Burun koku alma ve dış solunum organıdır. Arka tarafından yutağa bağlanırken önden iki delikle dışarıya açılır.
Burada çok güzel bir çiçek var, bu çiçekten etrafa koku molekülleri yayılıyor.
Burnumuza geliyor ve sonra sarı bölge dediğimiz koku alanına ulaşıyor.
Bu bölgede kokuyu algılayan kemoreseptörler bulunur. Bunlar Aslında sinir hücreleridir.
Aksonları beyindeki koku soğancığına kadar uzanır.
Koku soğancığından çıktıktan sonra talamusa uğramadan beyin kabuğundaki koku merkezine iletilir.
Şimdi bunu biraz daha detaylandıralım.
Bu üstteki koku soğancığı olsun.
Bunlar kemoreseptörler, bunlar epitel hücreler.
Gördüğümüz gibi reseptörlerin uç kısmında da siller bulunuyor.
Buradaki epitel hücreler goblet hücresi özelliği gösterir ve mukus salgılar.
Siller burun boşluğunu kaplayan mukus içine uzanır.
Bir maddenin kokusunun alınabilmesi için gaz halinde olması ve mukusta çözünmüş olması gerekir.
Şimdi buraya gaz halindeki koku moleküllerini çiziyorum.
Bu moleküller ilk olarak mukusta çözünsün.
Ardından reseptörler koku molekülleriyle uyarılsın.
Böylece uyarılar impulsa dönüştürülmüş olur.
İmpuls önce koku soğancığına uğrar, koku sinirleriyle sinaps yapar.
Buradan sonra da talamusa uğramadan beyin kabuğundaki koku merkezine iletilir.
Koku merkezi temporal lob, yani şakak lobudur.
Sarı bölge dediğimiz alan reseptörler ve epitel hücrelerden oluşur. Evet sanırım kokunun nasıl algılandığını öğrendik.
Parfüm sıktıktan bir süre sonra biz bu kokuyu algılamayız.
Fakat karşılaştığınız bir arkadaşınız parfümün çok güzel kokuyor, diyebilir.
Bunun sebebi koku reseptörlerimizin çabuk yorulmasıdır.
Koku reseptörleri aynı kokuya uzun süre maruz kaldığında impuls üretimini azaltır ve impulsu durdurur.
Koku bir süre sonra hissedilmez.
Ancak tabii ki farklı bir koku yayıldığında yeni koku hissedilir. Ortamdaki mukus miktarının değişmesi de koku duyusunun azalmasına sebep olur.
Nezle ya da gripken yiyeceklerin kokusunu hissedilememesinin sebebi budur.
Bu arada burnumuzdaki yüzeye yakın olarak bulunan kılcal damarlar havanın ısınmasını, burnun içindeki kıllar ise alınan havanın filtre edilmesini sağlar.
Burada çok güzel bir çiçek var, bu çiçekten etrafa koku molekülleri yayılıyor.
Burnumuza geliyor ve sonra sarı bölge dediğimiz koku alanına ulaşıyor.
Bu bölgede kokuyu algılayan kemoreseptörler bulunur. Bunlar Aslında sinir hücreleridir.
Aksonları beyindeki koku soğancığına kadar uzanır.
Koku soğancığından çıktıktan sonra talamusa uğramadan beyin kabuğundaki koku merkezine iletilir.
Şimdi bunu biraz daha detaylandıralım.
Bu üstteki koku soğancığı olsun.
Bunlar kemoreseptörler, bunlar epitel hücreler.
Gördüğümüz gibi reseptörlerin uç kısmında da siller bulunuyor.
Buradaki epitel hücreler goblet hücresi özelliği gösterir ve mukus salgılar.
Siller burun boşluğunu kaplayan mukus içine uzanır.
Bir maddenin kokusunun alınabilmesi için gaz halinde olması ve mukusta çözünmüş olması gerekir.
Şimdi buraya gaz halindeki koku moleküllerini çiziyorum.
Bu moleküller ilk olarak mukusta çözünsün.
Ardından reseptörler koku molekülleriyle uyarılsın.
Böylece uyarılar impulsa dönüştürülmüş olur.
İmpuls önce koku soğancığına uğrar, koku sinirleriyle sinaps yapar.
Buradan sonra da talamusa uğramadan beyin kabuğundaki koku merkezine iletilir.
Koku merkezi temporal lob, yani şakak lobudur.
Sarı bölge dediğimiz alan reseptörler ve epitel hücrelerden oluşur. Evet sanırım kokunun nasıl algılandığını öğrendik.
Parfüm sıktıktan bir süre sonra biz bu kokuyu algılamayız.
Fakat karşılaştığınız bir arkadaşınız parfümün çok güzel kokuyor, diyebilir.
Bunun sebebi koku reseptörlerimizin çabuk yorulmasıdır.
Koku reseptörleri aynı kokuya uzun süre maruz kaldığında impuls üretimini azaltır ve impulsu durdurur.
Koku bir süre sonra hissedilmez.
Ancak tabii ki farklı bir koku yayıldığında yeni koku hissedilir. Ortamdaki mukus miktarının değişmesi de koku duyusunun azalmasına sebep olur.
Nezle ya da gripken yiyeceklerin kokusunu hissedilememesinin sebebi budur.
Bu arada burnumuzdaki yüzeye yakın olarak bulunan kılcal damarlar havanın ısınmasını, burnun içindeki kıllar ise alınan havanın filtre edilmesini sağlar.
