Çember ve Daire konusu, TYT ve AYT Matematik testinde Geometri kısmı altında karşına çıkabilecek önemli bir konu. Çemberin Çevresi, Dairenin Alanı, Çember Kuvveti gibi konulara geçmeden önce, Çemberin Temel Elemanları konusunda hakimiyete sağlamak ise çok önemli. Her sene mutlaka soru geliyor. Kendisinden sonra gelen konularla oldukça bağlantılı olduğunu söylemek mümkün. Merkez, Yarıçap, Kiriş, Yay, Merkez Açı, Çevre Açı, İç Açı, Dış Açı, Teğet, Daire Dilimi gibi kavramlar bu konunun alt başlıkları arasında. Soru çözmeye başladıktan sonra bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Şimdi birlikte Çemberin Temel Elemanları konusunu keşfedelim!
Çemberde Temel Kavramlar
- Çember: Merkez adı verilen ve yeri değişmeyen bir noktaya eşit uzaklıkta ve aynı düzlem üzerinde bulunan noktaların birleşerek oluşturduğu kapalı eğriye çember denir.
- Merkez: Yukarıda bahsettiğimiz sabit nokta, çemberin merkezidir. Genelde O harfi ile gösterilir.
- Yarıçap: Çemberin herhangi bir noktasıyla merkezini birleştiren doğru parçasına yarıçap denir. Genelde r harfiyle gösterilir. Bir çemberin çizilebilmesi için merkez ve yarıçapın bilinmesi yeterlidir.
- Çap: Çemberin iki noktasını birleştiren ve çember merkezinden de geçen doğru parçalarına çap denir. Yarıçapın iki katı uzunluğundadır. 2r olarak gösterilir.
- Kiriş: İki uç noktası da çemberin üstünde bulunan doğru parçasına kiriş denir. Çap da bir kiriştir.
- Yay: Çemberin iki noktası arasında kalan parçaya çember yayı denir. Kirişte doğrudan o iki noktayı birleştiririz. Yay ise, arada kalan çember parçasıdır.
- Kesen: Çemberi iki noktada kesen doğruya çemberin keseni denir. Kesen doğru, çember içerisinde bir kiriş oluşturmuş olur.
- Merkez Açı: Tepesi bir dairenin merkezi olan ve bacakları iki farklı noktada daireyle kesişen açıya merkez açı denir. Merkez açının ölçüsü, gördüğü yayın uzunluğuna eşittir.
- Çevre Açı: Bir ucu ortak olan iki kiriş ile çevre açı oluşur. Çevre açının ölçüsü, gördüğü yayın uzunluğunun yarısına eşittir.
- Teğet: Çember ile yalnızca bir ortak noktası bulunan doğruya çemberin teğeti denir. Çemberin merkezi ile teğet noktayı birleştirirsek, oluşan doğru parçası teğet doğruya diktir.
- Daire: Bir çember ile çemberin iç bölgesinin bileşiminden oluşan düzlem parçasına daire denir. İçi dolu çember olarak düşünülebilir. İçi dolu olduğu için, “alan” kavramı daire ile kullanılır. “Çemberin alanı” diye bir kullanım yoktur.
- Daire Dilimi: Dairenin herhangi iki yarıçapının arasında kalan bölgeye daire dilimi denir. Genelde o iki yarıçap arasındaki merkez açı önemlidir.
Çemberin Temel Elemanları bu şekildeydi, peki ya sonrası?
Bu konuyu iyice kavradıktan sonra, Çemberde Açı ve Uzunluk konuları çok daha kolay gelecek! Aşağıdaki linklere tıklayarak ilgili konuya gidip çalışmalarına devam edebilirsin:
Bilgileri, tanımları, özetleri ve kuralları ve formülleri öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Geometri Konu Anlatımı yazımıza da göz attıktan sonra, kendi kaynaklarından sonra MEB Kaynaklarına da göz atmanı tavsiye ediyoruz. TYT ve AYT Geometri dersindeki netleri yükseltmedeki anahtar, konu çalışmalarını tamamladıktan sonra bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek.
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.