Bu dersimiz de Türk edebiyatını dönemlerine ayıracağız ve ilk olarak İslamiyet öncesi Türk edebiyatını göreceğiz.
Şimdi bu dönemde bir kere sözlü ürünler yani sözlü edebiyat ön plandadır ve bu ürünler sır, şölen ve yuh dediğimiz törenlerde doğmuştur.
Bakın ve bu törenler ozan, şaman, kam, baksı adı verilen kişiler tarafından yönetilir ve bu ozanlar bu törenlerde şiirlerini kopuz dediğimiz saz eşliğinde söyler.
Sadece bu ürünler yok, bakın aynı zamanda destanlar da yine Türk edebiyatının İslam öncesi sözlü ürünlerinden dır.
Bakın peki bizim ilk ozan larımız kimlerdir?
Bakın April Çor Tigin suçu ve Pratt şiiri İslam öncesi Türk edebiyatının ilk ozanlarından dır.
Bir de yazılı edebiyatımız var.
Önemli iki eser üzerinde duracağız.
Birincisi Orhun Yazıtları dır.
Bir diğeri de Uygur metinleri dir arkadaşlar.
Şimdi tabii ki Orhun Yazıtları üç yazıt halinde karşımıza çıkacak.
Bakın Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan yazıtları olarak karşınıza geliyor Orhun Yazıtları.
Peki bu Orhun Yazıtları nın önemi nedir?
Türk edebiyatının ilk yazılı ürünüdür Türk isminin.
Bakın hemen burası dikkat!
Önemli Türk ismi ilk kez bu metinlerde geçer.
Peki Uygur metinlerinde ne var arkadaşlar?
Uygur metinleri daha çok dini özellik gösterecektir.
Bakın Mani, İsim ve Budizm etkileri görülmektedir.
Ve bu eserler bakın ırk bitik altın ya rok sekiz bükmek.
Hatta Kalya'nın Kara ile Papa Ankara adlı hikayeyi de yine bu dönem Uygur metinleri arasında gösterebiliriz.
Şimdi bu dönemde bir kere sözlü ürünler yani sözlü edebiyat ön plandadır ve bu ürünler sır, şölen ve yuh dediğimiz törenlerde doğmuştur.
Bakın ve bu törenler ozan, şaman, kam, baksı adı verilen kişiler tarafından yönetilir ve bu ozanlar bu törenlerde şiirlerini kopuz dediğimiz saz eşliğinde söyler.
Sadece bu ürünler yok, bakın aynı zamanda destanlar da yine Türk edebiyatının İslam öncesi sözlü ürünlerinden dır.
Bakın peki bizim ilk ozan larımız kimlerdir?
Bakın April Çor Tigin suçu ve Pratt şiiri İslam öncesi Türk edebiyatının ilk ozanlarından dır.
Bir de yazılı edebiyatımız var.
Önemli iki eser üzerinde duracağız.
Birincisi Orhun Yazıtları dır.
Bir diğeri de Uygur metinleri dir arkadaşlar.
Şimdi tabii ki Orhun Yazıtları üç yazıt halinde karşımıza çıkacak.
Bakın Tonyukuk, Kül Tigin ve Bilge Kağan yazıtları olarak karşınıza geliyor Orhun Yazıtları.
Peki bu Orhun Yazıtları nın önemi nedir?
Türk edebiyatının ilk yazılı ürünüdür Türk isminin.
Bakın hemen burası dikkat!
Önemli Türk ismi ilk kez bu metinlerde geçer.
Peki Uygur metinlerinde ne var arkadaşlar?
Uygur metinleri daha çok dini özellik gösterecektir.
Bakın Mani, İsim ve Budizm etkileri görülmektedir.
Ve bu eserler bakın ırk bitik altın ya rok sekiz bükmek.
Hatta Kalya'nın Kara ile Papa Ankara adlı hikayeyi de yine bu dönem Uygur metinleri arasında gösterebiliriz.
Sıkça Sorular Sorular
İslamiyet öncesi Türk edebiyatının özellikleri nelerdir?
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı, Türk edebiyatının tarihi dönemleri arasındaki en eski dönemdir.
İslamiyet öncesi Türk edebiyatı özellikleri şunlardır:
- Orta Asya kökenli kültür ve inançların etkisi görülür.
- Ağıtlar, destanlar ve hikâyelerin yaygın olarak anlatıldığı oral bir kültürdür.
- Türk boylarının efsanevi kahramanlarının anlatıldığı epik şiirler yer alır.
- Töre ve adetlerin yazıya geçirildiği destanlar vardır.
- Türk boylarının tarihini, kültürünü ve geleneğini belgeleyen şiirler vardır.
İslamiyet öncesi sözlü edebiyat ürünleri nelerdir?
O dönemde üretilen eserleri incelemek edebiyat dönemleri hakkında bize bilgiler verir. İslamiyet öncesi sözlü edebiyat ürünleri arasında hikayeler, şarkılar, türküler, atasözleri, deyimler, destanlar, gazeller ve rubailer bulunur.
