Üç Nokta - Ünlem

Evet arkadaşlar bu videomuzda üç nokta ve gündemden bahsedeceğiz.
Şimdi arkadaşlar üç noktanın özelliklerine geçmeden önce şunu söylemek istiyorum.
Üç noktadan sonra biz kesinlikle büyük harfle başlamak zorundayız.
Arkadaşlar üç noktadan sonra, noktadan sonra ve soru işaretinden sonra, ünlem den sonra büyük harfle başlanır.
Birinci madde benim nedir?
Tamamlanmamış cümlelerinin sonunda konur.
Tamamlanmamış cümle ne demek arkadaşlar?
Eksi ile cümle demek.
Ek sesli cümle ne demek?
Yükleme olmayan cümle demek bu.
İkinci maddede geçecek olursam, alıntılar da arkadaşlar başta ortada ve sonda alınmayan cümle ve bölümlerin yerine kullanılır.
Burada ne demek istiyorum?
Mesela şurası arkadaşlar, bakın buraya üç nokta koymuşum aniden ki burada arkadaşlar normalde üç noktadan sonra büyük harfle başlanır.
Ama sadece bu madde için ben bir paragrafın ortasından, başından ya da sonundan bir bölümü aldığım için, bunun öncesinin olduğunu belirttiğim için bunu küçük harfle başlamak zorundayım.
Aniden şehrin ötesinden boğuk boğuk gök gürültüsü sesleri gelmeye başladı.
Bakın buraya da üç nokta koydum.
Demek ki bunun öncesi de var, sonrası da var.
Roma sanatının doruğa ulaştığı yıllar.
Bakın burada herhangi bir yüklem yok.
Yani tamamlanmamış cümledir.
Yani bu bir X filtreli cümledir arkadaşlar.
Karşılıklı konuşmalarda eksik bırakılan cevaplar da kullanılabilir.
Ünlem ve seslenme memelerde anlatımı pekiştirmek için kullanılabilir.
Arkadaşlar bakın ya da açık yazılmak istenmeyen sözcük olduğunda da üç nokta konulabilir.
Öğretmenliğe başladığım nokta, nokta, nokta.
Yıllar sonra geldiğimde farklı duygular içerisinde girdim.
Şurada arkadaşlar demek ki oranın adını söylemek istemedi.
Açıkçası yazılmak istemedi.
O yüzden de buraya üç nokta koyduk.
Atölyenin kapısına yaklaşıp seslendi Ahmet Usta.
Ahmet Usta bakın anlamı pekiştirmek için kullanıldı şuradaki üç noktalar.
Şuraya da zaten sol anlamı olduğu için soru işareti geldi.
Bizim şöyle bir işareti miz var arkadaşlar bu bazen öğrenciler tarafından şu şekilde kullanılıyor.
Bu yanlış bir kullanım arkadaşlar.
Ünlem ve soru işaretinden sonra üç nokta yerine iki nokta kullanılır.
Yani soru işareti.
Bak üç noktanın birinci noktası burada, ikinci noktası burada, üçüncü noktası burada.
Bu ünlem için de geçerlidir.
Bakışları ok gibi diyip böyle yan yana üç tane nokta kullanamayız.
Ya da şu kullanım da yanlıştır arkadaşlar kesinlikle önce soru işaretini koyacaksınız, sonra iki nokta.
Önce önlemini koyacaksınız, sonra iki nokta buraya da dikkat çekelim.
Bakın şu madde olmadığı sürece şöyle soru tarzları geliyor.
Arkadaşlar parantez ayraç veriyorlar.
Bize uygun olan noktalama işaretini getirmemiz istiyorlar.
Zaten şu maddede böyle sorularda sorulmuyor.
Şimdi arkadaşlar velev ki sen şuraya ünlem koydun ya da üç noktadan başlayalım.
Velev ki sen şuraya üç nokta koydun ama kelime küçük harfle devam etti.
O zaman taktik kullan.
Eğer bu parantez daha sonra küçük harfle başlamışsa, buraya üç noktada gelemez.
Ünlem de gelemez, nokta da gelemez, soru işareti de gelemez.
Arkadaşlar, eğer üç nokta kullandıysanız, gelen kelimenin kesinlikle büyük harfle başlaması gerekiyor.
Bu kısma dikkat edelim.
Önleme bakacak olursak arkadaşlar sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatırsam, birisine seslenir isem, birisine hitap edersem ya da birisini uyarır isem ya da birisiyle alay edersem, onu küçümser isem.
Parantez içinde sadece sonuncu madde için konuşuyorum.
Ünlem gelir arkadaşta.
Diğerleri parantez içinde gelmez.
Soru üzerinden bakalım aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem işaretinin kullanımı yanlıştır diyor.
Arkadaşlar bu mahallenin en akıllısı bakın burada hangi anlamda kullandım alay anlamında kullandım bunu.
Bazen yanlış olarak şöyle kullanıyor olarak yandaşlar en akıllısı diyor, soru işareti koyuyor.
Bu yanlış bir kullanımıdır.
Eğer ben alay ediyorsam parantez içinde ünlem kullanırım.
Sadece ünlem de yetmez, parantez içine almak zorundayım.
Eyvah yemeği, ocakta unuttum derken burada korku, heyecan gibi duygu vardır.
Kullanılır.
Bu şöyle de kullanılabilir arkadaşlar.
Bakın mesela ben eyvah dedim.
Tamam mı, önlemi mi koydum gündemden.
Sonra da biz kesinlikle büyük harfle yazıyoruz.
Eyvah dedim, önlemi mi koyduğum için yemeyin jestini büyük yazdım yemeğe.
Ocakta unuttum diyorum arkadaşlar.
Sonunda ne koyarım?
Nokta koyarım.
Sen önlemini buraya da koyabilirsiniz ama sonradan büyük harfle başlamak zorundasın.
Eğer sen önlemini cümlenin sonuna koyarsan buraya bir.
Gül koyacaksın ve şu kısmı küçük harfle devam ettireceksiniz.
Adam olacak da bize bakacak derken yine küçümsüyor arkadaşlar.
Cevap Denizli şair şimdi arkadaşlar eğer bir tarih bilinmiyor ise sen bunu ünlem değil soru işareti kullanırsın.
Burada bin 786.
Doğrusu bu şekildedir arkadaşlar.
Bilinmeyen ifadelerin yerine soru işareti kullanılır.
Alay'ın yanına parantez içinde ünlem işareti kullanılır.
Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir.
Bakın bu da doğru.
Bunu şöyle de yazabilirdi.
Gösterelim ordular dedim.
Virgül de de ilk hedefiniz Akdeniz'dir.
Dede, Bak buraya küçük harfle başladım.
Çünkü ünlem yok.
Akdeniz'dir dedin ve ünlü samimi cümle min sonuna da koya bilirim.
O yüzden arkadaşlar bu kısma dikkat ediyoruz.
Bunların dışında herhangi bir madde karşınıza gelmez.

Sıkça Sorular Sorular

 

Üç Nokta Kullanımı

 

  1. Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.

Ne çare ki çirkinliği hemencecik ve herkes tarafından görülüveriyordu da bu yanı…

  1. Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine konur.

Kılavuzu karga olanın burnu b…tan çıkmaz.

  1. Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için konur.

Sana uğurlar olsun… Ayrılıyor yolumuz!

NOT: Soru işareti ve ünlem işaretinden sonra iki nokta kullanılması yeterlidir.

?..

!..


Ünlemin Kullanımı

 

  1. Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma gibi duyguları anlatan cümle veya ibarelerin sonuna konur.

Aşk olsun! / Ne kadar akıllı adamlar var! / Vah vah!

  1. Seslenme, hitap ve uyarı sözlerinden sonra konur.

Dur, yolcu! Bilmeden gelip bastığın / Bu toprak bir devrin battığı yerdir.

UYARI: Ünlem işareti, seslenme ve hitap sözlerinden hemen sonra konulabileceği gibi cümlenin sonuna da konabilir.

Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken Sana uğurlar olsun !

  1. Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır.

Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.