Türk Edebiyatında Romanın Tarihî Gelişimi Soruları

Herkesin içinde siyaha boyanmış limanlar yok mudur? Ahmet Cemil'in bir gece vakti, hayallerini ardında bıraktığı o siyah gece, o siyah deniz herkesin içinde yok mudur? Dünya, Güneş'e ters dönerken yüzünü sadece bizim yarım küremiz mi siyaha bürünür sanırız oysa güneşli günleri olanların da zindana çevrilebilir hayatı. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Yer yer düş kırıklığı yaşanması B) Kimi beklentilerin boşa çıkması C) Yaşamin acı yüzüyle karşılaşılması D) Gerçeğin insana ağır gelmesi E) İçsel sıkıntıların baş göstermesi

na- um a- 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) Esirlik konusunu işleyen Sami Paşazâde Sezai'nin Sergüzeşt adlı romanı da yazarın yakından tanıdığı bir çevreyi, esirler ve cariyeler çevresini anlatmasına kar- şin romantiklerin etkisinde kaldığından kişilerin psiko- lojik dramını yansıtmaz. B) Tanzimat romanında ve öyküsünde insan bütün boyut- larıyla ele alınır; yaşarlığı , canlılığı olan ve değişik insan- lik durumlarını simgeleyen güçlü tiplere rastlanır. Nabizâde Nazım'ın Karabibik ve Zehra adlı yapıtlan da romantik niteliklerden çok, gerçekçi nitelikler taşır. . YAYINLARI LIMIT Tanzimatçılar, divan edebiyatında bulunan şiir, tarih, mektup gibi edebiyat türlerini Batı anlayışına göre yer- leştirmişlerdir; bunun yanı sıra divan edebiyatında bu- lunmayan makale, tiyatro, roman, hikâye, ani, eleştiri gibi yeni edebiyat türlerini Batı'dan getirmişlerdir. E) Tanzimat edebiyatı, kendine özgü, siyasal, toplumu düzenleyenlere açık, bunları yaratabilen yeni bir insan tipi yaratmıştır; bu yeni insan tipi en güçlü anlatımını Namik Kemal'in kişiliğinde ve yapıtlarında bulmuştur.

TANZİMAT EDEBIYA TAN 1. romanla 10. Bu romanda yazarın kendisi de roman kahramanların biridir. Romanin Türkçe karşılığı “gözlemler" anlamına g Yazarının ön sözde "Bu romani, karilerime 'tabii' dan bir numune olmak üzere takdim ediyorum." demesin den de anlaşıldığı üzere, naturalist roman türüne bir om tir. Buna göre yazar, vapurda Fransızca konuşan ikisi o biri yaşlı üç Ermeni kadini görüp onları Beyoğlu'ndan evlerine kadar takip eder. Görüşme talebinde bulundukta sonra onların romanını yazmak istediğini söyler. Roman yazarın tanıştığı kişilerin anlattığı olaylardan oluşur. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçada sözü edilen romanın yazarına aittir? A) Zehra B) Henüz On Yedi Yaşında C) Sergüzeşt D) İntibah D E) Araba Sevdası

endemik 16.1 Türk edebiyatının ilk psikolojik roman denemesi sa- yılan bu eserde kişinin şahsi çıkarları ve kıskançlığı yüzünden kendine ve çevresine verdiği zararlar an- latılmıştır. Türk edebiyatında yanlış Batılılaşmayı ele alan romanlardan biridir. Eserde Bihruz Bey adındaki mirasyedinin Batılı hayatı ve kültürü irdelemeden uygulaması ve sonucunda karşılaştığı komik olaylar anlatılmaktadır. IN III. Beş perdeden oluşan bu yapıtta kocasına ihanet eden Dilruba'nın durumu anlatılır. Eser, kadının ailedeki, toplumdaki yerini ve rolünü de sorgular. IV. Eleştiri türünde kaleme alınan bu eserde yazarı di- şında Tanzimat Devri sanatçılarının genel olarak düştüğü ikilem sorgulanmaktadır. V. Türk edebiyatının ilk yerli romanı kabul edilen eser- de iki gencin imkânsız aşkları anlatılırken toplumun aile yapısı sorgulanmıştır. Numaralanmış cümlelerde aşağıdaki eserlerden hangisi ile ilgili bilgi verilmemiştir? A) İntibah C) Âkif Bey B) Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat D) Zehra E) Tahrib-i Harabat 7

1 8. Millî edebiyat sanatçıları daha önce sanatçıları tara- fından gerçekleştirilmeye çalışılan dilde sadeleşme dü- şüncesini hayata geçirmeyi başarmışlardır. tonguç kampüs Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) Servetifünun B) Fecriati 1 D) Tanzimat C) Divan E) Cumhuriyet

EMİ TİYATROSU Test - 10 3. Aşağıdaki yargılardan hangisi Tanzimat Dönemi tiyatrosu için söylenemez? A) İlk piyesi Şinasi kaleme almış, onu Namık Kemal ve Ahmet Vefik Paşa'nın eserleri izlemiştir. B) Ahmet Mithat Efendi, özellikle Fransız komedi yazarı Moliere'den yaptığı uyarlamalarla dikkati çeker. C) Namık Kemal, Celalettin Harzemşah adlı eserine tiyatro ile ilgili görüşlerini açıkladığı bir mukaddime yazmıştır. D) Abdülhak Hamit'in yazdığı tiyatro eserleri oynanmak için değil okunmak içindir. E) Bu dönemin eserlerinde genellikle aile, gelenek, görenek, vatan gibi konular işlenmiştir. Vatan ya VA S Bu oyunda, genç bir kız olan Şefika'nın, annesinin gözettiği maddi menfaatler uğruna, sevdiği Atâ yerine istemediği zengin biriyle evlendirilmesinden doğan fe- For Türk edebiyatına aşk yüzünden

Ahmet Mithat Efendi'nin eserleri içinde Felatun Bey ile Rakım Efendi adlı romanının önemli bir yeri var- dır. Çift kutupluluk üzerine kurulan eser, Türk ede- biyatında Tanzimat'tan sonra başlayan yanlış Batılı- laşmayı konu alan ilk romandır. Yazar, birbirinin zıttı Rakım Efendi ile Felatun Bey tipleri etrafında son yüz- yıl Osmanlı toplum hayatını gerçekçi bir gözle değer- lendirme yoluna gider. Daha sonra bu konu başta Nabizade Nazım olmak üzere, Recaizade Mahmut Ekrem, Ahmet Mithat Efendi'nin etkisinde romanlar yazan Hüseyin Rahmi Gürpinar, Cumhuriyet Döne- mi yazarlarından Ahmet Hamdi Tanpınar gibi yazar- ların romanlarında ele alınacaktır. Bu parçadaki bilgi yanlışı ile ilgili aşağıdaki açık- lamalardan hangisi doğrudur? A))) Felatun Bey ile Rakım Efendi, yanlış Batılılaşma- yı konu alan ilk roman değildir. B) Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ahmet Mithat Efen- di'nin değil, Namık Kemal'in etkisinde romanlar yazmıştır. C) Nabizade Nazım'ın yanlış Batılılaşmayı konu alan romanı yoktur. D) Ahmet Hamdi Tanpınar, Cumhuriyet Dönemi de- ğil, Millî Edebiyat Dönemi sanatçısıdır. 1) Felatun Bey ile Rakım Efendi romanının yazarı Ahmet Mithat Efendi değildir.