Mutasyon ve Modifikasyon Soruları

3. Aşağıdaki grafikte gül bitkisi ve ortanca bitkisinin toprağın pH yapısına göre çiçek renklerindeki de- ğişim verilmiştir. Gül bitkisinin çiçek rengi Ortanca bitkisinin çiçek rengi Toprağın pH seviyesi 14 13 DFFS ∞ 16543210 A) Yalnız III CT ve III 12 11 10 9 8 7 Buna göre, çiçek renkleri ile ilgili, Toprağın pH değerindeki artış ortanca bitkisinin II. Toprağın pH değeri ortanca bitkisinin çiçek ren- ginde değişime neden olurken bu durum gül bit- kisinin çiçek rengine etki etmez. III. Aynı çevresel etken tüm canlıların değişiminde aynı etkiyi ortaya çıkarmaz. ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? B) Lve t D) I ve III Deneme Sınavı 4 9

ak 8. 20 SAYISAL Sirke sineklerinde meydana gelen iki farklı deği- şim aşağıdaki gibidir. 1. DEĞİŞİM 2. DEĞİŞİM Kırmızı göz Beyaz göz Xışınlarına maruz kalan kırmızı göz rengine sa- hip sirke sineklerinin doğan yavruları beyaz göz rengine sahip oluyor. Düz kanat Kıvrık kanat 16 °C 25 °C 16 °C'deki düz kanat yapısına sahip sirke sineği 25 °C'lik bir ortama koyulduğunda kanatları kıv- riklaşıyor. Bu ortamda doğan yavrular da kıvrık kanatlı oluyor. Fakat 16 °C'lik bir ortama alınan yavruların kanat yapısının düzleştiği görülüyor. Buna göre söylenenlerden hangisinin doğ- ruluğu kesin değildir? A) 1. değişimde X ışınlarına maruz kalan kırmı- zı gözlü sirke sineğinin kendi vücut hücrele- rine ait göz rengi genleri mutasyona uğra- mıştır. B) değişim sirke sineği genlerinde kalıtsal bir değişikliğe neden olmuştur. C) 2. değişimde sirke sineğinin kanat yapısını kontrol eden genin işleyişi değişmiştik D) 2. değişim kalıtsal değildir bu nedenle yavru döllere aktarılmaz.

13. Bazı çiçekli bitkiler eşeyli üremenin yanı sıra eşeysiz olarak da üreyebilir. Aşağıda çiçekli bitkinin bir dalında gerçekleşen mutas- yon gösterilmiştir. Vans -Mutasyon Buna göre; 1. Mutasyon bulunan dal kopanlip eşeysiz üreme sağlanırsa oluşan bitki bu mutasyondan etkilenir. II. Mutasyon bulunan daldaki çiçekte gerçekleşen eşeyli üreme bu mutasyondan etkilenmez. III. Mutasyon bulunmayan dal koparılıp eşeysiz Üreme sağlanırsa yeni bitki bu mutasyondan etki- lenir. ifadelerinden hangileri doğrudur? <<< A) Yalnız 1. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve II. <<<<<<<<<<<<<<<<<< 1.

canlı aların leş- 48. Kübra ve Tolga'nın bahçede oynadığı oyun şu şekildedir: Kübra elindeki 10 tane kahverengi düğmeyi toprağın üzerine rastgele atar ve Tolga'dan bu düğmeleri bulmasını ister. Tolga düğmeleri aramaya başladığında, Küb- ra kronometresini çalıştırır ve Tolga'nın düğmeleri ne kadar zamanda bulduğunu kaydeder. Tolga tüm kahve- rengi düğmeleri topladıktan sonra Kübra bu sefer elindeki 10 tane beyaz düğmeyi rastgele toprağın üzerine atar ve aynı şekilde kronometresini çalıştırıp Tolga'nın beyaz düğmeleri ne kadar zamanda bulduğunu kayde- der. Kübra'nın yaptığı kayıt şu şekildedir: Bulma Zamani (dk) 3,5 2 Kahverengi düğme Beyaz düğme Buna göre, Kübra ve Tolga'nın oynadıkları oyundan elde edilen kazanım aşağıdakilerden hangisi ile benzerlik gösterir? A) Spora düzenli devam eden bireylerde kas gelişimi görülür. B) Boynu uzun olan zürafalar hayatta kalırken boynu kısa olan zürafalar aç kaldığı için ölür. C) Fazla güneş ışığına maruz kalan bireylerin ten rengi bronzlaşır. D) Hamilelik döneminde radyasyona maruz kalan bir anne, engelli bebek sahibi olabilir. 49. Canlıların belirli ortam koşullarında yaşama ve üreme şansını artıran fiziksel yapılar, davranışlar gibi kalıtsal özellikler kazanmasına adaptasyon denir. Canlılar beslenme, barınma, avlanma, üreme ve düşmanlarından korunma gibi yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için adaptasyon gösterirler. Adaptasyonlar kalıtsaldır ve bir sonraki nesle de aktarılmaktadır. Bu açıklamalara göre, 1. Bukalemun, rengini bulunduğu ortama göre değiştirerek hem kolay av bulabilmekte hem de düş- manlarından korunabilmektedir. II. Sirke sinoklorinin boyu 2-3 mm olmasına rağmen döllenmis bir disi her seferde

4. Dünyanın en güzel mutasyonu olarak bilinen heterokromi genel itibariyle iki gözün farklı renkte olmasına sebep olan bir gen mutasyonudur. Saçta ve deride de görül- me olasılığı bulunan heterokrominin canlının sağlığına olumsuz etki edecek hiçbir yanı yoktur. Melanin pigmentinin azlığından ya da fazlalığından kaynaklanan bu du- rum, gözün tamamında olduğu gibi gözde kısmi olarak da görülebilir. Heterokromi genel olarak kalıtsaldır. Parçaya göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A Kalıtsal olan bu durum sadece kedilerde görülebilmektedir. B) Bu mutasyon canlının gözlerinde oluşabileceği gibi saçta ve deride de oluşabilir. C) Belirtilen mutasyonun bir pigmentin eksik veya fazla olmasından kaynaklandığı bilinmektedir. D) Bu mutasyon zararsız bir mutasyon olarak değerlendirilebilir. M ye N noktaları işaretlenmiştir. 21 Mart 2¹ Aralk

A) Ulu taklidi yapma adaptasyonu bazi Camanav B) Keseli sıçan ile yılanın davranışları farklı canlı türlerinde benzer adaptasyonlar görüleceğine kanıt oluşturur. C) Canlilar hayatta kalmak için birden fazla adaptasyona sahip olabilir. D) Bazı dişi canlılar yavrularının yaşama ihtimalini artırmak için daha iri vücutlu erkekleri tercih eder. 28. 200 WODNE BRUSERE SERIES S EX BRAN Pestisitler: insektisit (böcek öldürücü), herbisit (yabani ot öldürücü), Fungusit (mantar öldürücü) ola- rak çok eski zamanlardan beri tarım alanında bit, pire, sinek gibi zararlara karşı kullanılmaktadır. Pestisitlerin çok fazla kullanılması canlılar üzerinde olumsuz etkilere yol açmıştır. DDT tarım alanında kullanılan bir böcek ilacıdır. DDT ilk kullanıldığı zamanlarda sineklere karşı etkili olmuştur. Ama bazı sineklerin DDT'den etkilenmediği ve daha sonra yaşayıp üremeye, sayılarının artmaya başladığı göz- lemlenmiştir. DDT'nin kullanıldığı bölgede dayanıklı bireyler yaşamaya devam etmiştir. DDT insanlara ve diğer canlılara zarar verdiği için yasaklanmıştır. DAGA 2000k 2268 MAR WAREH Verilen bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A 1800 A) DDT'ye karşı farklı kalıtsal özellikteki sinekler yaşayıp üremeye devam etmiştir. B) DDT yalnızca sineklere zarar vermemiş diğer canlıları da etkilemiştir. C) Tür içindeki kalıtsal farklılıklar yaşama ve üreme şansını arttırmış doğal seleksiyona uğratmıştır. D) Bu olay genlerin işleyişinin değişimine yani modifikasyona örnektir.

B) Varyasyon doğal seçilimi etkilemiştir. C) Kahverengi renkli fareler toprak zeminde kamufle olmuştur D) Zemin rengi değiştirilirse yine kahverengi farelerin hayatta kalma şansı fazla olur. 30. TUKAN KUŞLARI Tukan kuşlan, en ilginç kuş türleri arasında gösterilebilir. Rengarenk ve çok uzun gagaları oldukça ilgi çekici olmalarını sağ- lamaktadır. Orta Amerika ve Karayip Adalarındaki tropikal bölgelerde 40 kadar tukan türü yaşar. Yaklaşık 20 yıl ömürleri olan tukanların gagaları, vücut uzunluklarının % 30'u ile %50'si kadar uzunlukta olabilir. Oldukça hafif olan gagalarını kavga etmek ya da her- hangi bir yeri kazmak için kullanmazlar. Bu gagalarda bulunan kan damarlarından geçen kan, tüm vücudu dolanarak tropik sıcaklarda serinlemelerine yardımcı olmaktadır. Yukanda verilen metinden yola çıkılarak hangi yorum yapılamaz? A) Tukan kuşlarının tür sayısındaki fazlalık varyasyonu olumlu etkilemektedir. B) Bu kuşların gagaları bulundukları ortama uyum sağlamalarını kolaylaştırmıştır. C) Tukan kuşlarının gagaları tropikal bölgeye adaptasyonlarını sağlamıştır. D) Gaga uzunlukları, genlerin işleyişindeki değişiklik sonucu oluşmuştur. Yukarıda verilenlere gi A) Fener balıkları, bakt B) Bakteriler, fener bal C) Ateş böceği ve fene D) Işık yayan canlilar C 32. Kuşlar Ne Yeryüzündeki kuş türle alanından diğerine gö mesafeler alınır. Kuş g mek için uygun koşull Kuşlar, göç ederken ço Göçmen kuşlardan ba rek uçar. "V" şeklinde mayi ve göç sırasında "V" şeklinde uçarken, daki kuşa yükselten b hava akımı kuşların uç "V" pozisyonundaki u yorulduğunda en arka kuş öncü konumunu yonunda uçuşlar kuşl Yukanda göçmen kuş Bu parçayı inceleyes A) Kuşların "V şekline B) "V" pozisyonu gög C) Göçmen kuşlar "W D) Sadece uzun mes

tsal özellikler kazanmasına Abatros Uzunluğu: 0,8-1,1 m Kanat açıklığı: 2-3 m li olarak, i aynıdır. Onlar görülür. a daha rahat hareket etme- D) I, IIl ve IV A) Yalnız II 13. Buket üç farklı deney düzeneği hazırlanmıştır. Işık Kelebek Yeşil yapraklı bitki B) I ve Il Karanlık Ort Tavşan LX-ışını *** Yeşil ol mayan yapraklı bitki Yeterli besin ve hava vardır. Cive ill 1. Deney: Tohumların çimlenebilmesi için uygun şartlarda özdeş bitki tohumları alınarak yapılan de- neyde ışıklı ortamda yetiştirilen bitkinin yaprakları- nın yeşil olduğu, karanlık ortamda yetiştirilen yap- rakların ise renksiz olduğu görülmüştür. Deney - 2 Mutasyon Adaptasyon Mutasyon Modifikasyon 2. Deney: Yeterli besin ve havanın bulunduğu iki kaptan birine X ışınları etki ediyor. Kaplarda bulu- nan tavşanlardan X ışınına maruz kalan cilt kanseri- ne yakalandığı tespit ediliyor. 3. Deney: Düşmanlarını korkutmak için kelebeğin kanatlarının renkli renkli olması kelebeğin hayatta kalma şansını arttırmıştır. Buna göre bu deney düzeneklerinde belirtilen olaylar aşağıdaki seçeneklerden hangisi ile açıklanır? Deney - 1 A) Adaptasyon B) Modifikasyon C) Modifikasyon D) Adaptasyon Deney - 3 Adaptasyon Mutasyon Adaptasyon Mutasyon yorduk. ardı. şebiliriz. ramadı. kış nede teki ilk ar ngisinde niştir ir ağrı var muş. lük takm n eczane

FEN BİLİMLERİ DENE 14. 26 Nisan 1986 Cumartesi Çernobil Nükleer Santrali'nin 4. reaktöründe, 01.24'te bir patla- ma meydana geldi; dördüncü reaktörün pat- lamasıyla ortaya çıkan radyasyon, Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan atom bombalarından tam 200 kat daha etkiliydi. Patlama ilk anda bir kilometre yüksekliğe ulaştı. İlk anda orta- ya çıkan etkinin, iki metre kalınlığındaki beto- nu eritecek güçte olduğu ifade edildi. Nükleer felaket, ilk anda santral çevresinde görevli 31 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olmuş- tu. Daha sonra etkisi birçok ülkeye yayıldı ve felaketin etkilerinin en yoğun olarak görüldü- ğü ülkeler olan Ukrayna, Rusya ve Belarus'ta 2004 yılına kadar 17 yaş altı 4000 çocukta tiroit kanseri vakası görüldü. Çernobil nükleer santrali kazası ile elde edilen bilgilere göre; 1. Kaza sonucu ortaya çıkan radyasyon, sa- dece kazanın olduğu bölgeyi etkilemiştir. II. Ortaya çıkan radyasyon sonucu bazı bi- reylerde mutasyon olayı gözlenmiştir. III. Meydana gelen tiroit kanserinin etkileri ka- litsal olarak tiroit kanserine yakalanan bi- reylerin çocuklarında da görülmüştür. verilenlerden hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I C) I ve Ill B) Yalnız III D) II ve III rer

MOODIDID 2. Sirke sineği larvalan 15°C'ta geliştiğinde düz kanatlı, 25°C'ta geliştiğinde kıvrık kanatlı olmaktadır. Sirke sineği larvası 15°C'ta gelişirse 25°C'ta gelişirse Düz kanatlı Kıvrık kanatlı Daha sonra kıvrık kanatlı sineğin larvası 15°C'ta büyütüldüğünde düz kanatlı, düz kanatlı sineğin larvası 25°C'ta büyütüldüğünde kıvrık kanatlı olduğu görülmüştür. Sirke sineklerinin bu durumu ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? A) Sıcaklık değişimi kanat şeklinden sorumlu genlerin nükleotit dizilimini değiştirmiştir. BSıcaklık değişimi bazı genlerin aktif bazı genlerin pasif olmasına neden olmuştur. Larvanın değişimi kalıcı olduğu için kıvrık kanatlının yavruları her sıcaklıkta yine kıvrık kanatlı olur. D) Larva düz kanatlı olurken mutasyon, kıvrık kanatlı olurken modifikasyon geçirmiştir. VILAL

alar sonucu fenotiplerin ortaya çıkma maskin, kisa boy aleli çekiniktir.) orani (%) Kisa M razlama + FEN BİLİMLERİ Fenotip Çeşidi M bezelyesi ile çaprazlandığında oluşan tümü uzun boyludur. bezelye ile çaprazlandığında oluşan D) I, II ve Ill döllerin sayilan verilmiştir. (Sarı tohum FEN BİLİMLER LGS İZLEME-DEĞERLENDİRME-4 hay deniz kaplumbağalarının kuluçka döneminde yuvalarının sıcaklığı, yumurtadan çıkacak yavruların cinsiyet oluşumunu leyen faktörlerdendir se grup araştırmacı, Dalyan-Iztuzu Kumsalında yaşayan iribaş deniz kaplumbağalanında yumurtadan çıkacak yavruların cinsiyet oranını belirlemek için, kaplumbağalanın kuluçka süresi boyunca yuva içi sıcaklıklarını diçmüştür. Ölçüm yapılan tarihlerdeki sıcaklık değerlerinin gün içindeki ortalamasi Grafik-1'de gösterilmiştir. Ölçümlerin yapıldığı tarihleri takip eden donemde yumurtadan çıkan kaplumbağaların cinsiyete göre dağılımı ise Grafik-2'de gösterilmiştir Ortalama Sıcaklık + Cinsiyet Orani(%) Grafik-1 8 A) Yalnız 1 Buna göre; 1. Kuluçka döneminde yuva içi sıcaklık artışı erkek birey oranını olumlu yönde etkilemektedir. Il Cinsiyet oraninin sıcaklık artışı ile değişmesi modifikasyondan kaynaklanan bir durumdur. O 8 20 Grafik-2 B) Yalnız II 20 temmuza kadar sıcaklığın sürekli yükselmesi, dişi bireylerin oranini arttırarak varyasyona neden olur. ifadelerinden hangileri doğrudur? Gün C) I've Ill Dişi Birey Erkek Birey D) II ve III

14. 14 ++ 0 pH cetvellerinden hangileri doğru olabilir? At-Yaimiz IT ANTIBIYOTIK DIRENCI Vücutta bakterilerin sebep olduğu hastalıkların tedavisi için üretilen antibiyotiklerin bilinçsiz kul- lanımı bazı sorunları da beraberinde getiriyor. Hatalı kullanımlar sonucunda vücutta bulunan bakterilerin gen yapısında çeşitli değişimler mey- dana geliyor. Böylece bakteriler, antibiyotiğe karşı güçlenerek kendini koruyabilir hale geliyor yani antibiyotik direnci ortaya çıkıyor. Antibiyotiğe di- rençli bakteriler zamanla çoğalıp pek çok insanı hasta edebiliyor. Her geçen yıl ortaya çıkan yeni bakteri varyasyonlarına karşı yeni antibiyotiklerin geliştirilmesi gerekiyor. Henüz bir hipotez halinde olsa da bilim insanları "zamanla bakterileri dur- duracak antibiyotiğin kalmayacağı" düşüncesin- deler. Doktor uygun görmediği sürece antibiyotik talep edilmemesi ve doktorun verdiği antibiyotiğin önerildiği şekilde kullanılması konusunda uyarılar yapılıyor. -By-Yalnız H Verilen habere göre aşağıdaki çıkarımlardan han- gisine ulaşılamaz? A) Antibiyotiklerin yanlış kullanımı bakterilerin mu- tasyona uğramasına sebep olabilic B) Bilinçsiz antibiyotik kullanımı sadece kullananı değil başka insanları da olumsuz etkileyebilir. 14 D). Il ve Ill 15. Kapalı denklem miştir. C) Gen yapısında meydana gelen değişimler bakte- rilerde tür içi çeşitliliği artırmıştır. Antibiyotik direnci sebebiyle günümüzde bakteri- lere etki edecek antibiyotik kalmamıştır. Tepki S₂ Küt Küt B

Q. %44 06:13 MO 14. DENEME 12. Aşağıda bir gazete haberi verilmiştir. Hayvanat bahçesinde albino olan erkek ve dişi asianın albino yavruları meydana geldi. Güneş işığını pek sevmeyen yavru aslanlar genellikle gölgede kalmayı tercih ediyor. Albino, vücutta var olması gereken renk mad- desinin (pigment) eksikliği veya vücutta hiç ol- maması nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Canlının genetik yapısında değişiklik meydana gelmesi sonucu oluşan albino, bitki, hayvan ve insanlarda ortaya çıkabilmektedir. Aslanlarda olduğu gibi albino erkek ve dişi bireylerin yav- ruları da albino olabilmektedir. Bu habere göre albino ile ilgili, 1. Modifikasyon olayına örnektir. II. Üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyon neden olmaktadır. III. Çekinik alellerle taşınan bir hastalıktır. çıkarımlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız II B) I ve II 13. Iklim ve hava olayları ile ilgili bazı cümleler aşa- Õıdaki semaya bir kurala göre yerleştirilmiştir. C) I ve III GW KAZANDIRAN DENEMELER D) I, II ve III 14. Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketi sırasında belli bir zaman diliminde Güneş ışınlarının Dün- O |||

D) Ele 4. Bir bitkiden vejetatif olarak yeni K, L ve M bitkileri elde edilmiştir. L bitkisi, radyasyona maruz bırakıldıktan sonra bitkilerin büyüme süreçleri gözlemlenmiştir. Bitkilerin, gen yapıları, deniz seviyesine göre konumları ve boy uzunlukları ile ilgili aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. K L M Bitki boyunu belirleyen gen AGGATTCACGG ATCAACCGCGG AGGATTCACGG Deniz seviyesinden yükseklik 20 m 1 m 1 m Boy uzunluğu Uzun Uzun Kısa Bu tabloya göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (Soruda belirtilen koşulların dışındaki diğer koşulların aynı olduğu varsayılmaktadır.) 6 A) L ve M bitkilerinin boy uzunluklarının farklı olması, modifikasyondan kaynaklanmıştır. B) K ve M bitkilerinin boy uzunlukları arasındaki fark, gen işleyişindeki değişimden kaynaklanmıştır. C) Gen yapısındaki farklılığın fenotipe etkisini araştırmak için L ve M bitkileri ve gelişme ortamları seçilebilir. D) L bitkisinin bitki boyunu belirleyen genin üzerinde mutasyon gerçekleşmiş olabilir. SINAN KUZUCU YAYINLARI 6. Bezelyelerd baskin bir yelerin ger Gen Tablo den h A) Iki çes B) Iki not C) Bir razi D) Iki reya

Q%44€ 06:13 MO 14. DENEME 12. Aşağıda bir gazete haberi verilmiştir. Hayvanat bahçesinde albino olan erkek ve dişi asianın albino yavruları meydana geldi. Güneş işığını pek sevmeyen yavru aslanlar genellikle gölgede kalmayı tercih ediyor. Albino, vücutta var olması gereken renk mad- desinin (pigment) eksikliği veya vücutta hiç ol- maması nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Canlının genetik yapısında değişiklik meydana gelmesi sonucu oluşan albino, bitki, hayvan ve insanlarda ortaya çıkabilmektedir. Aslanlarda olduğu gibi albino erkek ve dişi bireylerin yav- ruları da albino olabilmektedir. Bu habere göre albino ile ilgili, 1. Modifikasyon olayına örnektir. II. Üreme hücrelerinde meydana gelen mutasyon neden olmaktadır. III. Çekinik alellerle taşınan bir hastalıktır. çıkarımlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız II B) I ve Il 13. Iklim ve hava olayları ile ilgili bazı cümleler aşa- bir kurala göre yerleştirilmiştir. C) I ve III MAGU KAZANDIRAN DENEMELER D) I, II ve III 14. Dünya'nın Güneş etrafındaki hareketi sırasında belli bir zaman diliminde Güneş ışınlarının Dün- O =

voltranserisi voltranserisi f/voltranserisi Telefon: (0258) 26110 55 789 Sk. No:23/B Pamukkale/Denizli DKM Kitap Kırtasiye, 15 Mayıs Mh. A Birey sayısı 50- 40- 30+ 20+ 10+ 138 146 154 162 170 178 186 194 202 Paramesyum Tek hücreli gelişmiş canlı (mm) Bireylerin Büyüklüğü Uygun ortamda üretilen paramesyumlar tek bir atadan meydana gelmiştir. Paramesyumlar aynı genetik ya- pıda olmalarına rağmen çevrenin etkisiyle farklı büyüklüklere sahip olurlar. Grafik ve bilgilere göre; 1. Bireylerin farklı büyüklükte olması modifikasyonuna örnek verilebilir. II. Çevre koşullan her bireye ayni derecede etkide bulunmuştur. Birey sayısı fazla olan paramèsyumlar farklı genetik yapıya sahiptirler. IV. Bireylerin büyüklüğünün giderek artması bazı bireyleri olumsuz etkilemiştir. öncüllerinden hangileri doğrudur? Aj Yolnız I. B) Il vejll. QI ve IV. DI II, III ve IV. NE