Fransız İhtilali

Şimdi gelelim Fransa'ya.
Fransa'da biliyorsunuz 7 yıl savaşlarında bütün ömürlerini kaybetti.
Bir iki kendi avucunda olan bütün imkanları da Amerika'nın bağımsızlığı için harcadı.
Halkı aç iken bunu yaptı.
Eee o zaman ne olur?
Fransa İhtilali patlak verir.
Yani temelde bu iki sebebi görmemize fayda var.
Şimdi ben sebeplerini şöyle bir göstereyim size, sonradan sonuçlarını görelim.
Kral İlahi bir güç olarak meşrutiyet kazanmış olması Fransa halkını artık bıktırdı, iki halka sert davranıyorlar.
Bu arkadaşlar üç toplumun eşit olmayan sınıflara ayrılması.
Mesela Fransa'da burjuva sınıfı köleler, halk içinde kral soylu gibi bir sınıf farkı var.
Diğeri devleti yönetenlerin keyfi tutumları.
Her türlü işleri yapıyorlar.
Rüşvet, iltimas, adam kayırma vesaire.
Fransız aydınlarının fikirleri kitap ulaştırılıyor, yayılıyor, insanlar arasında okunuyor, rağbet görüyor.
Ancak Russo, Walter, Victor Hugo gibi halkın mali zorluk içinde olması Çin de zaten böyle bir durumda yaşayan insanlar var.
Kötü durumu olan insanlar var.
Artı Fransa bunlara ek vergi daha getiriyor.
Eee ne olur kralın yediği önünde yemediği arkasında halk ekmek bile bulamıyor.
Halkın İngiliz demokrasisi ve Amerika'nın bağımsız denetlenmesi.
Şimdi İngiltere'de demokrasi hareketleri oluşmaya başlamıştı 1215 den itibaren.
Bir de 1600'lü yıllarda yine bir demokrasi hareketi var İngiltere'de.
Artı Amerika'nın bağımsızlığı.
Tabi Amerika'nın bağımsızlığında birçok Fransız subayları Amerika'ya yardım etmişti.
Bu Fransız subayları Fransa'ya döndüğünde bu fikirleri halka aşılamaya başlıyorlar.
İşte iki demokrasi hareketinin bağımsızlığından etkileniyorlar.
Fransa halkı artı Fransa kralının yedi yıl savaşlarındaki yenilgisinin masraflarını ağır vergiler ile halktan çıkarmak istemesi.
Hem sen İngiltere'ye karşı yenil, hem de bunun tüm vergileri halka yansıtıp halkın durumu zaten kötü. Halk senaryo meclisinin açılmasını istemişler arkadaşlar.
Bu milli bir meclis.
Onların isteği şu yani bize kimse kafasına göre vergi koymasın, ilan etmesin.
Biz vergi oranlarını beraber belirleyelim kralla.
Bakın burada da yine bir vergi meselesi var demek ki bu vergi nelere kadir.
Meclis onayı olmadan vergiler konulamaz, kararlar alınıyor halk tarafından.
Şimdi buna kim destek veriyor biliyor musunuz?
İşin ilginç yanı bazı soylular da Ateşyan oraya meclisine destek veriyor.
Hatta bazı din adamları da eteğini arıyor, destek veriyor.
Bu çok önemli demek ki ekonomi ne kadar kötü siz tahmin edin kral bu gelişmelere karşı çıkacak tabi karşı çıkar.
Kral bu artı halk ise krala karşı isyan başlatacak siyasi tutuklular.
Yani Bastille hapishanesinin bulunduğu yeri halk basacak ve ne olacak buradaki işte kişileri kurtarın.
Ne oluyor yani krala bir işaret veriyorlar aslında.
Yani biz özgürlükten yanayız.
Bizim istediğimiz olacak, senin istediğin olmayacak demektir bu zaten.
Fransız İhtilali başladığı zaman Fransa'dan kan gövdeyi götürecek.
Arkadaşlar Fransa ihtilal demek, Fransa'daki kral ordusuyla halk ordusunun birbirine girmesi demek.
Yani burada şunu söyleyebiliriz.
Monarşik yanlıları ve demokrasi yanlıları birbirine girmiştir.
Peki bu ihtilalin sonuçlarını ne olmuştur?
Bir krallık düzeni yıkıldı, monarşi lar yıkıldı.
Tabi bunu olacak.
Avrupa'da bazı kralları yani monarşi leri ne yaptı korkutuyor iki insan ve vatandaş hakları bildirisi ilan ediliyor.
Amerika'dan sonra ikinci bildiri bu.
Eşitlik, adalet, hürriyet, demokrasi, milliyetçilik düşüncede dünyaya yayılıyor.
Fransız İhtilali ile beraber burada Fransa'nın başına kimin geçtiğini görüyoruz.
Napolyon'un tabi Napoli'den önce bir çok böyle meclis kuruluyor, Cumhuriyet kuruluyor, yeri yıkılıyor, yeniden cumhuriyet ilan ediliyor. Tabii Napolyon artık cumhuriyetin başına geliyor, getiriliyor.
Hatta ki Napolyon ihtiraslı bir kişi.
Bunun da Avrupa'yı dize getirdiğini göreceğiz.
Napolyon'un bugünkü Avrupa Birliği fikrini ilk ortaya atan kişi de Napolyon dur.
Unutmayalım ki, bütün Avrupa ülkelerini ele geçirmek gibi bir gayesi vardı.
Ihtilal de rol oynayan burjuva sınıfının siyasi deneyimi olmadığı için halk egemenliği hemen gerçekleşemedi.
Şimdi halk kralı öldürdü vesaire.
Ama şimdi kim başa geçecek, nasıl bir rejim olacak, ülkeyi kim yönetecek, nasıl bir meclis olacak?
Şimdi eskiden kral vardı, her şey o yönetiyordu işte.
Burada burjuva sınıfı da tabii bu harekete destek verdiği için bunlar da ne yapacağını bilemiyor zaten.
Napolyon Bonapart bu boşluğu dolduracak zekasıyla.
Artı ekonomide özgürlüğü savunan liberalizm ön plana çıkacak.
Şimdi bakın liberalizm özgürlükçü demokrasi hareketlerinden birden ekonomiye sıçradığını görüyoruz.
Yani ekonomiyle bağlantılı olduğunu görüyoruz.
Bu da önemli.
Şimdi milliyetçiliğin yayılmasıyla ne oldu?
Çok ulusta imparatorlar artık parçalanmaya başladı.
Tabi bu Birinci Dünya Savaşı ve İkinci Dünya Savaşıyla devam edecek ve tek uluslu devletlerin ortaya çıktığını görüyoruz.
Avrupa'da siyaset değişiyor.
Ayrıca yönetim biçimleri değişmeye başlanıyor.
Yani monarşi den demokrasiye geçişler başlıyor.
Yeni çağ bitiyor, yakın çağ başlıyor.
İşte Fransa ihtilaline kadar olan dönemi biz burada görmüş olduk ve.
Bunun Osmanlı etkileri ne şimdi bakalım.
Kısa vadede bizim için olumlu olmuştur.
Biliyorsunuz Avusturya ve Rusya Osmanlı'yı tam bitirecek iken hemen Fransa İhtilali başgösterdi.
Avrupa'da ciddi bir olaydı.
Avusturya çok uluslu bir imparator olduğu için ne yaptı?
Hemen Osmanlı ile anlaşma yapıp ben savaştan çekiliyorum ne de artı Rusya'da böyle bir tehlikeye sevdiği için Balkanlar için o daha yapacak savaştan çekilmişti. Şimdi Fransız İhtilali bizi dedim ya, kısa vadede kurtarmıştır, olumludur.
Uzun vadede ise bizi milliyetçilikle vuracak.
Yani şunu söyleyebiliriz milliyetçi isyanlara maruz kalıyor Osmanlı ve artık dağılma hızlanıyor.
Deli arkadaşlar napolyon avrupada saldırmadı.
Ülke yok.
Kimine saldırıyor, Avusturya toprağına saldırıyor, İngiltere'ye saldırıyor, Rusya saldırıyor, Prusya toprağına saldırıyor.
Aynı zamanda Fransa'daki Napolyon girmiş olduğu her yerde milliyetçilik, liberalizm, özgürlük, hürriyet gibi akımları da yayıyor.
Şimdi bunlara bir değinelim.
Nelere sebep olduğunu Avrupa'da koalisyon savaşlarına sebep oluyor.
1215 yılına kadar bir Fransa ihtilalden sonra Avrupa'da egemenlik alanını genişletmek istiyor.
Çünkü içerde bir iç savaş vardı.
Daha öncesinden sömürgeleri ni kaybetmişti.
Ekonomik sorun yaşıyor ve bunları atabilmesi için de ne yapması lazım?
Egemenlik alanını genişletmesi lazım.
Yani sömürge yapması lazım.
Fransa'ya karşı Avusturya, İngiltere, Rusya ve Prusya savaş başlatmıştır.
Niye?
Çünkü Fransa'nın yaymış olduğu o fikirler Avusturya İmparatorluğu'nun monarşisi.
Ne İngiltere, Rusya, Prusya monarşi lerini korkutuyor.
Halk ayaklanmaya başlıyor arkadaşlar.
O yüzden de bu dört ülke kendi arasında bir karar aldı.
Dedi ki Ne beis?
Fransa'yı önce bir durduralım.
Onun yaymış olduğu sistemi bitirelim diye bir plan yapıyorlar.
Tabi bin sekiz dörtten 1715 yılına kadar savaşlar var.
Koalisyon savaşları ve Waterloo savaşları dediğimiz savaşlar oluyor.
Genelde Koalisyon Savaşı'nda kullanılır va turlu savaşları sadece Fransa ile İngiltere arasında olan savaşların adı.
Bu dönemde bu savaşlar sonunda Fransa yeniliyor ki Fransa'nın Mısır'a girmesi vesaire. Hepsini bir olarak görün arkadaşlar.
Bakın şöyle.
Sonuçta Fransa yeni yollar Napolyon'un yakalıyorlar ve Fransa eski sınırlarına geri çekiliyor.
Şimdi buradan sonrasını önemli bizim için.
Avrupa'da bozulan siyasi denge, yani güç dengesi ve düzeni tekrar sağlayabilmek için şu dört devlet artık Fransa'da çağırıyorlar.
Ne yapıyorlar?
Bir Viyana Kongresi yapıyorlar.
Restorasyon dönemi.
Çünkü Fransa'daki Napolyon'un aldılar, Fransa'nın başına birini getirdiler.
Fransa'yı da bu kongreye davet ettiler.
Viyana kongresine dediler ki Ne bundan sonra böyle Napolyon'un saçma sapan, eşit, eşitlikçi, milliyetçi, hürriyetçi fikirlerine beraberce karşı koyacağız dediler.
Bu sisteme de Meter sistemi adını verdiler.
Çünkü Avusturya Başbakanı'nın M niçin ortaya attığı bir düzen bu?
Niye hocam?
Restorasyon dönemi diyoruz.
Çünkü Avrupa'da siyasi dengeler bozulduğu için bunu yeniden düzenlemek istiyorlar, restore etmek istiyorlar.
O yüzden bu isim kullanılıyor.
Şimdi bakalım kararlar neymiş?
Bu Viyana kongresinde imparatorluk yapısı kutsaldır.
Krallar kendini koruma altına almışlar ve korunmalıdır.
Iki milliyetçi ayaklanmalar bastırılır, malıdır.
En çok korktukları şey zaten bu.
Her türlü demokrasi hareketi engellenmelidir.
Fransa'nın ele geçirdiği topraklar, yani Polonya Rusya'ya verilecek.
İrlanda İngiltere'ye, İsveç, Norveççe bırakılıyor, Belçika'da Hollanda'ya bırakılıyor.
Bu şekilde bir paylaşım yapılıyor.
Artı sonuçlar ne oluyor?
Avrupa sınırları yeniden çiziliyor, dil, din, ırk esaslarına uyulmuyor, işte burada bir tehlike var.
Yani Avrupa'nın sınırları yeniden çiziliyor.
Ama dil, din, ırk esasına uyulmadığı için bu neye sebep olacak, ilerideki konumuz bin sekiz, otuz bin 148 ihtimallerine sebep olacak.
1 2.
Rusya kongrede şark sorununu ortaya atıyor.
Bu şark sorunu nedir hocam?
Türklerin sistematik bir şekilde önce Avrupa'dan varlığının silinmesi, sonra Balkanlar'dan sonra da Anadolu'dan varlığını silinmesi demektir. Tabi bu şark sorununu dile getiren Rusya olduğu için hiç şaşırmadık.
Çünkü Rusya'nın en büyük giderlerine biri Anadolu'yu ele geçirip boğazları ele geçirip bu sayede o da sömürgeler içine girmek istiyor.
Sıcak denizlere inmek istiyor.
Bu yüzden de Türklerin önce Avrupa'dan, sonra Balkanlar'dan, sonra Anadolu'dan sistematik bir şekilde çıkartılmasını öngörüyor.
Bir diğeri Avusturya Osman denetimi ılımlı politika izlemeye başlıyor bu dönemde.
Niye?
Çünkü Osmanlı da bir imparatorluk, Avusturya da bir imparator, o da monarşi, o da monarşi.
Yani şimdi dengeler değişiyor.
Önceki yüzyılda düşmanımız olan Avusturya, şimdi Osmanlı Devleti'nin politikalarını destekler hale geliyor.
Bu da önemli kararları uygulamak için Fransa, Rusya, Avusturya, Prusya.
Buna bizde diyoruz, 4'lü ittifak diyoruz.
Arkadaşlar Çin diyeceksiniz ki Ocak Viyana Kongresi zaten Fransa'ya karşı yapılmadı mı?
Yapıldı.
Peki Fransa'nın burada ne işi var?
Arkadaşlar o Fransa artık eski Fransa değil.
Napolyon alındı.
Fabrika ayarlarına geri gönderildi.
Ama bu şimdilik böyle.
Tamam mıyız?
Viyana kongresinde kim yoktur derse, Fransa falan demeyin.
Öyle bir şey yok.
Bilginiz olsun.
Dinsiz otu ritüellerine bakalım.
Şimdi bu Viyana kongresinde ne olmuştu?
Dil, din, ırk esasına göre sınırlar belirlenmemiş de değil mi?
Bunu bir yerde aklımızda tutalım.
Fransa'nın başına kral olarak 10'uncu şal getirildi.
Onuncu şanlı oldu hocam.
Viyana Kongresi kararını uygulamak istedi.
Eee ne olacak?
Fransa'da demokrasinin tadına bakmış, o balı yemiş insanlar.
Sence Fransız halkı Viyana Kongresi kararlarını sever mi?
Tabiki de sevmez.
Fransızlar tekrar ayağa atanacaklar ve ayaklanmalar Avrupa'nın bir çok yerinde yayılacak. Yani Napolyon'un ekmiş olduğu tohumlar meyvesini veriyor.
Artı sonuç olarak şunu görebiliriz.
Kral yenilmiş Fransa'da kaçıyor.
Tabi meşruti krallık yeniden kuruluyor.
Önemli.
2.
Meclis tekrar Fransa'da faaliyete geçiriliyor.
Fransa'da basına sansür koymuşlardı.
Şimdi basın özgürlüğü tekrar getiriliyor.
Belçika, Hollanda ayrılıyor.
Arkadaşlar bir iki, İsveç'te, Norveç'ten ayrılıyor.
Önemli üç.
Avrupa'da liberal demokrasiler güçlenmeye başlıyor.
4 parlamenter sistem yaygınlık gösteriyor.
Bakın 1830 ihtilaller de 1815'te Viyana Kongresi kararlarına nedir?
Zıttır arkadaşlar.
Çünkü 1815 yılındaki Viyana kararları baskıcı idi, imparatorluk yapısını korumak için yapılmıştı.
Dil, din, ırk gözetilmeden sınırlar çizilmişti.
Sonuç hüsran oldu.
Yani artık bin sekiz, on beşi.
Viyana Kongresi.
Bir şey kalmadı.
32 ihtilaller sonra.
Peki bu 1815 kararları neydi?
Niye Fransa halkı bunu kabul etmedi?
Kral anayasayı kaldırmıştı.
O halk bunu iç savaş ödeyerek almıştı.
Anayasayı, iki kiliseyi koruyan kanunlar yapmıştı.
Kral ve halk laikliği savunuyor.
Kilise hala ortaçağ gibi ayakta kalamaz.
Bu da halkı huzursuz etmiştir.
Peki başka meclisi de atıyor ya zaten Fransız İhtilali bunun için olmadı mı?
Krala karşı olmadı mı?
Meclisi kaldırmak demek.
Halk tabiki ayaklanır.
Yani bunlar olursa artı Osmanlı devletine nasıl etki etti?
1.
Bu Avrupa'da yaşanan olaylar, Fransa devrimi, 30.
Ihtilaller vesaire.
O da bizde şöyle olay çıkardı Milliyetçi ayaklanmalar başladı Osman Devleti'nde.
Osman da bunları önleyebilmek için bir dinsiz, otuz dokuz Tanzimat, 1856 ıslahat 1876 ve 1908 yılına kadar parlamenter sistemlerini uygulamaya koyacak.
Fransa İhtilali ve 30 ihtimallerin etkisi.
Ne de var hocam şu yapılan, Tanzimat'la ıslahat da vesaire var diyoruz.
Yeni ve Yakın Çağda Avrupa
Yakın Çağ Avrupa 4 / 4
Fransız İhtilali
Fransız İhtilali