Buhar Basıncı Alçalması

Merhaba arkadaşlar.
Bu dersimizde çözeltilerde  buhar basıncı alçalmasını işliyoruz.
İlk önce   buhar basıncını hatırlatıyorum.
Buhar basıncı,  sıvıdan uzaklaşan buharın sıvının yüzeyine   yaptığı basınçtı.
Neye bağlıydı ?
Üç tane s'ye  bağlıydı.
Sıcaklık.
Sıcaklık arttığı zaman   buhar basıncı hatırlarsanız artardı.
Safsızlık.  İçerisine katı bir madde eklediğimiz zaman buhar   basıncı ne olurdu ?
Azalırdı.
Uçucu olmayan bir  katı çözdüğümde.
Tanecikler arası çekim kuvveti   artarsa tanecikler birbirini daha çok çektiği  için buhar basıncı yine aynı şekilde azalacaktı.   Şimdi bu kısma geldiğimizde biz sevgili  arkadaşlar Rault yasasından bahsediyoruz ve   buradan biz buhar basıncı hesabı yapıyoruz.  Çözeltinin buhar basıncını hesaplıyoruz.   Rault yasası ne der ?
Der ki A ve B'den oluşan  bir çözelti varsa bu çözeltinin buhar basıncı,   bu bileşenlerin buhar basınçları toplamına eşittir  der.
Nasıl hesaplıyorum ?
Bize soruda kısmi buhar   basınçları veriliyor zaten A ve B'nin.
Bunları  kendilerinin mol kesri ile çarpıyorum.
A'nın kısmi   buhar basıncını A'nın mol kesiri ile B'nin kısmi  buhar basıncını B'nin mol kesri ile çarpıyoruz.   Mol kesri=kendisinin mol sayısı/ toplam mol  sayısı.
Mol kesri= kendisinin mol sayısı/   toplam mol sayısı.
Bu sırada Rault yasasına uyan  çözeltiler ideal çözeltilerdir.
Uymayanlar ise   gerçek çözelti olarak değerlendirilmiştir.
Soruda  size ideal bir çözelti derse direkt çok rahat bir   şekilde Rault yasasını kullanabilirsiniz.
Şimdi  elimdeki maddenin iki bileşeni de sıvıysa çok   rahat bir şekilde bunu kullanırım.
Hiç bir sorunum  yok.
Sorun yaşadığınız yer işte burası.
B bileşeni   katıysa ne olacak ?
Şimdi A ve B'den oluşan  çözeltim var ve B katı.
Arkadaşlar katıların   buhar basıncı yok.
Aslında var ama naftalin gibi  süblimleşen katıların buhar basıncı yüksektir.   Onlar yüksek olduğu için zaten sıvı hale geçmeden  süblimleşir.
Biz burada neyden bahsediyoruz ?
Suda   çözünen katılardan bahsediyoruz.
O yüzden  eğer B bileşeni katıysa, burası sıfır olduğu   için işte bu kısım gider.
Ne kalır ?
A'nın yani  çözücünün buhar basıncı kısmı kalır.
Yine kısmi   buhar basıncını mol kesri ile çarparım.
Burada  B ile işim bitti mi ?
Hayır.
Şu kısımda B ile   işim var.
A'nın mol sayısı + B'nin mol sayısı.  Gördüğünüz gibi yani sonuçta bileşenim katı ise   yine de burada mol kesri kısmında bizim işimize  yarıyor.
Burası önemli !
Şimdi yine vurgulamak   istediğimi bir kısım var.
Moleküler katılarda  ve iyonik katılarda ne olacak ?
İyoniklerde   hatırlayın.
Bundan önceki dersimiz de ne  demiştim ?
İyonun mol sayısını hesaba katmam   lazım demiştim.
Burada iyon yazıyorum.
Burası çok  önemli.
Geleceğim az sonra.
B katısı moleküler ise   hemen formülü yazıyorum.
Şimdi A'nın kısmi buhar  basıncı çarpı A'nın mol sayısı bölü A'nın mol   sayısı artı B'nin mol sayısı.
Yani burada yazdığım  gibi sorun yok.
Peki iyonik ise bakalım.
A'nın   kısmi buhar basıncı çarpı A'nın mol sayısı bölü  A'nın mol sayısı artı B'nin iyon mol sayısı.
Bunu   nasıl bulabilirim ?
B'nin mol sayısını alırsınız,  iyon sayısıyla isterseniz çarparsınız.
Bu   şekilde daha da kolay olur.
Şimdi örneklerle olayı  pekiştirelim.
1 mol şekeri 72 gram suya attım.
Bir   mol şeker aldım.
Şimdi arkadaşlar hemen suyun mol  sayısını bulalım.
Formülü yazmıyorum artık daha   da hızlanalım.
72'yi 18'e böleceğim.
18'e bölersem 4  mol su olduğunu görürüm.
Hemen diyorum ki bu zaten   moleküler bir çözelti.
Yani şuradaki gibi olacak.  Yine de kafamızın karıştığını da düşünelim.
Rault   yasasını hatırlıyoruz ama.
Pçözelti eşittir  diyorum Psu artı Pşeker diyorum.
Ama şeker katı   olduğu için bunu sıfır olarak alırım diyorum.
Yani  suyun kısmi buhar basıncı çarpı suyun mol kesri.   Biraz daha açıyorum hani olur ya kafanız karışır  sorularda.
Ne yapacağınızı şaşırdınız, bu şekilde   gidiyorsunuz.
Suyun ve şekerin mol sayısı.
Bakın  böyle yaparsanız yanlış yapmazsınız zaten.
20'yi   aldım.
Buhar basıncı 20'ymiş.
Suyun mol sayısı  ne kadar ?
4 mol.
4 artı 1 toplam mol sayısı.
5'e   böldük.
Ne oldu ?
O zaman şurası 4 olur.
4 çarpı  Devam ediyorum.
Şimdi olayı daha iyi görmeniz için  yine 72 gram su.
1 mol şekerdi burada.
Buradaysa   AlCl3 kullandım 1 mol.
Yine suyun buhar basıncı  ne yapacağım ?
Yine aynı şekilde yazıyoruz.  Çözeltinin buhar basıncı eşittir su artı   AlCl3'ün buhar basıncının toplamına.
Katı olduğu  için attım.
Suyun buhar basıncı çarpı kendisinin   mol sayısı bölü kendisinin (suyun) mol sayısı  artı AlCl3'ün iyonlarının mol sayıları.
Bakın   burada mol sayısı ben şöyle buluyorum.  alışırsanız daha hızlı yaparsınız.
Suyun   buhar basıncı 20.
Suyun mol sayısı 4.
AlCl3 mol  sayısı 1 mol ama 4 ile çarpıyorum.
Yani (20x4)/8.   Burası 1/2 oldu.
Ne oldu ?
20/2 den cevabı 10  olarak buldum.
10 milimetre civa.
Şimdi iki   örnekteki su miktarım aynıydı.
Maddelerin  miktarları da aynıydı, 1 mol.
Ama bir tanesi daha   iyonik olduğu için yani ortama dört tane iyon  verdiği için bakın burada 16 milimetre civaya   düştü buhar basıncı.
Suyun buhar basıncı 22'den  yukarıdakine göre daha çok bir düşüş var.
Neden ?
Çünkü ortamda iyon var da o yüzden.
Burada   lütfen dikkat edelim !
Şimdi en son örneğimde  iki tane sıvı var.
Nereden biliyorum sıvı   olduklarını ?
Çünkü buhar basınçları verilmiş.  Buhar basıncı verildiyse rahat olun direkt.
En   başta verdiğimiz çözelti gibi.
Çözeltinin  buhar basıncı.
Benzenin buhar basıncıyla toluenin   buhar basınçları toplamına eşit.
Benzenin kısmi  buhar basıncını alırım, benzenin mol kesriyle   çarparım.
Toluenin kısmi buhar basıncı ve toluenin  mol kesri derim.
Hemen sayısal değerleri yerlerine   yazalım.
90 çarpı benzenin mol sayısı, 1.  Biraz hızlanalım.
1 bölü toplam mol sayısı   yapıcam yani 4.
Artı toluenin buhar basıncı 30  çarpı toluenin mol sayısı 3 bölü toplam mol sayısı,   böldüm 90/2 ve 45 olarak cevabımızı buluyoruz.   Bu şekilde dersimizi bitiriyoruz arkadaşlar.  Diğer derste görüşmek üzere.
Hoşça kalın.
Sıvı Çözeltiler ve Çözünürlük
Koligatif Özellikler 2 / 5
Buhar Basıncı Alçalması
Buhar Basıncı Alçalması