Kayaçlar

Evet, arkadaşların bugünkü konumuz kayaçlar.
Kayaçları kendi içerisinde üç kısma ayırıyoruz.
Bunlardan birincisi püskürük kayaçlar, bir diğeri tortul, bir diğeri ise metamorfik kayaçlar.
Püskürük kayaçlar ile başlayalım.
Püskürük kayaçlar kendi içerisinde iki kısma ayrılmaktadır.
Bunlardan birincisi iç püskülü kayaçlarımız.
İç püskülü kayaçlarımız magmanın yerin altında soğuması ile oluşan kayaç gruplarıdır.
Bunlar yavaş yavaş soğudukları için daha iri tanelidir.
Sorularda bunların neden iri taneli olduğu karşımıza gelir.
Örneklerine baktığımız zaman granit, siyenit, diyorit ve gabroyu örnek olarak verebiliriz.
Bir diğeri dış püskürük kayaçlar.
Bunlar ise magmanın yeryüzünde soğumasıyla gerçekleşen kayaçlardır.
Soğuma hızlı bir şekilde gerçekleştiği için de daha ince tanelidirler.
Andezit, bazalt, obsidyen ve perliti buna örnek olarak verebiliriz.
Evet, bir diğer grupta ise tortul kayaçlar yer almaktadır.
Tortul kayaçlar da üç kısma ayrılır.
Fiziksel kırıntılı tortular, kimyasal tortular ve organik tortular olmak üzere.
Şimdi birinci fiziksel tortullar ile başlayalım.
Fiziksel tortullar dış kuvvetler tarafından aşındırılıp çukur alanlar da birikmesiyle oluşan doğal bir çimento ile bilirken kayaç gruplarıdır.
Çakıl taşı, kilit taşı, konglomera bunlara örnektir.
Tabakalı bir yapıları vardır tortul kayaçların ve içerisinde fosil barındırırlar.
Yani genel anlamda püskürüklerin içinde fosil yoktur ancak tortular içerisinde fosil bulunur.
Sadece kimyasal tortul grubunda eriyebilen kayaçlar olduğu için onun içerisinde fosil bulunmaz.
Şimdi gelelim kimyasal tortul gruplarına.
Bunlar ise suda erimiş halde bulunan minerallerin çökelerek sertleşmesi ile oluşan kayaçlarıdır.
Eriyebilen kayaçlar, traverten, sarkıt, dikit örnek olarak verebiliriz.
Mesela kalker jips yine bunlara örnektir.
Organik tortular ise bitki ve hayvan kalıntılarının çökelip daha sonra taşlaşmasıyla oluşan kayaçlardır.
İçerisinde fosil bulunur bunların.
Linyit, mercan taşı, taş kömürü buna örnek oluşturur.
Bir diğer taş grubunu ise metamorfik kayaçlar, diğer ismi ile başkalaşım.
Bunlar ise yüksek sıcaklık ve basınç altında dönüşüm oluşturan kayaçlardır.
Granit gnaysa döner, kumtaşı kuvarsa, kalker mermere, taş kömürü ise elmasa.
Burada sorularda şu şekilde yanıltıcı olarak gelir.
Mesela graniti verdiği zaman da metamorfik olarak alabilen var.
O yüzden yanlış bakın.
Granit iç püskürük kayaç grubu içerisine girer.
Granit değil de bize gnays derse metamorfik kayaçtır.
Burada da dikkat edelim.
Doğal Sistemler
Kayaçlar 1 / 1
Kayaçlar
Kayaçlar