Abbasiler Dönemi ve Türklerin Oynadıkları Roller Soruları

8. Aşağıdakilerden hangisi Abbasi ve Endü- lüs Emevi devletlerinin ortak özelliklerin- den biridir? A) Moğollar tarafından yıkılmaları B) İspanya'da hakimiyet kurmaları Türkler için ordugâh şehirleri kurmaları D) Devlet teşkilatında İranlılara görev verme- leri E) Fetihlerden çok bilimsel ve kültürel faali- yetlere öncelik vermeleri

BİLİYOR MUSUNUZ? Müslümanların Anadolu'ya gaza seferleri Emeviler zamanında başlamış, Abbasiler zamanında devam etmiştir. Fakat Anadolu fethedilememiştir. Bunda IX. yüzyılda Bizans'ın, doğudaki uç bölgelerinde Müslümanların uygulamalarına benzer şekilde teşkilatlar kurması ve buralara Balkanlardan getirdiği Şama- nist ve Hristiyan Türkleri yerleştirmesi etkili olmuştur. illi folculdu akınları Büyük Selçuklu Devleti kurulma-

LGS 1. Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki komşularına karşı üstünlüğünün sona erdiğini açıkça ortaya koyan Viyana yenilgisi, Osmanlı'nın Avrupa'dan da geri çekilişinin başlangıcı olmuştur. 15. ve 16. yüzyılda en görkemli devrini yaşayan ve üç kıta üzerinde yayılarak çok geniş sınırlara ulaşan devlet, 17. yüzyıl sonlarından itibaren başlayan ve giderek büyüyen bir gerileme dönemine girmiştir. Bu gerileme, başlangıçtaki duraklamadan sonra yıllar geç- tikçe hızlanmış artık devlet toprak kaybetmeye, sınırlar daralmaya, nüfus azalmaya, ekonomik güç zayıflamaya başlamıştır. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'ne "Hasta Adam" denmiş, mirasını paylaşmak için çeşitli politikalar üretilmiştir. Bu çöküntü birbirini tamamlayan birbirini etkileyen iç ve dış nedenlerden kaynaklanmaktadır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti'nin çöküşünde etkili olan iç nedenlerden biri değil- dir? A) Merkezi yönetici kadronun bozulması B) Osmanlı Devleti'nin fiili sınırlarına ulaşması C) Toprak sisteminin bozulması D) Memuriyetlerin rüşvetle el değiştirmesi

6. Abbasiler Dönemi'nde yaşanan gelişmelerden hangisi- nin daha sonra gerçekleştiği söylenebilir? A) Beytü'l-hikmenin kurulması B) İstanbul'un kuşatılması C) Moğol istilasının yaşanması D) Tercümeler devrinin yaşanması E) Bağdat'ın başkent yapılması attua 40

11. Erzurum Kongresi'nin açılışında Mustafa Kemal "Tarihin, bir milletin varlığını ve hakkını hiçbir za- man inkar edemeyeceğini, bu yüzden vatanımız ve milletimiz aleyhinde verilen hükümlerin kesin- likle bir değer ifade etmeyeceğini" belirtmiştir. Atatürk'ün bu sözüyle, I. Alınan kararlarda ülkenin bağımsızlığının esas alınacağı II. Milli egemenliğe gereken değerin verilmediği III. Ulusal mücadeleye duyulan güvenin arttığı sonuçlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I C) Yalnız III D) I ve III B) Yalnız II E) I, II ve III

2. Güneş yılı esasına göre hazırlanmış takvimle ilgili sunum yapan Seda; Mısır uygarlığı tarafından icat edilmiştir. Bir tam yılı 365 gün olarak hesaplamışlardır. Roma uygarlığı tarafından da kullanılmıştır. Günümüzde birçok devlet tarafından kullanılan miladi takvimin temelini oluşturmuştur. bilgilerini vermiştir. Buna göre Seda'nın sunumunda verdiği bilgilere ba- kıldığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Mısır'ın Roma uygarlığını etkilediği B) Misir uygarlığında astronomi alanında çalışmaların ya- pıldığı WYCH B C) Miladi takvimin birçok uygarlığın katkısıyla geliştiği D) Güneş yılının ekonomik ihtiyaçlardan dolayı geliştiği E) Güneş yılının birçok uygarlığın ihtiyacına cevap verdiği

ler er- 5. Kaşgarlı Mahmut, Divanı Lügati Türk adlı eserini Türk dilinin lehçelerini, dil bilgisi kurallarını gösterip Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin de Arap- ça kadar önemli bir dil olduğunu kanıtlamak amac ile yazmıştır. Bir sözlük olarak hazırlanmasına rağ- men bu eser Türk sosyolojisi, psikolojisi, edebiyatı, gelenek ve görenekleriyle ilgili bilgi veren ve nesir paraları, bazı vakalar çeşitli örneklerle zenginleştiril miş bir ansiklopedi niteliği gösterir. Buna göre Divanı Lügati Türk ile ilgili olarak; 1. Türk kültür tarihini pek çok yönleri ile aydınlata- bilen bir kaynak olmuştur. II. Türkçeyi Arap coğrafyasında resmi dil yapmak amacını taşımıştır. III. Etnik kimliği ön plana çıkarmayı amaçlamıştır. gibi durumlardan hangilerine ulaşılabilir? Yalnız I Yalnız II I ve II Yalnız III I, II ve III 8

5. Abbasilere ait aşağıdaki özelliklerden hangisinin, merkezi otoritenin zayıflaması sonucunda oluştuğu savunulabilir? A) Yunan eserlerinin Arapçaya çevrilmesi B) Eyaletlere valilerin atanması C) Vezirlik makamının oluşturulması D) Bilimsel çalışmaların yoğunluk kazanması E) Tevaif-i Mülük denilen devletlerin kurulması

2. Abbasilere ait aşağıdaki özelliklerden hangisinin, Türklerin İslamiyet'i kabul etme nedenlerinden biri ol- duğu savunulamaz? A) Mevali politikasını uygulamamaları B) Hoşgörü politikasını benimsemeleri C) Ümmetçi bir siyaset takip etmeleri D) Memurluklara farklı milletleri tayin etmeleri E) Ülkeyi ilk kez beş büyük eyalete ayırmaları

3. Aşağıdakilerden hangisi, Abbasiler döneminde, Türk- lerin İslam Devleti'ndeki etkinliklerinin arttığına kanıt olarak gösterilemez? A) Avasım şehirlerine Türklerin yerleştirilmesi B) Önemli eyaletlere Türk valilerin atanması C) Türklerin halifeyi himaye etmesi D) Ordu komutanlıklarının Türklerin eline geçmesi E) Bağdat'ın başkent yapılması

5. İslam dünyasında görülen, 1. Kuzey Afrika ve İspanya'nın fethedilmesi II. Türklerin İslam Halifesini korumaları III. Kerbela olayının yaşanması IV. Posta teşkilatının kurulması V. Helenistik eserlerin tercüme edilmesi durumlarından hangileri, Abbasiler döneminde ger- çekleşmiştir? A) I ve II D) I, III ve IV B) II ve V E) II, III ve V C) II ve III

2. Abbasiler Döneminde Yunan kültürüne ait eserler Arapçaya tercüme edilmiştir. Bu çalışmaların, 1. mezhep ayrılıklarının sona ermesine, II. Arapçanın bilim dili olmasına III. Abbasilerin çabuk yıkılmasına durumlarından hangilerine yol açtığı savunulabilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III

8. Abbasi Halifesi Memun'un Bağdat'ta kurduğu "Beytü'l Hikme'de" bir kütüphane, akademi ve tercüme bürosu vardı. Burası, kültür tarihinin önemli kurumlarından biri sa- yılmaktadır. Buna göre Abbasilerle ilgili; I. Dünya uygarlığının gelişmesine katkıda bulunmuşlar- dır. II. Özgün bir kültürel yapıya sahip olarak gelişmişlerdir. III. Halifeler bilimsel çalışmaların gelişimine katkı sağla- mışlardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) I ve III C) Yalnız III

70 12. Hz. Ömer'in kurduğu divan teşkilatında Abbasiler Dönemi'nde xüp yeni düzenlemeler yapılmış, divana başkanlık yapması ama- cıyla vezirlik makamı oluşturulmuştur. Buna göre, İslam Devleti'yle ilgili olarak, lululqot ua chese lis eninio mstal 1 I. devletin, devamlılık esasıyla örgütlendiği, II. kurumsallaşmaya önem verildiği, süb tablipluri al III. iç politikanın dış politikadan daha öncelikli bir yere sahip olduğu syalto amatoxned od sinneligned nahaholailles çıkarımlarından hangilerine ulaşılamaz? il ev A) Yalnız I in B) Yalnız II ovD) I ve II 1C) Yalnız III ievE) II ve III

27 Börklüce Mustafa ile Torlak Kemal'in başını çektiği ve Batı Anadolu'da başlayan isyan Şeyh Bedreddin'in idamıyla sonuçlanmıştır (1420). Pekiştirme Soruları 1. Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında takip ettiği politikalardan biri de Anadolu'da Türk siyasi birliğini sağlamak olmuştur. Osmanlıların, aşağıdakilerden hangisini bu amaçla gerçekleştirdiği söylenemez? A) Ankara Savaşı'nı B) Edirne'nin fethedilmesini C) Karamanoğulları ile mücadele edilmesini D) Germiyanoğulları Beyliği ile akrabalık kurulmasını E) Karesioğullarının egemenlik altına alınmasını Tarih

Abbasi topraklarında Tevaif-i Mülük denen özerk yönetim- lerin ortaya çıkması, aşağıdaki yargılardan hangisini doğ- rulamaz? A) Merkezi otoritenin güç kaybettiği B) Siyasal birliğin bozulduğu C) Siyasi istikrarın zarar gördüğü D) Gaza akınlarına önem verildiği E) Merkeziyetçi anlayışın zarar gördüğü