Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi Soruları

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisicarlar
mışlar,
er başta
vrupa
bir
tim)
iz III
4.
(COTS ANDIN
WHIT
Eski toplumların çoğunda müşterek bir kurum olan
kölelik, varlığını binlerce yıl sürdürmüştür. Bu konuda
ünlü Romalı hukukçu Gaius: "Köleler sahiplerinin
hâkimiyeti altında bulunurlar. Bu hâkimiyet kavimler
hukukuna ait bir hâkimiyettir. Çünkü bütün milletlerde,
köle sahiplerinin köleleri üzerinde hayat ve ölüm
hakkına sahip olduklarını açıkça görebiliriz." diyerek
eski dünyada kölelik hakkındaki genel kanıyı
belirtmiştir.
Bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılabilir?
A) Yeni belgeler ortaya çıktıkça tarih yeniden
değerlendirilmelidir.
B) Tarihî olaylar ele alınırken tarihî bilgilerin kendi
döneminin koşullarına göre değerlendirilmesi
gerekir.
C) Tarihî olaylar belli bir yer ve zamanda meydana
gelir.
D) Bir tarihî olay kendinden sonraki bir olayın nedeni
veya kendinden önceki bir olayın sonucu olabilir.
E) Tarih bilincine sahip kişiler, tarihle ilgili bilgileri
eleştirel değerlendirmeye tâbi tutar.

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi8.
Uygurların hakimiyetinde yaşayan Kırgızlar, 840 yılında Uygur
başkentine saldırarak kağanlarını öldürmüş ve bağımsızlıkla-
rını ilan etmiştir. Uygurların yıkılmasının ardından devletlerinin
tanınması için Çin'e elçilik heyeti göndermişlerdir.
Buna göre, Kırgızların bağımsızlık mücadelesi ile ilgili
olarak,
2By Alzalay (8
I. Orta Asya siyasetinde söz sahibi olmuşlardır.
II. Diplomatik faaliyetlere önem vermişlerdir.
III. Uygurların yönetiminde söz sahibi olmuşlardır.
durumlarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I
D) II ve III
B) Yalnız II
E) I, II ve III
C) I ve II

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisiçok
asını
Imek
bazı
mangi
ZAFER YAYINLARI
Zeynep'in tahtaya yazdığı bu nedenlerde
hangilerinin Özlem Öğretmen'in verdiği bilgi-
lerle örtüştüğü söylenebilir?
A) Yalnız
C) ve II
B) Yalnız II
DYLVETK
10. I. İnönü Zaferi'nden sonra TBMM Hükûmeti'nin
başarısından çekinen İtilaf Devletleri Yunanis-
tan'a zaman kazandırma ve Sevr Antlaşması'nı
yumuşatarak kabul ettirme amacıyla Londra
Konferansı'na davet etmiştir. TBMM Konferans-
tan istediği sonuçları elde edemeyeceğini bildiği
hâlde konferansa katılmıştır. Konferansa katılma
kararı alınmasında bazı nedenler etkili olmuştur.
TBMM'nin konferansa katılma nedenleri ara-
Sinda,
1. Misakımilli'yi dünya kamuoyuna duyurma,
II. barış yanlısı olduğunu gösterme,
Hitilaf Devletleri ile uzlaşma isteği,
W. Sevr'i kabul etme
amaçlarından hangilerinin olduğu söylenebilir?
A) Yalnız T
Ctt ve H
B) ve ll
D) Ht ve IV

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisiOrta Asya'da devlet kuran toplulukları ile ilgili
araştırma yapmak isteyen Ayça'nın aşağıdakiler-
den hangisine araştırmasında yer vermesi bekle-
nemez?
A) Avarlar
B) Kıpçaklar
C) Bulgarlar
D) Kök Türkler
E) Uygurlar

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisiYavuz Sultan Selim Anadolu'da tehdit oluşturan Safeviler ve Dulkadiroğulları'nı Osmanlı
Devleti'ne karşı kışkırtan Memlükler üzerine sefer düzenlemiş, iki harekâttan da galip çıkmıştır.
Buna göre;
1. Anadolu'da tehdit oluşturan unsurlar ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır.
II. Anadolu'daki karışıklıkların kaynağına inilmiştir.
III. Osmanlı'da teokratik yapı güçlenmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi6.
Bir akarsuyun yatağında biriken malzemenin boyutları ile
akarsuyun akımı dolayısıyla bölgenin iklimi arasında yakın
bir ilişki vardır.
Buna göre haritada numaralandırılan alanların hangi-
sindeki akarsuların yataklarındaki malzemelerin boyut-
ları birbirine en yakındır?
A) I ve II
D) II ve IV
IV
B) I ve III
C) II ve III
E) III ve IV

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi..............................
PRESS 1
3. Tarihi olayların araştırılıp aydınlatılmasında birçok bilim
dalında faydalanılmaktadır.
Bu gelişme aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A) Tarihi olayların sınıflandırılması gerektiğinin
B) Olayların sebep-sonuç ilişkisi içerisinde incelendiğinin
C) Tarihi gelişmeler birden fazla nedene bağlı
gerçekleştiğinin
D) Tarihi olayların tekrarını mümkün olmadığının
E) Olayların tüm yönleriyle araştırılmasında tarih
biliminin yeterli olmadığının

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi10. Erzurum Kongresi kararlarının tüm ulusu il-
gilendirdiğine kanıt olarak aşağıdakilerden
hangisi gösterilebilir?
A) Temsil Heyetinin yetkilerinin kısıtlı olması
B) Doğudaki cemiyetlerin birleştirilmesi
C) Mustafa Kemal'in kongre başkanı seçilmesi
D) Kongre kararlarının Sivas Kongresi'nde kabul
edilmesi
E) Kuvayımilliye'nin düzenli orduya dönüştürül-
mesi

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi15. Türkiye'de,
1.
Fes ve kalpak giyilmesinin yasaklanması
II. Türk dilinin zenginleştirilmeye çalışılması
III. Takvim, saat ve ölçü sisteminin değiştirilmesi
gelişmelerinden hangileri çağdaş toplum
oluşturma amacına yöneliktir?
A) Yalnız I
C) I ve III
EI, II ve III
B) Yalnız II
D) II ve III
18.

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi10. Sasanilerde kral çoğu kez kendisinden sonra başa geçecek
kişiyi yardımcısı olarak tayin etmiş ve onu önemli eyaletler-
den birinin başına getirmiştir.
Sasanilerde bu uygulamayla;
1. tahta geçecek kişilerin siyaset deneyimi kazanmasını
Msağlamak,
II. özerk yönetimlerin yaygınlaşmasına ortam hazırlamak,
III. siyasi istikrar ve gücün devamlılığını sağlamak
amaçlarından hangilerinin hedeflendiği söylenebilir?
A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) I ve III
Özerk ne demek?
I, II ve III
C) I ve II

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisiKaradeniz'den Hırvat topraklarına kadar
geniş bir cephede on dört yıl sürecek
olan savaşlar başlamıştır. Osmanlı Dev-
leti'nin Avusturya'ya savaş ilan etmesi
üzerine papanın faaliyetleri sonucun-
da Avusturya, Erdel Prensliği, Eflak ve
Boğdan voyvodalıkları ile Lehistan gibi
devletlerarasında Osmanlı'ya karşı bir
Haçlı İttifakı oluşturulmuştur. 1594'te
Viyana yolunda stratejik önemi olan Ya-
nikkale alınmışsa da Haçlı İttifakı karşı
saldırıya geçmiş ve Estergon Kalesi'ni (Görsel 1.4) ele geçirmiştir.
Bu gelişmeler üzerine yeniçeriler, tahta yeni çıkmış olan Sultan
III. Mehmed'i bizzat sefere gitmeye zorlamıştır.
Kanuni Dönemi'nde kuşatılan ancak alınamayan Eğri Kalesi'nin
fethinden sonra 1596'da, Haçova'da yapılan meydan savaşında
Osmanlılar, Avusturya ve Erdel'in oluşturduğu müttefik orduya karşı
büyük bir zafer kazanmıştır. Bu zaferin kazanılmasında Osmanlı
ordusunun gücünden ziyade Avusturya ordusunun disiplinsizliği
etkili olmuştur. Haçova'dan sonra taraflar arasındaki mücadele on
yıl daha devam etmiştir. Bu süreçte Avusturya, Yanıkkale'yi geri
almış ve Budin'i kuşatmıştır. Bu savaş yılları, iki taraf arasında Es-
tergon, Kanije ve Belgrad (Görsel 1.5)
kalelerinin el değiştirmesi ve karşılıklı
kuşatmalarla geçmiştir.
Anadolu'da yaşanan isyanlar ve Safe-
vilerin 1603'te doğudan saldırıya geç-
mesi, Avusturya karşısında Osmanlıları
zor durumda bırakmıştır. Buna karşın
1605'te Erdel'de, Osmanlı Devleti le-
hinde başlayan ayaklanma, Osmanlıla-
rin Avusturya'ya karşı güç kazanmasını
sağlamıştır. Bu ayaklanmadan sonra Estergon, geri alınmıştır. Avus-
turya'nın, Macar topraklarındaki isyanlarla uğraşması ve Osmanlı
Devleti'nin de doğuda Safeviler ile mücadeleye devam etmesi
üzerine iki devlet arasında 1606 Zitvatorok Antlaşması yapılmıştır.
Zitvatorok Antlaşması'nın önemli maddeleri şöyledir:
Osmanlılar, Avusturya arşidükü için Caesar (Sezar) unvanını
kullanacaktır.
●
.
..
●
0
Savaş sırasında taraflarca kazanılan topraklar kendilerinde
kalacaktır.
Avusturya yıllık vergi ödemeyecek, imparator bir defaya
mahsus olmak üzere 200.000 kuruş gönderecektir.
Taraflarca esir almak ve kale işgal etmek yasaklanacak,
eldeki esirler geri verilecektir.
Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlı Devleti'nde ka-
lacaktır.
Görsel 1.4
Estergon Kalesi (Macaristan)
Görsel 1.5
Belgrad Kalesi (Sırbistan)
15
www

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisiTEMEL DÜZEY SORULAR
Test 01
Tarihi bir ören yerinden çıkarılan görseldeki materyalin
incelenmesinde aşağıdaki bilim dallarının hangisinden
yararlanılmaz?
A) Paleografya
C) Epigrafya
B) Filoloji
D) Arkeoloji
E) Nümizmatik
Atatürk "Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan
yapana sadık kalmazsa değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak
bir mahiyet alır." demiştir.

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi1.
16
Osmanlı Devleti ele geçirdiği bölgelerde vergi verme
ve asker gönderme şartı ile yerel yöneticilerin haklarını
devam ettirmiştir.
Bu durum;
1. halkın yönetime katılımını sağlama
ülke yönetimini kolaylaştırma,
II.
III.
kültürel farklılıkları sona erdirme
uygulamalarından hangileri ile açıklanabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) II ve III
C) I ve II
E) I, II ve III

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi11. Türkiye Selçuklu Devleti'nin I. Kılıç Arslan Dönemi'ndeki
en önemli sorununun aşağıdakilerden hangisi olduğu
söylenebilir?
A) Bizans İmparatorluğu'nda yaşanan taht değişikliği
B) Haçlı Seferleri'nin başlaması
C) Atabeylerin bağımsız olmak için isyan etmeleri
D) Çaka Beyliği ile yapılan mücadeleler
E) Danişmentli Beyliği'nin güçlenmesi

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisiTest 1
4. Türkiye Selçukluları, sınırlarını kuzeyde Sinop,
güneyde Antalya ve Alanya'ya ulaştırdıktan son:
ra; Venedikli Fransız, Musevi ve İranlı tüccarlara
düşük gümrük vergisi uygulamıştır.
Bu uygulamayla Selçukluların;
I uluslararası ticareti geliştirmek, +
II. Hristiyan dünyasıyla diplomatik ilişkiler kur-
mak,
Selçuklu Türkiye'si
ele
III. Avrupa'ya sefer düzenlemek.
durumlarından hangilerini gerçekleştirmek iste-
dikleri savunulabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) Ive H
C) Yalnız III
E) I ve Ill

Tarih
Tarihin Diğer Bilimlerle İlişkisi64
7. Aşağıdakilerden hangisi Memlüklüler ile Os-
manlıların ortak özelliklerinden biridir?
Hükümdarların halife olması
B) Baharat yoluna hâkim olmaları
C) Balkanlara Türk kültürünü yaymaları
D) Hint deniz seferleri düzenlemeleri
E) Ülkenin tek bir hanedanla yönetilmesi