İnsan ve Çevre Soruları

9. Ağaç gövdesi kesiti incelendiğinde bize ağacın yaşı ve yaşadığı senelerdeki hava durumu hakunda bilgi vere. Ag haikallar baharda ve yaz mevsimi başlanında oluşan halkalar iken, koyu renki halkalar yaz sonunda ve sonbahar da oluşan halkalardır. Ağaçlar, yağmur ve sıcaklık gibi etkenlere karşı hassas oldukları için kendi çevrelerinde b iklim hakkında bilim insanlarına bilgi verebiliyorlar. Ağaç, halkaları, sıcak ve nemli yillarda daha geniş, soyuk ve inak y larda daha ince olurlar. Dünyada birçok bölgede hava durumu kayıtları 100-150 yillikken ağaçlar bize binlerce yıl önc iklim hakkında bilgi verebilmektedir. YAĞMURLU NEYSEM 62 CRILAN YANGONENDAN ALINAN HASAR BAPURIFAZ HEYSENİ BAŞL YAZ SONU Yukandaki bilgiler doğrultusunda aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? A) Ekvator bölgesinde yaşayan ağaçların gövde kesitinde koyu renkli halkaların daha fazla olması beklenic B) Sıcak ve nemli bir iklimde yaşayan bir ağacın gövde kesiti daha geniş olacaktır. Aacın yetiştiği bölgelerde kuraklık yaşanıp yaşanımadığı hakkında bilgi edinilebilir B) Iklim değişmeleri ağaçlanın gelişimini etkiler.

harfleri GEZEGENİMİZİ TANIYALIM Dünya'mızın Katmanları Adı: Soyadı: ➤ Aşağıdaki kelimeleri uygun yerlere yazarak kavram haritasını tamamlayalım. Kara Katmanı Manto Hava Katmanı 00 if çekirdek Manto... Okyanuslar Taş Kaya Dünya'mızın Katmanları ve Yapısı Yağmur Olayları gerçekleşir. Bu katmanı oluşturur. Bu katmanın içinde yer alır. Dünya'nın en sıcak katmanlarıdır. Akarsular KAZANIM: Dünyamızın katmanlardan oluştuğunun farkına varır. S 00000000000 Toprak Kar iSu Katmanı 602 Denizler İç Çekirdek Dış Çekirdek S Firtina 17

Okulumuzun Oriemi Aşağıdaki şiiri renkli kutularda veri- len sözcüklerle tamamlayalım. Her yerden daha Bizim için burası, Okul, Nese, Okulumuz Senin çatın. Girmez kötü duygular altında okur okul yuvası. Güzel burada, Birçok arkadaş burada, Insan nasıl Böyle yerde. Bilgi giren yerlerde Kalmaz artık Aratar cinley Okula başladıktan sonra da? Rakım Çalapala sevinmez güzel sevgili Yeni Nesil Hayat Bilgisi ÖDEV Yapraklanı bilgi kaygılar kitaplar 5. Aşağıdaki karşılaştırmaları yapınız. Okula başlamadan önce. T VOAS CONTA SMGELD ANZACHOICES CALILLOATH 61. Hayalimizdeki 7. DAIS TIRO AKO 12 THAST THALESARA UNYAKUNS için okula gitmeli miyiz? HT A) I MAGELLANI mesleğe kavuşmak 2. Okul iyi bir vatandas olarak hayata atılmamızı sağlar mı? Doğayı sevmeyi okulda öğreniriz. Yukarıdaki sorulardan hangilerini "Ever" diye cevaplamalıyız? Al 1 ve 2 B) Yalnız 1 C) Yalnız 2 a yer Kartan taran harg Dinyanyukai häide verilen kell PRODUDYAP 2 A) Panolar Okulda birçok bilgi ve beceri kazanırız. mele bilerak zerini citiniz B) II Okul sayesinde topluma katkı- larda bulunuruz. IV Yukarıdaki ifadeleri doğru (D), yan- liş (Y) olarak takip ettiğimizde kaç numaralı çıkışa ulaşırız? C C) III Unity 1. Gaya Torayim Donya ve S Hangisi sınıfta bulunan araç gereg değildir? C) Şeref köşesi B) Atatürk büstü

7. 6. Yan yana veya uç uca bulunan kemiklerin araların- daki bağlantıyı sağlayan yapılara eklem denir. X eklemi: Hareket yeteneği çok fazladır. Y eklemi: Hareket yetenekleri yoktur. Z eklemi: Hareket yeteneği azdır. Yukarıda X, Y ve Z eklem çeşitleri hakkında bilgiler verilmiştir. Bu eklem çeşitlerinin vücudumuzda bulunduğu yerler hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) X eklemi, kolumuzun dirsek kısmında Y eklemi, kafatasında Zeklemi, omurlar arasında B) X eklemi, alt çenede Y eklemi, omurlar arasında Z eklemi, kafatasında CX eklemi, kolumuzun dirsek kısmında Y eklemi, omurlar arasında Zeklemi, kafatasında D) X eklemi, omurlar arasında Y eklemi, kolumuzun dirsek kısmında Z eklemi, kafatasında Boşaltım sistemindeki yapılar yandaki şekilde numaralandırılmıştır. Bu yapılar ile ilgili ve- rilen ifadelerden han- gisi yanlıştır? A) 1 Aumaralı yapı, atıkları depolanacağı yere ta- $ir. B) 2 numaralı yapı, temizlenen kanı böbrek atarda- manı ile vücuda gönderir. FEN BİLİMLERİ C) 3 numaralı yapı, üre bakımından zengin olan atık maddeyi depolar. D) 4 numaralı yapı, atıkları vücuttan uzaklaştırır.

4. İklim değişikliği 21. yüzyılda insanlığın karşı karşı- ya kaldığı en büyük sorunların başında gelmekte- dir. İnsan sağlığı, ekosistemler hatta insan neslinin sürdürülmesi bakımından tehdit oluşturabilecek olumsuz etkileri nedeniyle çok ciddi sosyoeko- nomik sonuçlara yol açabilecek bir sorun olarak değerlendirilen iklim değişikliği özellikle son yıl- larda uluslararası gündemin üst sıralarında yer almaya başlamıştır. Buna göre, aşağıda verilen ifadelerden hangi- si iklim değişikliğinin sonuçları arasında yer almaz? A) Tatlı su kaynaklarının azalması B) Gıda üretimi koşullarındaki genel değişiklikler C) Ormanlarda toplu ağaç kurumalarının azalması D) Seller, fırtınalar ve kuraklık nedeniyle yaşana- cak ölümler

18. Dünya yüzeyindeki kara ve suların kapladığı alanlar görselde verilmiştir. Buna göre; verilen ifadelerden hangisi doğrudur? A) Yer kabuğunun kalınlığı her yerde aynıdır. B) Yeryüzündeki kıtaların tamamı birbiriyle bağlantılıdır. C) Dünya yüzeyindeki sarı alanlarda dağlar bulunur. D) Yer kabuğunu oluşturan karalar sulardan daha çok yer kaplar. ENDİRME YE SINAY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

man olarak belalim. Daha sonra rak bu durin Su KARAan dağlar, kaydlar tar Penerface.net Su bite ve haper türlerinin yasağı katmandir Hove gözle görüp elle tutamadiğima katmandir Verilen kelimeleri kullanarak aşağıdaki boşlukion dolduralım failler çözülerek petrol, kömür kabuğunun en üst katmanini oluşturan Dunyanin karalar ve sularla kaplı katmaning Dünya modelinde karalar sular mavi renkle Okyanuslann, denizlerin, akarsuların oluşturduğu katman katmanını elimizle tutamayz ve gözümüze göremeyiz Yağmur, kar ve dolu gibi doğa olaylan Atmosferin bir diğer adi 4. Sinif 1. Dönem 1. Hafto

4. 1. ÜNİTE Kavrama Testi 1 Uzay Araştırmaları 20 yy. ortalarında uzay seyahatlerinin başlamasıyla birlikte insanoğlu uzay şartlarına bağlı farklı ürünler ve araçların üretilebileceğini düşünmeye başladı. Bu anlamda gerek astronotların uzay yolculuklarında zaman geçirecekleri gerekse bilimsel deneyleri yürütebilecekleri bir uzay istasyonu kuruldu. Aşağıdaki görevlerden hangileri Uluslararası Uzay istasyonu'nda (ISS) yürütülebilecek bilimsel gözlemlerden biri ola- maz? A) Yıldızlarda meydana gelen çekirdek tepkimelerinin bütün yıldızlarda benzerlik gösterip göstermemesi B) Yer çekimi kuvvetinin karıncaların beslenme diyetleri üzerine etkisi C) Çok düşük basınç altında farelerin kalp ritimlerinde meydana gelen düzensizlik D) Yüksek radyasyon ve düşük sıcaklığın bitkilerin yaprak yapısına etkisi NASA'nın (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi) uzay incelemeleri sırasında keşfettiği yeni bilgileri kullanarak icatlar yapma- sı, onu şimdiye kadar en çok icat yapan kurum hâline getirmiştir. Bu icatlar arasında şekilsiz robot, kendini onaran metal 1.

2013 re, en redir? 114 eki or. ğu 69 2. Aşağıda küresel ısınmaya bağı olarak denizlerimizde gerçekleşen ve gerçekleşmesi beklenen durumlara ait afiş verimiştir. 2 23 tote 108 Türkiye'de denizler ısınıyor 3 Küresel ısınmanın etkileri Karadeniz, Ege ve Akdeniz'de her geçen gün daha fazla görülüyor. KARADENİZ : Son 60 yılda Karadeniz'de deniz yüzey suyu sıcaklığı 2 derece arttı. Yazın sıcaklık artışı kışa göre daha fazla görülüyor. Yüzeyin altındaki su kütlesi ortadan kayboldu. 6913 2 9 Su kütlesinin ısınması Karadeniz'in bütün akıntı sistemi, ekosistem yapısını değiştirecek. Buna göre; 1. Afişteki bilgiler klimatologların elde ettiği veriler kullanılarak hazırlanmıştır II. Küresel ısınmaya bağlı olarak denizlerdeki ısınma biyoçeşitliliği olumsuz etkileyebilir. ++ III. Küresel ısınmanın etkisi ile Karadeniz'de kış mevsiminin sıcaklık ortalaması azalmıştır. ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? A) ve II B) I ve III Wp Deniz canlıları yaklaşık 100 metrenin altında yaşayamadığı için olumsuz etkilenecek. C) II ve III 138 12 169 78 D) I, II ve III Diğer sayfaya geçiniz. RU BRIN

daha eles- den MERCEK YAYI 7. Teleskopu icat etmiştir. Ay haritasını oluşturmuştur. İlk kapsamlı yıldız cetvelini oluşturan Türk İslam gök bilimcidir. Aşağıdaki bilim insanlarından hangisinin ça- lışması verilmemiştir? H Hazerfen Çelebi A) Ali Kuşçu B) C) Hans Lippershey D) Uluğ Bey ➤ Uza de yas var or deney dır. ➤ Gü nan e nu, u yonu Uza

4 a 2- 2 1. ÜNİTE İKLİM VE HATA HAREKETLERİ Sanayileşme ile bütün Dünyada enerji ihtiyacı artmış bunun beraberinde fosil yakıt kullanım artışı inanılmaz boyutlara ulaşmıştır. Fosil yakıt kullanımının artması atmosfere salınan karbondioksit gazının miktarınında artmasına, karbondioksit gazı atmosferde sera etkisi- ne, sera etkisi de küresel ısınma diye nitelendirilen yıl- lık sıcaklık ortalamalarında ki artışa neden olmuştur. Küresel ısınmanın sonucu olarak Dünya'da; 1. Okyanus ve Denizlerdeki su seviyeleri artarak bazı şehirler su altına kalacaktır. II. Canlı tür sayısı azalacaktır. III. Uzun süreli kuraklıklar meydana gelecektir Verilen olaylardan hangileri gerçekleşebilir? A) I ve II ve III Soğuk hava alçalır B) I ve III D) I, II ve III

6. Astronomi alanında kullanılan ilk teleskobu icat eden ve Güneş'in kendi ekseni etrafında dönme hareketi yaptığı sonucuna ulaşan bilim insanı aşağıdakiler- den hangisidir? A) C) Hans Lippershey Galileo Galilei A) Hidrojen ve Oksijen B) Argon ve Helyum C) Oksijen ve Azot D) Hidrojen ve Helyum A) Güneş'in de tıpkı Dünya gibi katmanları vardır. Elif Orhan B) 7. Günümüzde bilimin ulaştığı bilgilere göre, Güneş'te ortaya çıkan isi ve ışığın kaynağı olan maddeler aşa- ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? Güneş'in şekli küreseldir. TESTI Güneş'in Yapısı ve Özellikleri 9. (.....) Dünya'ya (.....) Dünya'da (.....) Kendi etr (.....) Dünya'n Güneş ile ilgi boşluklara d hangi seçen D) 8. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi Güneş'in özellikleri ile ilgili yanlış bir bilgi vermiştir? Isaac Newton Johannes Kepler B) (Güneş'ten yayılan enerjinin tamamı Dünya'ya ulaşır. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü Arda D) Güneş kendi ekseni etrafında döner. Ekin DYYD A) D 10. Güneş ke ner. Diğe Verilen lerden b A) 6 11. G C

arça- top- gör- G Soyadı: 9. ? ➤ Aşağıdaki ifadelerden doğru olanlara "D", yanlış olanlara "Y" yazınız. D Doğada az bulunan kayaçlar daha değerlidir. D İnşaatların yapımında kayaçlardan yararlanılır. D Kayaçların yapısını oluşturan maddeler mi- neral olarak adlandırılır. D. Kayaçların uzun yıllar boyunca parçalanma- si sonucunda toprak oluşur. D Çevremizdeki taş, kum ve çakıllara genel olarak maden denir. Granit ve mermer duvar ve zemin yapımın- da kullanılan değerli kayaçlardandır. Altın, gümüş gibi değerli mineraller doğada bolca bulunur. Kayaçların bir kısmı magmanın katılaşıp so- ğumasıyla oluşur. D Kayaçlar gece ve gündüz arasındaki sıcaklık fark- ları, yağmur ve rüzgârın etkisiyle parçalanır.

Yayınları 9. • Yüksek basınç alanından alçak basınç alanına doğru yatay yönde hareket eden hava akımının genel adıdır. • Sıcak havanın etkisiyle yeryüzünde bu. harlaşan su, yükseklere doğru çıktıkça soğuk hava ile karşılaşarak yoğuşur ve küçük su damlacıkları hâline gelir. Gök- yüzünde birleşip büyüyen bu su damla- cıkları ağırlaşarak yeryüzüne iner. • Yerle temas eden hava içindeki su bu- harının yoğuşması veya donarak kristal- leşmesi sonucu çok küçük su damlacık- larından ya da buz kristallerinden mey- dana gelir. Görüş mesafesini azalttığı için deniz, kara ve hava ulaşımını büyük öl- çüde olumsuz etkiler. Yukarıdaki açıklamalarda hangi hava ola- yına ait tanım verilmemiştir? A) Rüzgâr B) Yağmur ) Kar Sis 2. ayında en faz III. K şehrindeki re hayatı dah yorumlarından A) Yalnız 1 C) I ve II Genelde hava soğuk, çok sıc duğu zamand rumlar uç değ rindeki etkileri ladır. Hava ko va kirliliği arta maya sebep hızlı ve ani bi Bu bilgilere dan hangisi A) Hava kos

Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişikliği Gelen Işınlar Temiz Hava Yeryüzüne gönderim normal Gezegenimizin atmosferi tıpkı bir sera gibi ça- lışır. Yeryüzüne ulaşan Güneş ışınlarının ne- redeyse yarıya yakını yeryüzünden yansır. At- mosferimiz, sera gazları olarak da nitelendirilen ve (36) gibi gazlar sayesinde yeryüzünden yansıyan Güneş ışınlarının bir kısmını tekrar yeryüzüne gönderir. eşil gibi fadeler kullanilir. Sera Gazları (Kirli hava) re Yeryuzune gonderim fazla Bir battaniye işlevi gören sera gazları saye- sinde yeryüzünde ortalama sıcaklık canlıların hayatlarını sürdürmesine imkân verecek bir isi düzeyine, 15°C'ye ulaşır. Sera gazları olmasay- dı, yeryüzünün ortalama sıcaklığı -18°C civa- rında olacaktı. Sera gazlarının bu doğal etkisi olarak adlandırılır. (37)

13. 1 3 Asya aslanı Kelaynak kuşu A) 1 ve 3 C) 2 ve 4 2 4 Anadolu pasi Asya fili Yukarıdaki tabloda numaralandırılarak veri. len canlılardan hangilerinin nesli ülkemizde tükenmiştir? B) 1, 2 ve 4 D) 2 ve 3