar olur?
Alüminyum ve karbonat iyon derişimi ne olur diye soruyorum, kaç molar?
Şimdi ben çözeltiye eşit hacimde su ekleyeceğim.
O zaman nasıl bir formül kullanacağım?
Su ekleme formülümüz: Milk x Vilk=Mson x Vson.
Hacimler belirtilmemiş, eşit hacimli deniliyor.
O zaman şöyle alabilirim, en başta V hacim en sonda 2V hacim alabilirim. Hemen yazıyorum, 0.2 en baştaki molaritesi, en baştaki hacmi V ,eşittir en sondakini bilmiyorum, en sondaki hacim de 2V.
İşlemi yaptığımız zaman arkadaşlar, x'i buradan 0.1 molar olarak görürüm ve A'yı 0.1 molar olarak buldum. Geçiyorum B seçeneğine, bu sefer elimdeki tozu bir iyonlaştırıyorum.
Alüminyum karbonatı aldım iyonlaştırıyorum. Buradan parçalıyorduk, iki tane Al+3, burası 3 olacak.
Üç tane CO3 -2 .
Hemen bakalım, şimdi kimyasal hesaplama gibi düşünüyordum.
Bire iki oranında alüminyum açığa çıkmış.
O zaman 0.1 molardan ne olacaktır?
0.2 molar Al+3 açığa çıkar, yani alüminyum derişimi 0.2 molar.
Karbonata geliyorum, bire üç oranında karbonat verilmiş, o zaman 0.1'e de doğru orantılı olarak 0.3 molar karbonat iyonu açığa çıkar diyorum.
Ortamdaki iyon derişimleri de bu şekildedir.
Devam ediyorum önemli notumuz var.
Arkadaşlar molariteyle hacim ters orantılı olduğu için birisi artarken diğeri azalır, hemen soruma tekrar bakıyorum.
Sorumda hacmi iki katına çıkarttım molaritem ne oldu?
öbürü yarıya düşecektir.
Bunlar çarpım durumunda dikkat.
Hemen sorularda işinize yarayacak bir bilgi.
Hacim iki katına çıktı molarite yarıya düşer.
Hacim üç katına çıktı molarite üçte birine düşer.
Hacim yarıya düştü bu sefer molaritenin artması lazım, molarite iki katına çıkar diyebilirim.
Hemen bir örneğimiz, sıcaklıkta 400 mililitre su buharlaştırdığımızda son çözelti derişimi kaç molar olur?
Ne yapıyorum su buharlaştırıyorum.
Formülüm nedir?
Milk x Vilk= Mson x Vson.
En baştaki derişim 3 molar hacim mililitre olarak alıyorum 600 mililitre, burası mililitre olduğu için burayı da mililitre olarak almak zorundayım.
Eşittir diyorum son derişimi bilmiyorum, Vson nedir?
600'den 600 mililitreden 400 mililitreyi buharlaştırmışım yani hacmi küçülmüş, üç çarpı hacim azalmış, arkadaşlar ne olur?
x buradan 9 molar olarak karşıma gelir.
Devam ediyorum yine önemli bir not. Elimde 3 molar NaCl çözeltisi var.
Ben bunu iki parçaya ayırdım.
Derişim değişir mi?
Homojen bir karışım olduğu için tuz giderken su yanına gidiyor o yüzden derişim değişmez arkadaşlar, her ikisinde de 3 molar rahat bir şekilde yazabilirsiniz ve en son kısım çözeltileri karıştırma.
Çözeltileri karıştırırken yine bir formül elde edeceğiz. Nasıl bir formül elde ederiz hemen birlikte bakalım, mantığını anlamış olmanız lazım.
Nasıl yapıyorum?
İki çözelti de X.
Birinci çözeltiden gelen mol sayısıyla ikinci çözeltiden gelen mol sayısını toplayabilirim.
Bu toplam en sondaki x miktarına eşittir diyorum.
Peki molarite ve hacimi kullanarak nasıl yapabilirim?
Mol sayısını m x v olarak gösterebilirim Birinci kaptaki x için m1 x v1 artı ikinci kaptan gelen x miktarı için m2 x v2 yazarım.
En son durumda ne yazarım?
mson x Vson yazarım.
Vson, Vson'a dikkat. Nasıl buluyorum?
En baştaki iki çözeltinin hacimlerinin toplamı olarak buluyorum.
Ve hemen bir soru çözüyoruz olayı pekiştirelim. Bir molar 200 mililtre KCl çözeltisiyle, 3 molar çözeltinin son derişimi kaç molar olur?
Arkadaşlar çözeltiyi karıştırıyoruz.
Yani M1.V1+M2.V2=Mson.Vson yazıyorum.
1 molar en baştaki hacim 200 mililitre yine hacimleri mililitre olarak alacağım, hepsini mililitre olarak alıyorum.
200 mililitre artı üç molar ikinci çözelti 300 mililitre tamam, en son durumdaki derişimi istiyorum. Peki Vson ne?
Vson ikisinin toplamı 200+300 500 yazıyorum.
200+900= x.500 işlemi yapıyorum.
İşlemi yaptığımda x buradan 11/5 ikiyle genişletiyoruz arkadaşlar.
Bu şekilde dersimizi bitiriyoruz bundan sonraki derste görüşmek üzere hoşça kalın.
