Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler Bölüm 2

Evet arkadaşlar bitişik yazılan birleşik kelimeleri bize devam ediyoruz.
Bakın bu madde bizde de ne diyoruz biz bir veya iki ögesi de.
Emir kipi ile kurulan kalıplaşmış kelimeler arkadaşlar bitişik yazılır.
Mesela çek ve yat emir kipi bizim neyimiz de arkadaşlar dilek hepimiz di.
Getir götür, uyu kalk, uyuyun kalkın gibi ifadeler emir anlamı verirdi bize.
Bakın yap boz kap kaç ört.
Emir kipi dir.
Bas emir kipi dir.
Ver emir kipi dir.
Yazsın emir gibidir.
Al beni bir veya iki ögesi ve sen burada sadece al emir kipi dir arkadaşlar.
Ateş burada bir emir kipi yok ama kez emir kipi dir.
Arkadaşlar unutmayın bir veya iki ögesi birden emir kipi ile kurulan kalıplaşmış kelimeler kesinlikle bitişik yazıdır.
Buraya dikkat ediyoruz arkadaşlar.
Buraya yazdığım bütün ekler bitişik ya da ayrı yazılır demiyorum.
Dikkat edin.
An end r ar er uğur ir maz mez ve miş miş.
Sıfat fiil ekleriyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler.
Arkadaşlar bakın bunu unutmayın.
Çünkü bu eklerle benim ayrı yazdığım birleşik kelimelerin de var.
Kalıplaşmış olan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
Mesela karınca incitmez çıkmıştı bizim teğet sayemizde karınca ez mez.
Değer bilmez, bakılmaz, mez.
Çöp çatan an en çok bilmiş bitişik yazılır.
Güngörmüş insan bitişik yazılır.
Gökdelen bitişik yazılır.
Bunlar kalıplaşmış kelimelerdir arkadaşlar.
Hacı yatmaz var yemez.
Dalga kıran bu sıfat fiil ekleriyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler kesinlikle bitişik yazılır.
Arkadaşlar bir der maddemiz ikinci kelimesi kalıplaşmış dı di dü tıp tutuyor şunlar arkadaşlar bizim görülen geçmiş zaman evlerimizde kalıplaşmış görülen geçmiş sınava ekleriyle kurulan kelimeler bitişik yazılır.
En fazla şu oldu bitti kelimesi çıkıyor.
Arkadaşlar karşımızda öğrencilere yazılı biraz garip geliyor ama oldu bitti bakın burada dı diye dudu olduğu için kesinlikle bitişik yazılır.
Sen gidip de bi miras yediği arkadaşlığı yedi şeklinde yazamazsınız.
Burada dağı diye dudu olduğu içi biz miras yediği, şıp sevdiği çıt kırıldı mı gecekonduyu ve buna benzeyen diğer örnekleri de ki en çok çıkan bunlardır arkadaşlar.
Kesinlikle bitişik yazılır, yazarız ve arkadaşlar.
Bu kısma dikkat ediyoruz.
Dilimizde her iki kelime de anlamını koruduğu halde baş ev, hane baba, aga bey, efendi, hanım zade ya da JD sözcükleriyle kurulan kelimeler bitişik yazılır.
Arkadaşlar baş sözcüğüyle yapılan sıfat tanımlamaları zaten bitişik yazılır.
Bakın bunlar testlerde çok fazla çıkar.
Baş rol, baş öğretmen, başhekim, baş kumandan, baş komutan bunların hepsi bitişik yazar arkadaşlar.
Bakın ustabaşı çıkar onbaşı ele başı bakın burada da hangi kelime var.
Baş kelimesi var bitişik yazılır.
Bütün evler bitişiktir.
Arkadaşlar kitap evi bakın kitap evi şöyle pl yazılmaz buraya dikkat edin.
Huzur evi, polis evi, öğretmen evi, ordu evi, aş evi.
Bunların hepsi bitişik yazılır.
Beyefendi ve hanımefendi kelimeleri her zaman bitişik yazılır.
Arkadaşlar, efendi, baba, kız ve oğlu kurulan kelimeler de bitişik yazılır.
El oğlu, el kızı mesela hin oğlu hin diyorsun hin oğlu Heidi.
Arkadaşlar biz bu şekilde yazarız.
Neden?
Çünkü burada oğul kelimesi var.
Ders hane dersane şeklinde yazamayan arkadaşlar bu bir yazım yanlış mıdır?
Ders hane, kahvehane, çile hane gibi depremzede kazazede gibi kelimeler arkadaşlar kesinlikle bitişik yazılır.
Bakın şu kısım arkadaşlar ÖSYM tarafından soruldu.
Cümlelerin içinde bu kelimeler vardı.
Dedi ki aşağıdaki birleşik fiillerin hangisi ya da birleşik sözcüklerin hangisi yanlış yazılmıştır?
Şeklinde sorular sorabiliyor ÖSYM.
Mesela Arkadaşlar Yalıçapkını burada yanlış yazılmıştır.
Neden?
Çünkü ben gerçekten de bir çapkın dan bahsetmiyorum.
O zaman biz yalıçapkını nasıl yazarız, bitişik yazarız ya da bülbül yuvası derki eğer ben gerçekten de bülbülün yuvasını yiyemiyorum değil mi?
Bir veya ikinci sözcük ya da pardon, her iki sözcük veya ikinci sözcük anlam değişmesine uğrarsa bitişik yazılır.
Cam göbeği derken bu bir renktir ve gerçek anlamda bir göbekten bahsetmiyorum ben bunu bitişik yazarım arkadaşlar.
Ayaküstü, arkadaşlar alt ve üst.
Kelimeleri somut olarak yer bildirir.
Ayrı yazılır, bildirme de bitişik yazılır.
Mesela Sen dün akşam göz altıma krem sürdüm dediğimde, gerçekten de gözümün altına sürdüğüm için burada alt kelimesi ayrı yazılır.
Ama dün akşam gözaltına alındım dersem gerçekten de gözümün altına alınmadığı için buradaki gözaltı bitişik yazılır.
O yüzden bu kelimelere dikkat ederiz.
Ayaküstü sohbet ettik dediğimde buradaki üst kelimesi somut olarak bir yer bildirmediği için bitişik yazılmak zorundaydı.
Deniz yılanı idi.
Cevap Arkadaşlar onlar deniz yılanının bitişik yazmıştı ama bunun ayrı yazılması gerekiyordu.
Çünkü gerçekten de deniz yılanı bir yalandır.
Yani arkadaşlar her iki sözcük veya ikinci sözcük anlamını kaybetmemiştir.
O yüzden de burada deniz yılanı kesinlikle ayrı yazılmak zorundadır.
Onlar bitişik yazmıştı.
Bu bir yazım yanlışı idi.
Doğrusu bu şekilde olacaktı.
Sıkça Sorular Sorular

 

Birleşik Kelimeler Nasıl Yazılır?

 

1. Bir veya iki ögesi emir kipiyle kurulan kalıplaşmış birleşik kelimeler bitişik yazılır.

Albeni / ateşkes / çalçene / çekyat

2. Ev kelimesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır.

Aşevi / bakımevi / basımevi /doğumevi / gözlemevi

3. Hane, name, zade, zede kelimeleriyle oluşturulan birleşik kelimeler bitişik yazılır

Dershane / yazıhane / beyanname / amcazade

4. Arapça ve Farsça kurala göre oluşturulan sözler bitişik yazılır.

Gayrimeşru / Kuvayımilliye / Servetifünun / aleykümselam

5. Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik yazılır.

İçişleri / Dışişleri / Genelkurmay / Yükseköğretim Kurulu / Açıköğretim Fakültes