Öz denetim nedir sorusu ile başlarsak, Türk Dil Kurumu sözlüğündeki tam karşılığı ile “Daha önemli bir amaca ulaşabilmek için kişinin tepkilerini, davranışlarını veya başka amaca yönelme eğilimini denetleyip kısıtlaması, otokontrol.” anlamına gelir. Peki, öz denetimin sınava hazırlık sürecindeki yeri ve önemi nedir? Öz denetimi arttırmak ve geliştirmek için neler yapılabilir?
Öz Denetim Nedir?
Dilersen tanım üzerinden ilerleyelim. “Daha önemli bir amaca ulaşabilmek için”. Bu daha önemli amaç, senin için şimdilik üniversite sınavında kendi yeteneklerin, ilgi alanların ve hayallerin doğrultusunda bir okul ve bir bölüme girebilecek bir sıralama yapmak. “Davranışlarını veya başka bir amaca yönelme eğilimini denetleyip kısıtlaması”. Elbette yorulabilirsin, çalışmak istemeyebilirsin. Hatta bir noktada beceremeyeceğini düşünüp mezuna bırakmaya, ya da geleceğin için üniversiteden, en azından istediğin üniversite ve bölümden farklı bir plan yapma yoluna gidebilirsin. Ancak kimi zaman korku, kimi zaman bıkkınlık ile oluşabilen bu ani dürtülerinin önce farkında olmalı, ardından bastırmalısın. İşte bunun adı otokontrol, ya da başka bir ifade ile öz denetimdir.
Peki, nasıl öz denetim sağlayabilirsin?
İlk etapta çok kolay değildir. Arkadaşlarınla dolaşma isteğini, bir şeyler izleme isteğini, gezme, konserlere gitme isteğini baskılaman, yerine ders çalışmayı koyman çok zordur. Hatta öyle ki, tamamen kesmeye çalışırsan bir süre sonra uzun vadede başarısız olursun. Bu nedenle tamamen kesmek yerine, önemli ölçüde azaltmak gerekir. Örneğin her gün dışarı çıkan, arkadaşlarıyla eğlenen biriysen onu haftada 1 ya da 2 güne indirmelisin. Her gün saatlerce dizi izleyen biriysen onu da günde 1-2 bölümle sınırlandırmalısın. (40 dakikalık yabancı dizilerden bahsediyorum, 2.5 saati aşan süreleri olan Türk dizilerinden değil elbette.) Tüm bunlara ek olarak, bir de kendine belli miktarda bir çalışma süresi belirlemelisin. Örneğin hafta sonları hariç her gün en az 4 saat çalışacağım gibi. (4 saat çok değil, az da değil.) Bu süreye uymalı ve kendini ödüllendirmelisin. Ödüllendirme ise, sinemaya gitmek, tatlı yemek, basketbol oynamak gibi hoşuna giden, seni mutlu edecek bir aktivite olmalı.
Bu öz denetim sürecinin 1 sene boyunca sürmesi gerektiğinden kendini her şeyden %100 sınırladığın, aşırı baskıcı bir planlama şeklinde tasarlanmamalı. Ancak ucunda ulaşman gereken bir hayalin, bir hedefin bulunduğundan bu süreç gerçekten sıkı olmalı. Motivasyon düşüklüğü yaşansa da uyulmaya devam edilmeli. Sana hedefini hatırlatacak bir kelimeyi ya da sözü yatağının başına, masana asman bunun için faydalı olabilir.
☀️☀️☀️
Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerinden faydalanabilirsin.