Sınav kaygısı nedir, sınav kaygısı belirtileri ve nedenleri nelerdir? Sınavlar, kariyer seçimlerin ve gelecekle ilgili planlarına ulaşman konusunda tek yöntem olmasa da önemli olan araçlar. Hepimiz hayatımızın bir evresinde sınavlara hazırlanmak, sınavlara girmek durumundayız.
Kimi zaman bu sınavlar, hedeflerimize ulaşmaktan çok hedefimizin kendisine dönüşebiliyor ve aslında bu uzun yolculuktaki araçlardan biri olması gereken sınavlar birden amaçlara dönüşüyor. Böyle durumlarda da pek çoğumuz farklı seviyelerde sınav kaygısı deneyimliyoruz. Bir sorunun çözümünü bulabilmek için en önemli adımlardan bir tanesi de o sorunu tanımlamak. Öncelikle sınav kaygısının ne olduğuna, sonrasında da sınav kaygısı yaşadığımızı nasıl anlayabileceğimize , sınav kaygısı belirtilerine birlikte bakalım.
Sınav Kaygısı Nedir?
- Sınav kaygısı, öğrenilen bilgilerin sınav esnasında etkili bir biçimde kullanılmasını engelleyen ve akademik başarının düşmesine yol açan yoğun düzeyde kaygıdır.
- Kaygıya neden olan faktör aslında sınavın kendisi değil, sınavı yorumlama biçimi, ona atfettiğimiz anlamlardır. Çoğunlukla sınav kaygısını oluşturan, doğru ve akılcı olmayan düşüncelerdir. Örneğin; “asla istediğim sonucu elde edemeyeceğim, sınav bu sene kesin çok zor olacak, bütün arkadaşlarım benden yüksek puan alacak…”
Unutmamak lazım ki, belli bir düzeydeki kaygı akademik başarıyı olumlu etkiler çünkü bu kaygı seni ders çalışmaya yöneltir ve sorumluluklarının bilincine varmasını sağlar ancak yüksek düzeyde kaygı sınav performansı üzerinde olumsuz etki sahibi olur. Eğer sınavla ilgili hiç kaygı duymuyor olsaydık ders çalışmak, geleceğimizi daha iyi bir hale getirmek için harekete geçecek motivasyonumuz da olmazdı. Ancak bu kaygı olması gereken düzeyin çok üstünde olduğu zaman bu bizim bilgilerimizi de sınava aktarmamızın önüne geçiyor ve sınavdan çok o an deneyimlediğimiz kaygıya odaklanmış oluyoruz ve performansımız olumsuz etkileniyor.
Sınav Kaygısı Nedenleri
- Sınava dair yüksek düzeyde kaygı deneyimleme sebebin sınavla ilgili üzerinde hissettiğin yoğun baskı olabilir. Bu baskıyı bazen biz kendi kendine uygularken bazen de çevrenden kaynaklanıyor olabilir. Bu noktada beklentilerin gerçekçi olması ve destekleyici olmak çok önemli.
- Kaygı geçmişte yaşanan olumsuz deneyimlerden de kaynaklanıyor olabilir. Örneğin mezun bir öğrenci isen bu sene sınava çok daha doğru çalışmış bile olsa geçen seneki gibi ya da geçen senekinden daha düşük bir sonuç elde edeceğinden kaygılanıyor olabilirsin.
- Mükemmeliyetçi olmak yüksek düzeyde kaygının diğer bir etkeni olabilir. Hedefin sınavdan mükemmel bir sonuç elde etmek değil, elinden gelenin en iyisini yapmak olmalıdır.
- Hem sınava hazırlanırken hem de sınav anında zamanı yönetme becerilerimizin yeterince gelişmemiş olması da kaygı deneyimlememize neden olabilir. Bu nedenle muhakkak kendimize uygun bir plan program dahilinde ilerlemeliyiz.
- Bazen kaygı sende başkalarının zihninde kendisi ile ilgili “çok zeki, çok çalışkan” gibi olumlu bir izlenim bırakmak istemesinden de kaynaklanıyor olabilir. Burada şunu unutmamalıyız ki her birimiz çok farklıyız, hedeflerimiz, yeterliliklerimiz, hızlarımız… çok eşsiz. Bu nedenle kendimizi bir başkası ile kıyaslamak ya da hedeflerimizi bir diğerinin performansına göre şekillendirmek kendi hayalimiz için değil de bir başkasının hayali için çabalamamıza neden olur. Kendi ideallerimizin ve kendimizin farkında olup buna göre hareket etmeliyiz.
Sınav Kaygısı Belirtileri Nelerdir?
- Sınav kaygısı yaşayan öğrencilerde akademik başarılarında bir düşüş olabilir.
- Sınav hakkında konuşmak istemeyebilir ve sorumluluklarını erteleme eğiliminde olabilirler.
Sınav kaygısı fiziksel belirtileri nelerdir?
- Dikkat dağınıklığı, odaklanamama, tedirginlik, huzursuzluk, başarısızlık korkusu gibi psikolojik ya da mide bulantısı, titreme, baş dönmesi, terleme… gibi fiziksel belirtiler de yaşanabilir.
Ayrıca rehberlerimizden Nisanur’un bu konudaki videosuna buradan ulaşabilirsin.
Eğer siz de bunlar ve benzeri belirtiler yaşıyorsanız bilin ki yalnız değilsiniz 🙂 sınava hazırlanan kişilerin yaklaşık %15- 30’u sınav kaygısı deneyimliyor. Elbette ki bu kaygıyı olması gereken seviyeye çekmek için yapabileceğimiz bazı pratikler var ancak eğer bu durumla kendi kendinize baş edemediğinizi fark ettiyseniz bir uzmana danışmanız yararlı olacaktır.
Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerinden faydalanabilirsin.