Çözücü Çözünen Etkileşimleri
Çözücü çözünen etkileşimleri; birbiri içerisinde çözünen iki kimyasal tür arasında kurulan zayıf etkileşimleri ifade eder.Zayıf Etkileşimler:
- Van Der Waals Etkileşimleri:Dipol – dipol etkileşimi İyon – dipol etkileşimi Dipol – indüklenmiş dipol İyon – indüklenmiş dipol London kuvvetleri
- Hidrojen Bağları
Van Der Waals Etkileşimleri
Dipol – Dipol Etkileşimi:
Birbiri içerisinde çözünen iki polar molekül arasındaki etkileşimdir. Bir molekülün pozitif kutbu ile diğer molekülün negatif kutbu arasında meydana gelen elektriksel çekim kuvvetidir. Molekül polarlığı arttıkça bağ kuvveti de artar. Örneğin; HCl molekülleri arasında ya da HCl – H2O karışımda moleküller arasındaki etkileşim dipol – dipol etkileşimidir.
İyon – Dipol Etkileşimi:
İyonik bağlı bir bileşiğin polar bir madde içerisinde çözünmesiyle oluşan etkileşim türüdür. İyonik bileşiğin katyonu ile polar maddenin negatif kutbu, iyonik bileşiğin anyonu ile polar maddenin pozitif kutbu etkileşir. Örneğin; tuzlu su karışımda tuz ile su arasındaki etkileşim türü iyon – dipol etkileşimidir.Dipol – İndüklenmiş Dipol Etkileşimi:
Polar bir molekül ile soygazlar ya da apolar moleküller arasındaki etkileşim türüdür. Örneğin; H2O – Cl2 arasındaki etkileşim dipol – indüklenmiş dipol etkileşimidir.İyon – İndüklenmiş Dipol Etkileşimi:
İyonik bağlı bir bileşik ile soygazlar ya da apolar moleküller arasındaki etkişim türüdür. Örneğin; KCl tuzu ile CCl4 arasındaki etkileşim iyon – indüklenmiş dipol etkileşimidir.London Kuvvetleri:
Apolar moleküller ve soygaz atomları arasındaki etkileşim türüdür. Moleküller arası bağların en zayıf olanıdır. Anlık oluşur, geçicidir. Apolar moleküllerde ve soygazlarda yapı büyüdükçe (elektron sayısı arttıkça ya da yüzey alanı arttıkça) London kuvvetleri artar. Örneğin; He atomları arasında, Cl2 molekülleri arasında ya da Cl2 – O2 molekülleri arasındaki etkileşim türü London Kuvvetleri ya da diğer adıyla indüklenmiş dipol – indüklenmiş dipol etkileşimidir.Hidrojen Bağları
Polar bir molekül içerisinde F – H, O – H ya da N – H bağlarından en az biri varsa bu molekül “Hidrojen Bağı” yapar. Aynı şekilde; F – H, O – H ya da N – H bağlarından en az biri içeren moleküller, F, O ya da N atomlarından en az birini içeren moleküllerle hidrojen bağı kurabilir. Örneğin; H2O molekülleri arasında, HF molekülleri arasında ya da alkol su karışımında alkol ve su molekülleri arasındaki bağ türü hidrojen bağıdır.
Moleküller arasında aynı anda birden fazla etkileşim kuvveti olabilir. Unutmayalım, London kuvveti kütleden ve elektron hareketinden kaynaklandığı için bütün moleküllerde görülür.
Örneğin; hidrojen bağı yapan H2O molekülleri arasında aynı zamanda dipol – dipol etkileşimi ve london kuvveti de vardır. Güçlü olan, etkin olan kuvvet hidrojen bağıdır. Bağ kuvvetinin artması demek erime ve kaynama noktalarının da artması demektir.
Bağ kuvvetleri sıralaması:
Hidrojen bağları > iyon – dipol etkileşimi > dipol – dipol etkileşimi > iyon – indüklenmiş dipol etkileşimi > dipol – indüklenmiş dipol etkileşimi > London kuvveti şeklindedir.
Çözücü Çözünen Etkileşimleri konusunu tam olarak anlamak için bol bol soru çözümü yapmak da çok önemli. Konu anlatımı yazılarımıza göz attıktan sonra, kendi kaynaklarına ek olarak MEB Kaynaklarını da incelemen faydalı olabilir. Soru çözerek bu konu hakkında alıştırma yapıp konuyu pekiştirebilirsin!
☀️☀️☀️
Sınava hazırlık uzun bir maraton. Kunduz ekibi olarak bu yolculukta yanında olmayı çok isteriz! Alanında uzman Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin. Uygulamada senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma!